Author: anneke
Vlaamse LP plaas ook druk oor Bela
Meer as 10 000 protesgangers laat dit hoor – Bela is ons rooi lyn
Bela is ’n rooi lyn wat nié oortree mag word nie.
Dít was die eenvoudige, maar duidelike boodskap wat ’n skare van meer as 10 000 mense vandag tydens die Bela-protesoptog aan elke party en politikus betrokke by Suid-Afrika se regering van nasionale eenheid (RNE) oorgedra het.
Die protesoptog is gelei deur die Solidariteit Beweging, Solidariteit, AfriForum, die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) en organisasies wat ‘n belang by Afrikaanse onderwys het in protes teen die huidige formaat van die Wysigingswet op Basiese Onderwyswette 32 van 2024 (die Bela-wet) se bepalings oor openbare skole se toelatings- en taalbeleide.
’n Memorandum met eise is aan die DA en VF+, as ondersteuners van die protesaksie, oorhandig waarna ’n vreedsame tog van nagenoeg 1,8 km op Reconciliationweg, vanaf die Voortrekkermonument tot by Freedom Park, aangepak is. Hier is die memorandum – wat deur meer as 40 organisasies onderteken is – aan Gayton McKenzie as verteenwoordiger van die Presidensie oorhandig.
John Steenhuisen (DA-leier) en Pieter Groenewald (VF+-leier) en die hoofde van die Solidariteit Bewegingsinstellings het die voorste linie van die prosessie gevorm.
Volgens Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging, probeer hedendaagse kolonialiste soos Panyaza Lesufi, die premier van Gauteng, en Matome Chiloane, die LUR vir Onderwys in dié provinsie, om Afrikaanse skole soos die kolonialiste van ouds te verengels. “Hulle sal nie slaag nie. Afrikaans sal bly. Wat ons vandag hier doen is uit liefde. Dit is nie soos Lesufi en kie uit haat vir ander groepe nie. Dis uit liefde vir ons kinders. Dit is uit liefde vir ons skole. Dit is uit liefde vir ons taak, ons erfenis en die land,” verduidelik Buys.
“Bela is ons rooi lyn. Ons sê dit vir al die politieke partye in die RNE sodat hulle kan verstaan hoe sterk die gemeenskap voel. Meer as 10 000 mense het vandag gesê hulle sal nie toelaat dat hulle kinders se toekoms gevat word nie,” verduidelik dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit.
Kallie Kriel, uitvoerende hoof van AfriForum, bestempel die protesoptog as ’n “historiese dag” en die grootste optog van Afrikaanssprekendes sedert 1994. “Mense is kwaad en dit het hulle vandag hier kom wys. Hulle is kwaad, want ons kinders word geteiken deur ’n wet wat Afrikaanse skole aanval en eintlik ons kulturele voortbestaan bedreig.”
Leon Fourie, uitvoerende hoof van die SOS, hou vol dat vandag se protesaksie ’n duidelike boodskap aan die regering oordra. Hy veroordeel ook die regering se laksheid en apatie, en benadruk dat die regering nie net oor die afgelope 30 jaar nie ’n enkele Afrikaanse skool gebou het nie, maar ook geen erns maak met moedertaalonderrig nie en openlik haat teenoor Afrikaanse skole uitspreek. “Vandag gaan dit oor meer as net onsself of ons generasie,” verduidelik hy. “Dit gaan oor generasies wat nog moet kom.”
Tydens die ondertekening van die memorandum wat aan die Departement van Onderwys oorhandig is, het Steenhuisen benadruk dat die taal- en toelatingsbeleid klousule in die wet te veel mag gee aan die staat en te veel mag van ouers en gemeenskappe wegvat. “Ons Grondwet is duidelik. Elke persoon het die reg tot onderwys in die taal of tale van hul keuse. Hierdie regte wat in ons Grondwet is, kan nie meer net met ’n pen uitgevee word nie,” meen hy. “Ons kan nie hierdie mag aan ’n provinsiale beampte in ’n kantoor oorhandig wat ver van die skool en plaaslike gemeenskap sit nie.”
