Watter gebeure van 2024 gaan onthou word?

Posted on Desember 17, 2024Desember 17, 2024 by anneke

Aan die einde van ’n jaar kan ŉ mens nie anders nie as om terug te kyk op die groot veranderinge en mylpale wat Suid-Afrika en die wêreld in 2024 gesien het. Dit was ’n jaar van politieke onstabiliteit en nuwe leierskap oral ter wêreld. In Suid-Afrika het ons vir die eerste keer in 30 jaar ’n nuwe regering – maar ons beleef steeds vele uitdagings. Ons veg vir die behoud vir Afrikaans in ons skole en ons media. In die wêreld heers daar oorloë en word daar gestoei met dringende kwessies soos onwettige immigrasie.

In ’n neutedop is daar ’n paar hoofopskrifte van 2024 wat die moeite werd is om te onthou. In ’n geskiedenishandboek sal 2024 moontlik die inleiding wees om ’n nuwe globale era te verstaan.

Suid-Afrika in 2024

ANC verloor sy volstrekte meerderheid vir die eerste keer in 30 jaar

Die vyfjaarlikse Suid-Afrikaanse verkiesing het vanjaar internasionale hoofopskrifte gehaal toe die ANC vir die eerste keer in 30 jaar sy volstrekte meerderheid in die parlement verloor het en net 40,18% van Suid-Afrikaners se stemme op hom kon verenig.

Vanjaar se verkiesing was die onsekerste nóg in byna drie dekades. Daar is verskeie redes hiervoor, maar dit was hoofsaaklik omdat Suid-Afrikaners hul vertroue in die regering verloor het weens jarelange korrupsie en agteruitbestuur deur die regerende party.

Regering van Nasionale Eenheid (RNE) bring hoop, maar moet homself nog bewys

Baie Suid-Afrikaners is met nuwe hoop vir die toekoms van die land vervul ná die aankondiging dat die DA, Vryheidsfront Plus, PA en ander partye saam met die ANC in die RNE sal dien. Alhoewel die RNE wankelrig is en nog vele vuurtoetse moet deurstaan, breek dit tot ’n groot mate die ANC se destruktiewe mag. Die sukses van die RNE sal miskien die toekoms van Suid-Afrikaanse politiek bepaal. Die RNE blyk steeds onstabiel te wees en daar word steeds intern oor vele kwessies gestry, aangesien die ANC steeds probeer om alleen gesag uit te oefen.

Suid-Afrikaners sien die lig ná byna ’n jaar sonder beurtkrag

Toe beurtkrag op 26 Maart soos mis voor die son verdwyn, het baie gedink dit is ŉ laaste desperate poging om steun te werf voor die verkiesing. Nou, nege maande later, wonder Suid-Afrikaners of beurtkrag iets van die verlede is. Die eerlike en realistiese antwoord is dat Suid-Afrika se kragnetwerk nog nie in ’n volhoubare en bekostigbare fase is nie. Groot debatte rakende die privatisering van energiehulpbronne duur steeds voort.

Die president het sy pen gekry – en ry aan die pen daaroor

Nog voor die aanvang van die verkiesing het president Cyril Ramaphosa twee kontroversiële wette onderteken wat heel moontlik verband hou met die ANC se verlies aan stemme tydens die verkiesing: die Wet op Nasionale Gesondheidsversekering (NGV) en die Wysigingswet op Basiese Onderwyswette (Bela).

Die Wet op Nasionale Gesondheidsversekering (NGV)

Die Wet op Nasionale Gesondheidsversekering (NGV) behels kortliks dat nasionale gesondheidsorg deur die regering alleen befonds word en dat dit onwettig sal wees om finansiering vir gesondheid op enige ander wyse te bekom. Lees meer besonderhede oor die wet hier.

Kort ná die ondertekening van NGV-wet het Solidariteit aansoek gedoen om die wet in die hof uit te daag. Solidariteit het intussen ’n deurbraak gemaak in die hof deur ŉ “pilaar van die NGV te laat kantel” toe die Noord-Gautengse Hooggeregshof artikels 36 tot 40 van die Wet op Nasionale Gesondheid van 2003 as ongrondwetlik verklaar het. Volgens Solidariteit was die doel van hierdie artikels om die weg vir die NGV-wet te baan.

Die Wysigingswet op Basiese Onderwyswette (Bela)

Ná volgehoue druk van die gemeenskap het president Cyril Ramaphosa ’n driemaande-tydperk gegee vir gesprekke rakende die klousules in die wet wat op taal en toelating betrekking het. Die Solidariteit Beweging was in onderhandelingsgesprekke met die regering gewikkel, en op 5 November het duisende mense by die Voortrekkermonument byeengekom om hul teenkanting teen die Bela-wet te wys.

Op 28 November het die Solidariteit Beweging aangekondig dat die onderhandelinge oor die Bela-wet vrugte afgewerp het. Die gewraakte artikels oor taal en toelating sal nie op 13 Desember in werking gestel word nie. Lees meer daaroor hier.