Groenewald het op sy beurt uitgevaar teen die ANC se magsmisbruik met die aanvaarding van die wet in die parlement voor die nasionale verkiesing, “want hulle het geweet hulle gaan ná die verkiesing dalk nie meer die regering wees nie”. Hy het gepleit vir ’n verandering deur middel van die invloed in die RNE. “Elke tree wat julle hier gee vandag, is ’n tree van verandering.” Hy het afgesluit deur te verwys na die belang van moedertaal: “Ek is ’n Afrikaner en ek is trots daarop. Deel van my trotswees is my moedertaal. Daarom moet ons sorg dat ons trots nie vertrap word nie.”
Die PA-leier, McKenzie, deur wie se toetrede toegang tot die perseel van Freedom Park ook verseker is, het die memorandum namens die Presidensie ontvang. Hy het president Cyril Ramaphosa bedank dat hy na die stem van die Afrikaanse gemeenskap geluister het deur die implementering van die twee artikels uit te stel. Hy het egter benadruk dat die geveg voortgesit sal word. “Ons sal baklei vir Afrikaans, want Afrikaans gaan nêrens heen nie.”
Die instellings van die Solidariteit Beweging het hulle vandag weer tot die voortgesette stryd teen die implementering van artikels 4 en 5 van Bela verbind. Vandag se sigbare demonstrasie is ’n kragtige gebaar, maar slegs één wyse waarop die instellings vir moedertaalonderrig, Afrikaans, onderwysers en kinders in die bresse tree.
Volgens Buys gaan die onderhandelinge met verteenwoordigers van die RNE nou met duidelike bewyse in die hand tegemoet gegaan word – bewyse van die duisende Suid-Afrikaners wat Bela as ’n rooi lyn beskou en nie gaan terugstaan en toekyk hoe Afrikaanse onderrig vir politieke gewin van kant gemaak word nie.
Vind ook aangeheg:
- Enkele foto’s van die optog.
- Die memorandum wat aan die regering oorhandig is.
Wat jy van die Amerikaanse verkiesing moet weet – ʼn onderhoud met Jaco Kleynhans
Ná twee sluipmoordpogings, Covid-19, ʼn skielike verandering van presidensiële kandidaat, vele nuuswaardige debatte, twee reuse-orkane en ʼn besoek aan McDonald’s, is ons uiteindelik op die vooraand van die Amerikaanse verkiesing.
Dié tuimeltrein van gebeure die afgelope paar maande in Amerika laat Gold Reef City se Tower of Terror soos kinderspeletjies lyk.
Dit is nie aldag ʼn maklike taak om betroubare en georganiseerde inligting te bekom nie, veral te midde van talle menings, beeldmateriaal-flitse, verwronge waarhede en teorieë wat op sosiale media en in die media versprei word.
Dit is dan wanneer Suid-Afrikaners met dankbaarheid staatmaak op kenners soos Jaco Kleynhans wat sy diepgaande kennis op ʼn georganiseerde, verstaanbare wyse in Afrikaans met die publiek deel.
Jaco is die hoof van internasionale skakeling by die Solidariteit Beweging en beskik oor jare se kennis en ondervinding van internasionale politiek. Hy was self eens deel van ʼn Amerikaanse verkiesingsveldtog vir George W. Bush.
In sy podsending, Wêreldwys, in samewerking met Maroela Media, gesels Jaco tweeweekliks oor die belangrikste wêreldgebeure waarvan Suid-Afrikaners moet kennis neem. Verder verskyn sy artikels gereeld in Rapport en gesels hy op talle radiostasies oor wêreldgebeure.
Wanneer die Amerikaanse verkiesing op 5 November plaasvind, sal Jaco in Amerika wees om vir Suid-Afrika eerstehandse inligting te stuur. Daarna toer hy vir drie weke onder meer deur Michigan, Wisconsin en Texas om Suid-Afrika en die Solidariteit Beweging se sake met belanghebbendes te bespreek.
Jaco antwoord ʼn paar vrae oor die verkiesing, waarom Suid-Afrikaners op hoogte moet wees van die jongste nuus en wat die uitslag van die verkiesing vir Suid-Afrika inhou.