Die einde van gedrukte Afrikaanse koerante

Die laaste dag waarop koerantlesers die kraakvars Beeld– en Rapport-koerantpapier onder hul vingers kon voel, was op 20 Desember 2024. Dit word deur baie as ’n hartseer dag vir Afrikaanse joernalistiek beskou. Vroeër vanjaar het taaldebatte losgebars oor Media24 se besluit om die Afrikaanse drukname Rapport en Beeld heeltemal te digitaliseer. Danksy ondersteuning van die gemeenskap en druk van Solidariteit kon die beplande aantal personeellede wat afgelê sou word, minstens verminder word.

Burgermeester-herrie breek in Tshwane los

’n Donker wolk het in die laaste helfte van 2024 oor die Tshwane munisipaliteit gehang ná die verraad van Action SA teenoor die DA in hul koalisieregering van die Tshwane-munisipaliteit. Pretoria val in dié munisipaliteit. Burgermeester Cilliers Brink is brutaal uit sy amp verwyder met ’n mosie van wantroue. ActionSA het met die EFF-party saamgewerk om van Brink ontslae te raak. Dr. Nasiphi Moya van ActionSA beklee sedert Oktober die amp van burgemeester van hierdie metropolitaanse munisipaliteit. .

Die redes wat vir die mosie van wantroue teen Brink aangevoer is, was swak dienslewering, alhoewel 64% van inwoners aangedui het dat hulle tevrede was met die gehalte van dienslewering in die munisipaliteit. Die DA voer aan dat ActionSA weens hul eie politieke agenda nie in die skadu van die sukses van die DA wou staan nie.

Akademia kondig sy planne vir ’n nuwe kampus aan

Ten midde van al die politieke gebeure met die Bela-wet en die bedreiging vir Afrikaans in skole en universiteite, kondig die ontwikkelingsmaatskappy Kanton die nuwe kampusontwikkelingsprojek van Akademia in Pretoria aan. Dié kampusprojek is die grootste ontwikkelingsprojek in die geskiedenis van die Afrikaanse taal- en kultuurgemeenskappe en verteenwoordig ’n groot historiese mylpaal om die volhoubaarheid van hoër onderwys in Afrikaans te verseker. Die koste van die projek sal nagenoeg R3 miljard beloop, en die eerste fase sal in 2028 voltooi word.

Die wêreld in 2024

Geskiedkundige oorwinning vir Trump in die Amerikaanse verkiesing

Die 2024-verkiesing in die VSA is een wat in die toekoms onthou sal word. Vir die eerste keer sedert 1884 het ’n voormalige president wat ná sy eerste termyn die daaropvolgende verkiesing verloor het, ’n historiese oorwinning behaal. Daar was min verwagting dat Donald Trump só ver sou wen. Hy het in al vyftig deelstate meer stemme as in 2020 verwerf en in al sewe swaaistate is reuseverskuiwings bewerkstellig. Daar is ook ’n verskuiwing gesien onder minderheidsgroepe, onder wie steun vir Trump van 9% tot 21% toegeneem het.

Dreigende oorlog in die Midde-Ooste

Konflik in die Midde-Ooste is reeds ’n bekende fenomeen. Ou etniese konflik van 100 jaar gelede duur vandag steeds voort. Wat is dan nuus vir 2024?

Die krisis tussen Israel en Arabiese lande verdiep soos buitelandse invloede onttrek en Iran die leemtes vul.
Iran kry ’n nuwe president wat hoop vir hervorming onder burgers geskep het.
Israel het binne Iran se grense ’n suksesvolle sluipmoordpoging op die politieke hoof van Hamas uitgevoer. Hierdie aanval het tot ’n vergeldingsaanval deur Iran op Israel gelei en kan moontlik tot verdere konflik lei.
Die wêreld is tans nader as ooit in die laaste paar dekades aan ’n groot oorlog. ’n Volskaalse streekoorlog in die Midde-Ooste sal globale gevolge hê.
Lande met invloed, soos Amerika, is minder bereid om by die konflik betrokke te raak en sal alles in hul vermoë doen om vrede tussen Israel en Iran te handhaaf.

Met die huidige politieke leierskap is die hoop op ’n vreedsame oplossing in die Midde-Ooste baie beperk.

Globale verkiesings beloof verandering in die wêreld

Reg oor die wêreld het daar vanjaar nasionale verkiesings plaasgevind wat globale gevolge kan oplewer. Drie belangrike verkiesings het vanjaar in die Verenigde Koninkryk, Iran en Frankryk plaasgevind.

Verkiesing in die Verenigde Koninkryk

Ná 14 jaar het kiesers hul rug op die Konserwatiewe Party in die Verenigde Koninkryk gekeer. Die Arbeidersparty het sy setels tot 412 verdubbel en die verkiesing gemaklik gewen. Dit beteken egter nie dat mense na links gestem het nie. Ongeveer 3 miljoen minder kiesers as met die vorige verkiesing het gaan stem. Selfs die Arbeidersparty het ’n halfmiljoen stemme verloor. Die Arbeidersparty het ook in Skotland gewen en het vrye teuels wanneer dit by wetgewing kom. Hierdie verkiesing bring wesenlike politieke verandering wat globale gevolge kan hê.

Verkiesing in Iran

Vanjaar het daar ook ’n belangrike verkiesing in Iran plaasgevind. Soos voorheen genoem, is Iran ’n bron van onstabiliteit in die Midde-Ooste. Tydens hierdie verkiesing was daar ’n sterk opkoms van gematigde kiesers wat gestem het vir ’n regering ten gunste van handel en onderhandeling met die Weste en dat vroue kan besluit wat hulle wil aantrek. Hierdie verkiesingsuitslag skep hoop vir die situasie in die Midde-Ooste. Hopelik kan Iran uit sy isolasie opstaan.

Verkiesing in Frankryk

Frankryk se regse National Rally-party het verras met die sukses wat in vanjaar se verkiesing behaal is. Die links-liberale Renaissance-party het egter steeds gewen deur samespanning om die meeste setels in die parlement te kry. Die wêreld kan in die toekoms politieke onstabiliteit in Frankryk verwag. Die linkse blok is die grootste blok en gaan moontlik op beleidsveranderinge aandring wat onder andere kontroversiële kwessies soos immigrasie, aftree-ouderdom en maatskaplike besteding sal insluit.

Oekraïne val Rusland binne

In Augustus vanjaar was dit die eerste keer sedert 1941 wat Rusland binnegeval is, maar hierdie keer was dit ’n verrassingsaanval deur Oekraïne. Nie eens Oekraïne se bondgenote was bewus van die beplande aanval nie en Rusland was nie gereed om homself te verdedig nie. Swak grensbeheer en onervare soldate wat maklik oorrompel is, het gelei tot Oekraïne se suksesvolle inval.

Die redes vir die aanval is onseker, maar dit kon moontlik ’n strategiese poging gewees het om die Russiese aanslag in Oekraïne te verswak of om die besetting in toekomstige onderhandelinge te gebruik. Nietemin, hierdie aanval was die begin van ’n gevaarlike nuwe fase van die oorlog.

Weens die ontwrigting kan die aanval tot meer binnelandse steun vir president Poetin lei. Verder het die aanval belangrike onderhandelinge gestuit wat Oekraïne se steun beïnvloed. Hierdie aanval het die oorlog verdiep en gevaarlike nuwe terreine is betree wat die moontlikheid van eskalasie verhoog, wat vele politieke implikasies vir Europa inhou.

Weste soek antwoorde vir onwettige immigrasie

Onwettige immigrasie in die VSA en Europa is ’n reusekrisis wat dringend aangepak moet word. Dié onderwerp is onder andere vir ’n dag lank bespreek tydens die tweemaandelikse vergadering van die Europese Raad en was ook ’n kwelpunt in die debatte tydens die Amerikaanse verkiesing.

Daar is ongeveer 87 miljoen immigrante (20% van die bevolking) in Europese lidlande, en die stelsel kan nie meer die aantal vlugtelinge wat die land binnestroom, hanteer nie. Tydens Biden se termyn as president van die VSA het bykans 10 miljoen persone onwettig oor die Amerikaanse grens gestap. Verder is daar duisende persone wat met visums na die Weste reis en bloot net nooit weer terugkeer na hul tuislande nie.

Onwettige immigrasie skep reusagtige maatskaplike en kulturele uitdagings waarvoor Europa en Amerika dringend oplossings sal moet vind.

Ten slotte

Met nuwe leierskap reg oor die wêreld gaan ons 2025 binne met moontlike globale en politieke veranderinge. Suid-Afrikaners kan hoop dat die RNE in 2025 sal stabiliseer en dat ekonomiese groei in dié jaar sal verbeter. Dit sal tot die wêreld se voordeel wees om vreedsame oplossings vir die oorlog in Oekraïne en die Midde-Ooste te vind, want indien skikkings nie bereik word nie, stuur die konflik die wêreld gevaarlike nuwe terreine binne. Dit lyk asof konflikte oor elektrisiteitsvoorsiening

en gewraakte wette in Suid-Afrika, en onwettige immigrasie in die Weste, in 2025 en nog lank daarna geskilpunte sal bly.

AfriForum: staatsbestand met een gemeenskap op ’n slag

Posted on Desember 6, 2024 by anneke

Ernst van Zyl | hoof van openbare betrekkinge by AfriForum

Oases van orde in ’n woestyn van wanorde

Suid-Afrika het ’n insiggewende gevallestudie geword om veral twee redes: Dit is eerstens ’n puik voorbeeld van langdurige, volgehoue regeringsmislukkings en ‑vermoëverswakking. Tweedens is dit ’n voorbeeld van hoe orde en standvastigheid uit dié chaos kan verrys deur gemeenskappe wat hulself organiseer. In sy artikel The disintegration of the South African order skryf prof. Koos Malan dat die toekoms van Suid-Afrika ’n “woestyn van wanorde” is waarin daar “oases van orde” is.

Bykans elke regeringsdiens (buiten belastinginvordering) is in ’n staat van verval – en dis so vir dekades al. Voorbeelde sluit in voortslepende kragonderbrekings te wyte aan ’n ondoeltreffende, mislukkende regeringsmonopolie; die Suid-Afrikaanse Polisiediens wat oor drie jaar heen miljoene oproepe om hulp onbeantwoord gelaat het; wegholkorrupsie; en ’n immer groeiende werkloosheidskoers van meer as 35%. Boonop is meer as 50% van die bevolking op een of ander vorm van maatskaplike toelaag van die regering afhanklik, terwyl infrastruktuur in elke sektor aan die verval is, van water en elektrisiteit tot riool en paaie. In my 2023-artikel vir The American Conservative bespreek ek hierdie kwessies in meer besonderhede.