Die belangrikste vraag eerste: Wie dink jy gaan die verkiesing wen?
As ek ʼn raaiskoot kan waag, sal ek voorspel dat Trump gaan wen. Trump is in ʼn sterker posisie in die peilings as in 2016 en 2020, maar ook in terme van Amerikaners se persepsie van hom, sy beleid en sy persoonlikheid. Kamala Harris word deur baie Amerikaners as té ekstreem beskou en ook as iemand wat bloot die Biden-beleid sal voortsit. Trump behoort te wen, maar dit kom uiteindelik alles neer op wie gaan stem. In die VSA stem hoogstens tweederdes van kiesers. Daardie derde wat tuisbly, kan ʼn kandidaat se oorwinning kos.
Watter voordele hou dit vir Suid-Afrika in sou die Republikeinse party wen?
ʼn Trump-oorwinning kan groot ekonomiese geleenthede én risiko’s meebring. Die grootste geleenthede is vir handel, aangesien Trump groot stappe teen China beplan. Dit skep nuwe geleenthede vir Suid-Afrika om nóg meer produkte na die VSA uit te voer.
Republikeine, Trump en die verlede het reeds gewys dat daar groot geleenthede vir Afrikaners bestaan indien die Republikeinse party wen, aangesien hulle dikwels meer geneig is om die ANC se beleid teenoor minderhede, veral Afrikaners, asook die ANC se denke oor sosialisme en simpatie met byvoorbeeld Rusland, Iran, Kuba en Venezuela, te veroordeel.
Skakel die Solidariteit Beweging eerder met die Republikeine of die Demokrate?
Ons skakel met beide Republikeine en Demokrate, en het geen motief om kant te kies nie. Ek sal oor die volgende drie weke met lede van beide partye regoor Amerika en veral in Washington DC ontmoet. In die Amerikaanse kongres is daar baie Republikeine en Demokrate wat in die gebeure in Suid-Afrika belangstel en met wie ons reeds goeie kontakte opgebou het.
Behalwe vir persoonlike nuuskierigheid en vermaaklikheidsredes, hoekom dink jy is dit belangrik dat Suid-Afrikaners op hoogte bly van die politieke gebeure in Amerika?
Amerika is steeds die magtigste supermoondheid in die wêreld en dit gaan nog vir ʼn hele paar jaar die geval wees. Suid-Afrika is ekonomies baie afhanklik van handel met die VSA en van beleggings uit dié land. Wat in Amerika gebeur, raak ons almal omdat dit ʼn invloed op ons wisselkoers sowel as kommoditeitspryse, handelsbetrekkinge en globale politieke en ekonomiese veranderlikes het.
Waar kan Suid-Afrikaners inskakel om eerstehandse inligting van jou te kry oor die verloop van die verkiesing?
Die Suid-Afrikaanse media, en veral die Afrikaanse media, doen baie moeite om behoorlik oor die Amerikaanse verkiesing te berig. Ek sal self voor en ná afloop van die verkiesing op Maroela Media, Pretoria FM, RSG, Nuuspod en ander Afrikaanse media hieroor berig. Daar sal dus ʼn goeie aanbod van nuus oor die verkiesing in ons eie Afrikaanse media wees.
Vertel ʼn bietjie meer oor die res van jou besoek en die hoogtepunte waarna jy uitsien.
Ek werk die afgelope twee jaar aan bande met wetgewers in verskillende deelstate. Ons is op die punt om belangrike resolusies in wetgewers in sommige deelstate in te stel. Dit kan verrykende gevolge hê.
Verder het ons baie goeie kontakte in Washington DC by die kongres en by organisasies wat politieke beleid beïnvloed. Ek gaan hier met tientalle invloedryke persone skakel oor verskeie kwessies soos die regering van nasionale eenheid (RNE), Agoa, die posisie van minderhede in Suid-Afrika, die Bela-wet, die beplande NGV, misdaad, Brics, die ANC se bande met Rusland, China en Iran, en die werk van die Solidariteit Beweging.
Wêreldwys met Jaco Kleynhans – episode 23
Afrikaners en Zoeloe-gemeenskappe wil saamwerk
Bron: aangepas van AfriForum
ʼn Herdenkingsgeleentheid is op Vrydag 18 Oktober vir die voormalige Zoeloekoning, koning Dinuzulu (1868-1913), op die plaas Rietfontein (KwaThengisangaye) gehou.
Die huidige Zoeloe-koning, Koning Misuzulu KaZwelithini, het AfriForum (’n instelling van die Solidariteit Beweging) na die geleentheid genooi. Vir dié twee partye is dit die begin van formele gesprekke van samewerking tussen die Zoeloe-gemeenskappe en die Afrikaners.
Koning Misuzulu KaZwelithini wil hê die gesprekke moet handel oor samewerking op die terreine van die ekonomie, gemeenskapsveiligheid, grondbestuur en kultuuruitruiling en ander sake van gemeenskaplike belang.
Dié geleentheid het plaasgevind op die plaas waar koning Dinuzulu op 18 Oktober 1913, presies 111 jaar gelede, in ballingskap oorlede is.
ʼn Kort agtergrond oor die Afrikaners en die Zoeloes
Talle mense wat nie so vertroud is met die geskiedenis nie, verkeer onder die indruk dat die Afrikaners en die Zoeloes ʼn geskiedenis van konflik het en vandag steeds in vyandskap voortleef. Hierdie persepsie dateer terug na die gebeure tydens die Groot Trek.
Onder die heerskappy van koning Dingaan, ʼn wrede Zoeloe-koning, het duisende Zoeloes onder sy bevel onskuldige vroue, kinders en gesinne uitgemoor tydens die Slag van Bloukrans. Die Trekkers het hierop wraak geneem met die Slag van Bloedrivier waar bykans tien duisend Zoeloes gesneuwel het.
Ná hierdie gebeure en koning Dingaan se afsterwe, het die Voortrekkers, vandag die Afrikaners, met die Zoeloes vrede gemaak. Die Afrikaners was selfs by die inhuldiging van Dingaan se opvolger, koning Mpande. Die Afrikaners en Zoeloes het daarna by talle geleenthede sy aan sy geveg en saamgewerk waar die geleentheid hom voorgedoen het.
Hierdie samewerking en vrede word veral gesien aan die verhouding wat koning Dinuzulu met die Afrikaners gehad het.
Tydens die Bambata-rebellie teen Britse kolonialiste in 1906, is koning Dinuzulu tronkstraf in Newcastle opgelê. Met Suid-Afrika se uniewording, het die nuwe eerste minister, Louis Botha, opdrag gegee dat die Zoeloe-koning vrygelaat word.
Ná sy vrylating is koning Dinuzulu toegelaat om hom op die plaas Rietfontein te vestig waar hy ook sy laaste jare deurgebring het. Hy was welbekend aan Botha, omdat Botha as ʼn jong man deel van die kommando van kmdt. Lucas Meyer was wat koning Dinuzulu bygestaan het tydens die oorwinning oor die Mandlakazi, ʼn Zoeloe-faksie, tydens die Slag van Spookberg (Tshaneni) in 1884.
Tydens hierdie herdenkingsgeleentheid is daar terugverwys na die verhouding tussen generaal Louis Botha en koning Dinuzulu.
Wat hou die toekoms in?
In sy toespraak het die koning onder meer beklemtoon dat die “historiese bondgenootskappe” wat tussen die Afrikaners en Zoeloes bestaan het, “ʼn herinnering is aan die kompleksiteite en nuanses van ons verlede.”
“Die verhoudinge wat tussen koning Mpande, koning Dinuzulu en die Boereleiers bestaan het, herinner ons aan die ingewikkelde web van diplomasie en bestandheid wat ons geskiedenis gekenmerk het,” het koning Misuzulu KaZwelithini gesê.
Volgens Mwalela Cele, adjunkhoof van Navorsing en Innovasie by Amafa, is die KwaThengisangaye-terrein ʼn bevestiging van die rol wat erfenis kan speel in die bevordering van vreedsame naasbestaan.