Bou ’n toekoms van onder af op

Afrikaners is een van die kulturele gemeenskappe wat aan die voorpunt staan wat die skep van “oases van orde” in die konteks van die teenontwikkeling behels. Deur gemeenskapsgebaseerde organisasies soos AfriForum is ons besig om baanbrekerswerk met ’n nuwe model te doen, wat ’n enorme skuif vereis in die wyse waarop ons oor die bou van oplossings dink. AfriForum is besig om ’n antwoord te ontwikkel op die vraag: Hoe behoort gemeenskappe te reageer ondanks voortgesette verswakking van die regering se vermoë, ’n groeiende lys diskriminerende, rasgebaseerde beleide en wette wat jou teiken, en ’n politieke omgewing waarin jy die teiken is van demonisering en geweldsretoriek deur hoëprofielpolitici. Bykomend bepeins AfriForum ook die volgende vraag: Hoe bou jy ’n toekoms as een van die eerste volke wat ’n fundamentele Westerse erfenis het, maar in een van die wêreld se post-Westerse lande leef?

AfriForum se antwoord, gebou op ’n grondslag van Christelike waardes en ’n Afrikaner- kulturele identiteit, is die nastrewing van staatsbestandheid op elke vlak deur ’n ons-sal-self-filosofie te omhels wat outonomie en pragmatisme voorop stel. Kallie Kriel, die uitvoerende hoof van AfriForum, beskryf dié benadering soos volg: “Om ’n helder, vry toekoms vir ons kinders te verseker, moet ons gemeenskappe georganiseer word. Ons moet die afwenteling van mag verseker deur so veel moontlik verantwoordelikhede op voetsoolvlak op te neem. Ons sal die toekoms kry wat ons bou.” In 2023 het AfriForum ’n dokumentêr vrygestel waarin sy filosofie en model uiteengesit word.

AfriForum se model

AfriForum vorm deel van Solidariteit Beweging, wat uit meer as 50 instellings en organisasies bestaan en wat elkeen meewerk om te verseker dat Afrikaners ’n toekoms in Suider-Afrika het waarin ons vry, veilig en voorspoedig kan wees.

AfriForum is die grootste burgerregteorganisasie in die Suidelike Halfrond en verenig meer as 315 000 lede met ’n gemeenskaplike saak. AfriForum het meer as 175 buurt- en plaaswagte gestig, noodondersteuningdienste ontwikkel en het selfs ’n privaat brandbestrydingseenheid. AfriForum se meer as 170 takke reg oor die land maak woonbuurte en riviere skoon, lê gemeenskapsgroentetuine aan en plant bome, verf straattekens en herstel slaggate. AfriForum het ook sy eie stroomdiens-, film- en dokumentêrproduksiemaatskappy, AfriForumTV, die lig laat sien, en spog boonop met sy eie kunsteteater. AfriForum bestuur ook ’n aantal intergemeenskaplike en interkulturele samewerkingsprojekte.

Dit word alles moontlik gemaak sonder enige staatsbefondsing of die welwillendheid van miljardêrs nie, maar deur duisende alledaagse mense wat maandeliks bydra. As mens in ag neem dat daar gewoonlik slegs een AfriForum-lid per huishouding is, kan die ledetal van 315 000 as 315 000 gesinne beskou word.

Samevatting

AfriForum en die Solidariteit Beweging het verklaar dat ons bou om te bly en bly om te bou. AfriForum beoog nie om gemeenskappe te isoleer nie, maar om eerder te help om veerkragtige, gesonde gemeenskappe te skep wat met ander gemeenskappe saamwerk op die grondslag van wedersydse erkenning en respek. In die wêreld van gemeenskapsgebaseerde, gedesentraliseerde en staatsbestande instellings het AfriForum die weg gebaan, en ons het nog net begin. Hoe meer lede AfriForum kry, hoe meer kan ons doen. Word vandag ’n lid.

Vlaamse LP plaas ook druk oor Bela

Posted on November 14, 2024November 14, 2024 by anneke

Bron: Maroela Media

Die wysigingswet op Basiese Onderwys (Bela) trek ook internasionale aandag weens die impak wat dit op Afrikaanse onderrig kan hê.

Vir baie lede van die Afrikaanse gemeenskap, sowel as buitelandse ondersteuners van Afrikaans, word die Bela-wet as ŉ bedreiging vir die behoud van Afrikaans as onderrigmedium en selfs die kultuur van die Afrikanergemeenskap beskou.

Kristof Slagmulder, ŉ parlementslid van Vlaams Belang, het Woensdag tydens ŉ parlementêre sitting in België sy kommer oor die toekoms van Afrikaans in Suid-Afrika aan die minister-president van Vlaandere, Matthias Diependaele, te kenne gegee; dít veral omdat Vlaandere en Suid-Afrika sterk historiese en taalkundige bande deel.

“Die Afrikanergemeenskap in Suid-Afrika ervaar nou al geruime tyd druk op sy taal en kultuur. Hoewel dit ontken word, lyk dit of die Suid-Afrikaanse regering ook aandring om die Afrikaner-identiteit en die Afrikaanse taal uit te wis.

“Ek was al twee keer in Suid-Afrika en het dit met my eie oë gesien,” het Slagmulder aan Diependaele gesê.

“Die wysiging aan die Bela-wet dreig om Afrikaans in die toekoms as onderwystaal onmoontlik te maak. Ek het die protesaksie deur duisende Afrikaners by die Voortrekkermonument gesien. Daarom het ek besluit om die Vlaamse minister-president hieroor te nader.”

Hy het verder aan Diependaele verduidelik dat die wetsontwerp se klousules 4 en 5 die Suid-Afrikaanse regering die mag gee om taal- en toelatingsbeleid by skole te bepaal.

“Dít wek kommer dat skole gedwing kan word om hul huidige taalbeleid, wat dalk in Afrikaans is, aan te pas; dit sal uiteindelik die toekoms van Afrikaans as ŉ onderrigtaal in gedrang bring.”

Vir Slagmulder en ander Europese bondgenote van die Afrikaanssprekende gemeenskap is die kwessie van taalsensitiewe onderwys fundamenteel.

“As die Bela-wet in sy huidige formaat aanvaar word, vrees baie Afrikaners en Afrikaner-verenigings dat dit die einde van byna alle openbare Afrikaanse skole sal wees, en sonder hierdie skole sal dit baie moeilik wees vir die Afrikaanse taalgemeenskap om voort te bestaan.”

Slagmulder sê hy het die wet se ontwikkeling noukeurig dopgehou en gereeld die Vlaamse minister-president gevra oor die moontlikheid om die Belgiese en Vlaamse regering se ondersteuning vir Afrikaanse taal- en kultuurinisiatiewe in Suid-Afrika uit te brei.

“As lid van die buitelandse beleidskomitee in die Vlaamse parlement volg ek al geruime tyd die politiek en die media in Suid-Afrika.

“Ek het al verskeie vrae gevra oor die Afrikaner, sy taal en sy erfenis asook oor die plaasmoorde in die land.

“Ek het byvoorbeeld die vorige Vlaamse minister-president van ŉ lys van vermoorde boere en hul gesinne in Suid-Afrika voorsien. Die lys was 65 bladsye lank.”

Slagmulder sê die verlies aan moedertaalonderrig sal nie net ŉ taal se oorlewing bedreig nie, maar ook die kulturele identiteit van die gemeenskap wat dié taal gebruik in die gevaar stel.

“Minister-president, sal jy ekstra inisiatiewe neem om die behoud van Afrikaans op die agenda by internasionale taal- en kultuurorganisasies te plaas? Is jy bereid om hierdie kwessie onder die organisasies se aandag te bring,” het Slagmulder aan Diependaele gevra.

Hy sê Vlaandere en Nederland deel historiese en taalkundige bande met Suid-Afrika en Afrikaans.

“Daarom dink ek daar moet solidariteit met die Afrikaanssprekende gemeenskap wees.

“Daar is ook taalprobleme in Vlaandere. Ek woon in die Denderstreek en Nederlands is ook besig om te verdwyn weens toenemende verfransing. Ons ervaar ook baie druk om ons universiteite verder te verengels.”

Slagmulder sê hoewel die Bela-wet ŉ Suid-Afrikaanse wet is en geen invloed in Vlaandere het nie, gaan dit vir hom oor die beginsel.

“’n Taalgemeenskap sal dit moeilik vind om te oorleef as sy kinders nie meer onderrig in hul moedertaal sal kan ontvang nie. In hierdie geval is dit Afrikaans, wat deur etlike miljoene mense gepraat word.”

Hy glo dat diplomatieke druk en internasionale bewustheid tot ŉ mate kan bydra om die regte van Afrikaanse skole en gemeenskappe te help beskerm.

“Vanuit Vlaandere kan ons nie sommer die wet in Suid-Afrika verander nie. Dit is beslis nie die bedoeling nie. Elke land maak sy eie wette. Maar dit beteken nie dat ons, gegewe ons historiese bande, nie internasionale aandag kan trek om Afrikaans as volwaardige onderwystaal te beskerm en te bevorder nie.

“Ek hoop beslis dat daar in die toekoms samewerking tussen Vlaamse en Afrikaanse universiteite soos Akademia sal wees.

“Die Vlaamse regering het vroeër aangedui dat hy baie simpatiek hierna sal kyk, maar dan moet die vraag vanuit Suid-Afrika gevra word. Dit sal lekker wees as daar wel samewerking kan plaasvind,” sê Slagmulder.

Meer as 10 000 protesgangers laat dit hoor – Bela is ons rooi lyn

Posted on November 6, 2024 by anneke

Bela is ’n rooi lyn wat nié oortree mag word nie.

Dít was die eenvoudige, maar duidelike boodskap wat ’n skare van meer as 10 000 mense vandag tydens die Bela-protesoptog aan elke party en politikus betrokke by Suid-Afrika se regering van nasionale eenheid (RNE) oorgedra het.
Die protesoptog is gelei deur die Solidariteit Beweging, Solidariteit, AfriForum, die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) en organisasies wat ‘n belang by Afrikaanse onderwys het in protes teen die huidige formaat van die Wysigingswet op Basiese Onderwyswette 32 van 2024 (die Bela-wet) se bepalings oor openbare skole se toelatings- en taalbeleide.