“Die terrein en die geskiedenis en erfenis wat daarmee verbind word, bevestig dat daar meer is wat ons saambind as wat ons in hierdie pragtige land verdeel. Dit is vir Amafa baie belangrik dat terreine soos dié bewaar word en dat gedenktekens en -panele opgerig word sodat dit vir die komende geslagte bewaar kan word en sodat mense hul geskiedenis sal kan ken,” verduidelik Cele.
Barend Uys, hoof van Interkulturele verhoudings en samewerking by AfriForum, het tydens die herdenkingsgeleentheid onder meer daarop gewys dat die huidige geslag ook, soos vorige geslagte, die verantwoordelikheid het om ʼn toekoms vir die nageslag te verseker. Hy hou vol dat al die volke in die land groot uitdagings in die gesig staar, maar dat oplossings wink.
“AfriForum glo dat al die kultuurgemeenskappe op die grondslag van wedersydse erkenning en respek moet saamwerk oor sake wat vir ons belangrik is. Die historiese vraagstuk wat ons geslag moet oplos, is die vreedsame naasbestaan van al die volke wat die suidpunt van Afrika hul huis noem. Wat vandag hier gebeur, kan dien as ʼn goeie begin om vreedsame naasbestaan te verseker. Ons is besig om vertroue te bou. Ons is besig om die moeilike gesprekke te hê wat nodig is om egte versoening tussen volke te bewerkstellig.”
Uys het koning Misuzulu se positiewe reaksie op ʼn versoek om ʼn dialoog met die Afrikanergemeenskap, verwelkom.
“Ons sien baie uit daarna om in gesprek te tree met die koning oor die kwessies wat ons onderskeie gemeenskappe raak en om met die koning saam te werk,” verduidelik Uys.
“AfriForum en Afrikaners kies om in geregtigheid voort te bestaan. Ons kies wedersydse erkenning en respek. Ons kies vreedsame naasbestaan. Ons beleef dat die ander volke in die land, en veral die tradisionele leiers, ook dié keuse maak en vandag se vieringe was ʼn uitsonderlike voorbeeld daarvan. Ons is ook baie dankbaar vir die groot voorreg dat koning Misuzulu hierdie geleentheid bygewoon het en as hoofspreker opgetree het.”
Verslag: Lesufi se Gauteng sál Bela soos ʼn byl gebruik
18 Oktober 2024
Connie Mulder
Die Gautengse Departement van Onderwys (GDO) se lang geskiedenis van vyandige uitsprake teenoor Afrikaanse enkelmediumskole dien as bewys van hoe gevaarlik die Wysigingswet op Basiese Onderwyswette (Bela) in die hande van dié soort amptenare sal wees.
Hierdie vyandige uitsprake deur onder andere die Gautengse premier, Panyaza Lesufi, en sy opvolger as LUR vir Onderwys in Gauteng, Matome Chiloane, word vervat in ʼn verslag van die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI) wat vandag uitgereik word.
Volgens Connie Mulder, hoof van die SNI, bied die uitsprake, asook die optrede van die amptenare genoeg rede om te verwag dat die nuwe magte wat Bela aan die GDO verleen aggressief teen Afrikaans ingespan sál word.
“Bela word gevolglik soos ʼn vlymskerp byl in die hand van iemand wat lank reeds jeuk om ʼn kosbare boom af te kap. Daardie boom is Afrikaanse onderrig.
“ʼn Patroon het oor die afgelope jare ontstaan wat wys hoe die Gautengse Departement van Onderwys, en spesifiek Lesufi en Chiloane, Afrikaanse enkelmediumskole in werklikheid sien as iets wat in die naam van transformasie uitgeroei moet word,” het Mulder gesê.
In die verslag toon die SNI ook aan hoe dit reeds in praktyk sigbaar was toe die departement in 2018 onregmatig Engelse leerders by die Hoërskool Overvaal probeer plaas het.