Duisende mense het saamgestap teen die Bela-wet

’n Memorandum met eise is aan die DA en VF+, as ondersteuners van die protesaksie, oorhandig waarna ’n vreedsame tog van nagenoeg 1,8 km op Reconciliationweg, vanaf die Voortrekkermonument tot by Freedom Park, aangepak is. Hier is die memorandum – wat deur meer as 40 organisasies onderteken is – aan Gayton McKenzie as verteenwoordiger van die Presidensie oorhandig.

John Steenhuisen (DA-leier) en Pieter Groenewald (VF+-leier) en die hoofde van die Solidariteit Bewegingsinstellings het die voorste linie van die prosessie gevorm.

Volgens Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging, probeer hedendaagse kolonialiste soos Panyaza Lesufi, die premier van Gauteng, en Matome Chiloane, die LUR vir Onderwys in dié provinsie, om Afrikaanse skole soos die kolonialiste van ouds te verengels. “Hulle sal nie slaag nie. Afrikaans sal bly. Wat ons vandag hier doen is uit liefde. Dit is nie soos Lesufi en kie uit haat vir ander groepe nie. Dis uit liefde vir ons kinders. Dit is uit liefde vir ons skole. Dit is uit liefde vir ons taak, ons erfenis en die land,” verduidelik Buys.

Flip Buys, hoof van die Solidariteit Beweging

“Bela is ons rooi lyn. Ons sê dit vir al die politieke partye in die RNE sodat hulle kan verstaan hoe sterk die gemeenskap voel. Meer as 10 000 mense het vandag gesê hulle sal nie toelaat dat hulle kinders se toekoms gevat word nie,” verduidelik dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit.

Dirk Hermann, uitvoerende hoof van Solidariteit

Kallie Kriel, uitvoerende hoof van AfriForum, bestempel die protesoptog as ’n “historiese dag” en die grootste optog van Afrikaanssprekendes sedert 1994. “Mense is kwaad en dit het hulle vandag hier kom wys. Hulle is kwaad, want ons kinders word geteiken deur ’n wet wat Afrikaanse skole aanval en eintlik ons kulturele voortbestaan bedreig.”

Leon Fourie, uitvoerende hoof van die SOS, hou vol dat vandag se protesaksie ’n duidelike boodskap aan die regering oordra. Hy veroordeel ook die regering se laksheid en apatie, en benadruk dat die regering nie net oor die afgelope 30 jaar nie ’n enkele Afrikaanse skool gebou het nie, maar ook geen erns maak met moedertaalonderrig nie en openlik haat teenoor Afrikaanse skole uitspreek. “Vandag gaan dit oor meer as net onsself of ons generasie,” verduidelik hy. “Dit gaan oor generasies wat nog moet kom.”

Tydens die ondertekening van die memorandum wat aan die Departement van Onderwys oorhandig is, het Steenhuisen benadruk dat die taal- en toelatingsbeleid klousule in die wet te veel mag gee aan die staat en te veel mag van ouers en gemeenskappe wegvat. “Ons Grondwet is duidelik. Elke persoon het die reg tot onderwys in die taal of tale van hul keuse. Hierdie regte wat in ons Grondwet is, kan nie meer net met ’n pen uitgevee word nie,” meen hy. “Ons kan nie hierdie mag aan ’n provinsiale beampte in ’n kantoor oorhandig wat ver van die skool en plaaslike gemeenskap sit nie.”

Groenewald het op sy beurt uitgevaar teen die ANC se magsmisbruik met die aanvaarding van die wet in die parlement voor die nasionale verkiesing, “want hulle het geweet hulle gaan ná die verkiesing dalk nie meer die regering wees nie”. Hy het gepleit vir ’n verandering deur middel van die invloed in die RNE. “Elke tree wat julle hier gee vandag, is ’n tree van verandering.” Hy het afgesluit deur te verwys na die belang van moedertaal: “Ek is ’n Afrikaner en ek is trots daarop. Deel van my trotswees is my moedertaal. Daarom moet ons sorg dat ons trots nie vertrap word nie.”

Pieter Groenewald, leier van die Vryheidsfront Plus

Die PA-leier, McKenzie, deur wie se toetrede toegang tot die perseel van Freedom Park ook verseker is, het die memorandum namens die Presidensie ontvang. Hy het president Cyril Ramaphosa bedank dat hy na die stem van die Afrikaanse gemeenskap geluister het deur die implementering van die twee artikels uit te stel. Hy het egter benadruk dat die geveg voortgesit sal word. “Ons sal baklei vir Afrikaans, want Afrikaans gaan nêrens heen nie.”

Die instellings van die Solidariteit Beweging het hulle vandag weer tot die voortgesette stryd teen die implementering van artikels 4 en 5 van Bela verbind. Vandag se sigbare demonstrasie is ’n kragtige gebaar, maar slegs één wyse waarop die instellings vir moedertaalonderrig, Afrikaans, onderwysers en kinders in die bresse tree.