Solidariteit glo die Bela-artikels oor taal- en toelatingsbeleid sal dus deur hierdie einste amptenare gebruik word om opdrag aan Afrikaanse enkelmediumskole te gee om voortaan dubbelmedium-onderrig aan te bied.
Die Bela-wet se bewoording oor taalbehoefte bepaal hoe genoegsame oorweging aan ʼn skooldistrik se taaldemografie gegee moet word.
Volgens Mulder plaas dit Afrikaanse skole in die spervuur aangesien Afrikaans in geen onderwysdistrik meer as 30% van die taalbehoefte verteenwoordig nie.
“Net sowat 5% van skole in die land is uitsluitlik Afrikaans. Onder Bela sal dié enkelmediumskole tot niet gaan om aan die sogenaamde taalbehoefte van die distrik te voldoen, tensy ʼn departementshoof gewillig is om die skole te beskerm.
“Ons weet die Gautengse onderwysdepartement het hopeloos misluk met die bou van skole, en in Lesufi se ampstermyn as LUR vir onderwys was daar ʼn negatiewe groei in skole,” sê Mulder.
In die verslag word uitgewys hoe daar na afloop van Lesufi se termyn in der waarheid nege minder skole in Gauteng was, maar sowat 300 000 meer leerders.
Om na die leerder-skool-verhouding van 2009 terug te keer, sal die GDO, volgens Mulder, onmiddellik 552 nuwe skole moet bou – eerder as die getal van 60 skole wat Lesufi aanvoer nodig is om in die groeiende vraag na onderwys in die provinsie te voorsien.
Mulder het verder na die regering se versuim om in die vraag na skole te voorsien, verwys as ’n ongemaklike feit wat Lesufi en kie graag wil toesmeer deur goed funksionerende Afrikaanse skole te kaap.
Lees die volledige verslag oor Bela se impak op Gauteng hier.
Lede van die media kan ook na hierdie video van Connie Mulder kyk waarin hy hierdie Bela-verslag uiteensit.
KYK | ‘n Historiese optog: Ernst Roets gesels met Dirk Hermann
Wêreldwys met Jaco Kleynhans – episode 22
Die Amerika wat Suid-Afrika wil hê
Theuns du Buisson
Bron: Maroela Media
In die laaste deel van elke jaar reik talle organisasies hul lys van wêreldrisiko’s vir die volgende jaar uit, waarvolgens groot ondernemings dan hul beplanning doen om te sorg dat hulle daarteen verskans is.
Benewens al die gewone goed, natuurrampe en politieke onsekerheid en so aan, is daar vanjaar ʼn nuwe een. “Trump se proteksionisme,” wat volgens die Wêreld Ekonomiese Forum (WEF) ʼn beduidende risiko vir die wêreldekonomie inhou. Ek steur my nog nooit juis aan die WEF se praatjies oor hoe die aardbol enige oomblik gaan verbrand as almal nie ons beesvleis vir goggas verruil nie, maar ongelukkig steur baie invloedryke mense hulle wel daaraan.
Proteksionisme
Hierdie uitgediende beleid word allerweë beskou as ʼn groot struikelblok vir ekonomiese groei. Met reg ook. Dit behels dat tariewe ingestel word om invoere uit te hou, om dan die plaaslike industrie te bevorder. So het Suid-Afrika byvoorbeeld tariewe op staalinvoere en hoendervleis. Die uiteinde daarvan is dat staal en hoender baie duurder is, sonder dat ons ʼn noemenswaardige hoenderbedryf het en terwyl die plaaslike staalsektor steeds onder ewige druk bly.
Kortliks is proteksionisme op die drogrede dat daar wenners en verloorders in handel is gebaseer. Die werklikheid is dat almal wen in behoorlike handel.