Volgens Buys gaan die onderhandelinge met verteenwoordigers van die RNE nou met duidelike bewyse in die hand tegemoet gegaan word – bewyse van die duisende Suid-Afrikaners wat Bela as ’n rooi lyn beskou en nie gaan terugstaan en toekyk hoe Afrikaanse onderrig vir politieke gewin van kant gemaak word nie.

Vind ook aangeheg:

Enkele foto’s van die optog.
Die memorandum wat aan die regering oorhandig is.

Verslag: Lesufi se Gauteng sál Bela soos ŉ byl gebruik

Posted on Oktober 21, 2024Oktober 21, 2024 by anneke

18 Oktober 2024

Connie Mulder

Die Gautengse Departement van Onderwys (GDO) se lang geskiedenis van vyandige uitsprake teenoor Afrikaanse enkelmediumskole dien as bewys van hoe gevaarlik die Wysigingswet op Basiese Onderwyswette (Bela) in die hande van dié soort amptenare sal wees.

Hierdie vyandige uitsprake deur onder andere die Gautengse premier, Panyaza Lesufi, en sy opvolger as LUR vir Onderwys in Gauteng, Matome Chiloane, word vervat in ŉ verslag van die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI) wat vandag uitgereik word.

Volgens Connie Mulder, hoof van die SNI, bied die uitsprake, asook die optrede van die amptenare genoeg rede om te verwag dat die nuwe magte wat Bela aan die GDO verleen aggressief teen Afrikaans ingespan sál word.
“Bela word gevolglik soos ŉ vlymskerp byl in die hand van iemand wat lank reeds jeuk om ŉ kosbare boom af te kap. Daardie boom is Afrikaanse onderrig.

“ŉ Patroon het oor die afgelope jare ontstaan wat wys hoe die Gautengse Departement van Onderwys, en spesifiek Lesufi en Chiloane, Afrikaanse enkelmediumskole in werklikheid sien as iets wat in die naam van transformasie uitgeroei moet word,” het Mulder gesê.
In die verslag toon die SNI ook aan hoe dit reeds in praktyk sigbaar was toe die departement in 2018 onregmatig Engelse leerders by die Hoërskool Overvaal probeer plaas het.

Solidariteit glo die Bela-artikels oor taal- en toelatingsbeleid sal dus deur hierdie einste amptenare gebruik word om opdrag aan Afrikaanse enkelmediumskole te gee om voortaan dubbelmedium-onderrig aan te bied.

Die Bela-wet se bewoording oor taalbehoefte bepaal hoe genoegsame oorweging aan ŉ skooldistrik se taaldemografie gegee moet word.
Volgens Mulder plaas dit Afrikaanse skole in die spervuur aangesien Afrikaans in geen onderwysdistrik meer as 30% van die taalbehoefte verteenwoordig nie.

“Net sowat 5% van skole in die land is uitsluitlik Afrikaans. Onder Bela sal dié enkelmediumskole tot niet gaan om aan die sogenaamde taalbehoefte van die distrik te voldoen, tensy ŉ departementshoof gewillig is om die skole te beskerm.
“Ons weet die Gautengse onderwysdepartement het hopeloos misluk met die bou van skole, en in Lesufi se ampstermyn as LUR vir onderwys was daar ŉ negatiewe groei in skole,” sê Mulder.

In die verslag word uitgewys hoe daar na afloop van Lesufi se termyn in der waarheid nege minder skole in Gauteng was, maar sowat 300 000 meer leerders.

Om na die leerder-skool-verhouding van 2009 terug te keer, sal die GDO, volgens Mulder, onmiddellik 552 nuwe skole moet bou – eerder as die getal van 60 skole wat Lesufi aanvoer nodig is om in die groeiende vraag na onderwys in die provinsie te voorsien.

Mulder het verder na die regering se versuim om in die vraag na skole te voorsien, verwys as ’n ongemaklike feit wat Lesufi en kie graag wil toesmeer deur goed funksionerende Afrikaanse skole te kaap.

Lees die volledige verslag oor Bela se impak op Gauteng hier.
Lede van die media kan ook na hierdie video van Connie Mulder kyk waarin hy hierdie Bela-verslag uiteensit.

Connie Mulder, hoof van Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI)

Die Amerika wat Suid-Afrika wil hê

Posted on Oktober 14, 2024 by anneke

Theuns du Buisson

Bron: Maroela Media

In die laaste deel van elke jaar reik talle organisasies hul lys van wêreldrisiko’s vir die volgende jaar uit, waarvolgens groot ondernemings dan hul beplanning doen om te sorg dat hulle daarteen verskans is.

Benewens al die gewone goed, natuurrampe en politieke onsekerheid en so aan, is daar vanjaar ŉ nuwe een. “Trump se proteksionisme,” wat volgens die Wêreld Ekonomiese Forum (WEF) ŉ beduidende risiko vir die wêreldekonomie inhou. Ek steur my nog nooit juis aan die WEF se praatjies oor hoe die aardbol enige oomblik gaan verbrand as almal nie ons beesvleis vir goggas verruil nie, maar ongelukkig steur baie invloedryke mense hulle wel daaraan.