Tariewe word egter ook vir ander redes ingestel. As ʼn land byvoorbeeld slawe-arbeid gebruik, kan tariewe ingestel word om die uitvoerder te straf, sonder om op te hou om daardie produkte te koop. Al wie eintlik so gestraf word, is die verbruiker van hierdie produkte, omdat hulle meer daarvoor betaal en steeds hul gewetens moet sus oor hulle die produkte van slawerny gebruik. Dan is daar ook ander oorwegings, soos enorme tariewe op Chinese CCTV-toerusting, wat volgens verskeie kenners gebruik word om op die hele wêreld te spioeneer. Die bekendste is teenstortingstariewe, wat ingestel word om te voorkom dat ʼn ander land hul goedkoop, dikwels minderwaardige, produkte in ʼn land stort, die plaaslike bedryf vernietig, en dan in die toekoms weer produkte teen normale pryse en volumes aanhou uitvoer sonder die las van ʼn kompeterende mark.
Ongeag die redes, is dit ʼn aanvaarde waarheid dat enige handelsbeperkinge, of dit nou kwotas, tariewe of wat ook al is, sleg is vir die globale ekonomie. Daar word bereken dat die wêreldekonomie kan verdubbel as alle lande toegelaat word om hul spesialisprodukte sonder tariewe of ander hindernisse uit te voer.
Hoe gevaarlik is dit vir Suid-Afrika?
Net soos wat bykans almal aanvaar dat handelsbeperkinge en tariewe sleg is, aanvaar almal ook dat die beste vir Amerika ook die beste vir die wêreld is. As dit goed gaan met Amerika, gaan dit goed met die wêreld. Wanneer hierdie twee algemene waarhede strydig met mekaar is, word die water vertroebel.
Nuwe tariewe en ander handelsbeperkings maak produkte en dienste vir Amerikaners duurder, maar dit skep ook werksgeleenthede en ʼn meer gelokaliseerde ekonomie in Amerika. Saam met lokalisasie kom ander risiko’s wat oor die langer duur tot die VSA se nadeel kan wees. Maar dan is daar ook talle voordele. Deur fabrieke terug na die VSA te skuif, word groot kapitaalbeleggings aangegaan en selfs al speel baie van die risiko’s wel uit – sal dit baie onwaarskynlik wees dat hierdie beleggings ongedaan gemaak sal word deur weer aanlegte na die buiteland te verskuif.
Die grootste voordeel van so ʼn beleid is dat die VSA energie-onafhanklikheid sal nastreef. Hulle produseer hul eie olie, en met Trump se voorgestelde beleid in plek, genoeg vir hulle eie behoeftes en selfs uitvoere. Dit beteken dat die vraag na die res van die wêreld se olie daal, met die gevolg dat almal, nie net Amerika nie, minder vir energie betaal. Almal wen dus hier en in die energie-intensiewe wêreld van vandag is dit niks om ons neuse voor op te trek nie.
Waar Suid-Afrika, en almal anders, wel direk geraak word, is uitvoere na die VSA. Ook hier hoef Suid-Afrika nie te bekommerd te wees nie. Die meeste van ons uitvoere is rou materiaal en chemikalieë waarop daar selde, indien ooit, tariewe geplaas word. En selfs al sou dit gebeur, geniet Suid-Afrika tariefvrye status onder AGOA vir hierdie produkte. Ook die motorbedryf, wat direk in Trump se visier is, geniet hierdie voordeel. Ons plaaslike bedrywe sal dus ʼn baie sterk kompeterende voordeel geniet. Tensy AGOA tot ʼn einde kom, of hierdie bedrywe plaaslik tot niet gaan, het ons min om oor te bekommer.
Is dit dan regtig ʼn risiko?
Enige beleid wat ekonomiese groei onderdruk, of wat dit op een plek konsentreer op grond van mensgemaakte omstandighede is sleg. Dit is ook uiteraard ʼn risiko. Maar vir Suid-Afrika sal die grootste risiko eerder wees dat ons regering aanhou om vyandig teenoor die Weste op te tree en ons so uit AGOA geskop word. Onder daardie omstandighede sal ʼn meer proteksionistiese beleid in Amerika slegs nadele vir ons inhou, sonder dat wesenlike voordele ons te beurt val.
Hierdie is natuurlik ook alles net van toepassing as Trump wel weer die Withuis inneem. Die alternatief is nog vier jaar van powere groei en grootskaalse vermorsing deur die Amerikaanse regering. En dit is vir niemand goed nie.