Proteksionisme

Hierdie uitgediende beleid word allerweë beskou as ŉ groot struikelblok vir ekonomiese groei. Met reg ook. Dit behels dat tariewe ingestel word om invoere uit te hou, om dan die plaaslike industrie te bevorder. So het Suid-Afrika byvoorbeeld tariewe op staalinvoere en hoendervleis. Die uiteinde daarvan is dat staal en hoender baie duurder is, sonder dat ons ŉ noemenswaardige hoenderbedryf het en terwyl die plaaslike staalsektor steeds onder ewige druk bly.

Kortliks is proteksionisme op die drogrede dat daar wenners en verloorders in handel is gebaseer. Die werklikheid is dat almal wen in behoorlike handel.

Tariewe word egter ook vir ander redes ingestel. As ŉ land byvoorbeeld slawe-arbeid gebruik, kan tariewe ingestel word om die uitvoerder te straf, sonder om op te hou om daardie produkte te koop. Al wie eintlik so gestraf word, is die verbruiker van hierdie produkte, omdat hulle meer daarvoor betaal en steeds hul gewetens moet sus oor hulle die produkte van slawerny gebruik. Dan is daar ook ander oorwegings, soos enorme tariewe op Chinese CCTV-toerusting, wat volgens verskeie kenners gebruik word om op die hele wêreld te spioeneer. Die bekendste is teenstortingstariewe, wat ingestel word om te voorkom dat ŉ ander land hul goedkoop, dikwels minderwaardige, produkte in ŉ land stort, die plaaslike bedryf vernietig, en dan in die toekoms weer produkte teen normale pryse en volumes aanhou uitvoer sonder die las van ŉ kompeterende mark.

Ongeag die redes, is dit ŉ aanvaarde waarheid dat enige handelsbeperkinge, of dit nou kwotas, tariewe of wat ook al is, sleg is vir die globale ekonomie. Daar word bereken dat die wêreldekonomie kan verdubbel as alle lande toegelaat word om hul spesialisprodukte sonder tariewe of ander hindernisse uit te voer.

Hoe gevaarlik is dit vir Suid-Afrika?

Net soos wat bykans almal aanvaar dat handelsbeperkinge en tariewe sleg is, aanvaar almal ook dat die beste vir Amerika ook die beste vir die wêreld is. As dit goed gaan met Amerika, gaan dit goed met die wêreld. Wanneer hierdie twee algemene waarhede strydig met mekaar is, word die water vertroebel.

Nuwe tariewe en ander handelsbeperkings maak produkte en dienste vir Amerikaners duurder, maar dit skep ook werksgeleenthede en ŉ meer gelokaliseerde ekonomie in Amerika. Saam met lokalisasie kom ander risiko’s wat oor die langer duur tot die VSA se nadeel kan wees. Maar dan is daar ook talle voordele. Deur fabrieke terug na die VSA te skuif, word groot kapitaalbeleggings aangegaan en selfs al speel baie van die risiko’s wel uit – sal dit baie onwaarskynlik wees dat hierdie beleggings ongedaan gemaak sal word deur weer aanlegte na die buiteland te verskuif.

Die grootste voordeel van so ŉ beleid is dat die VSA energie-onafhanklikheid sal nastreef. Hulle produseer hul eie olie, en met Trump se voorgestelde beleid in plek, genoeg vir hulle eie behoeftes en selfs uitvoere. Dit beteken dat die vraag na die res van die wêreld se olie daal, met die gevolg dat almal, nie net Amerika nie, minder vir energie betaal. Almal wen dus hier en in die energie-intensiewe wêreld van vandag is dit niks om ons neuse voor op te trek nie.

Waar Suid-Afrika, en almal anders, wel direk geraak word, is uitvoere na die VSA. Ook hier hoef Suid-Afrika nie te bekommerd te wees nie. Die meeste van ons uitvoere is rou materiaal en chemikalieë waarop daar selde, indien ooit, tariewe geplaas word. En selfs al sou dit gebeur, geniet Suid-Afrika tariefvrye status onder AGOA vir hierdie produkte. Ook die motorbedryf, wat direk in Trump se visier is, geniet hierdie voordeel. Ons plaaslike bedrywe sal dus ŉ baie sterk kompeterende voordeel geniet. Tensy AGOA tot ŉ einde kom, of hierdie bedrywe plaaslik tot niet gaan, het ons min om oor te bekommer.

Is dit dan regtig ŉ risiko?

Enige beleid wat ekonomiese groei onderdruk, of wat dit op een plek konsentreer op grond van mensgemaakte omstandighede is sleg. Dit is ook uiteraard ŉ risiko. Maar vir Suid-Afrika sal die grootste risiko eerder wees dat ons regering aanhou om vyandig teenoor die Weste op te tree en ons so uit AGOA geskop word. Onder daardie omstandighede sal ŉ meer proteksionistiese beleid in Amerika slegs nadele vir ons inhou, sonder dat wesenlike voordele ons te beurt val.

Hierdie is natuurlik ook alles net van toepassing as Trump wel weer die Withuis inneem. Die alternatief is nog vier jaar van powere groei en grootskaalse vermorsing deur die Amerikaanse regering. En dit is vir niemand goed nie.

heuns du Buisson is 'n ekonomiese navorser by die Solidariteit Navorsing Instituut (SNI) — Theuns du Buisson is ‘n ekonomiese navorser by die Solidariteit Navorsing Instituut (SNI)

Bela-optog: Gee één dag vir die toekoms van ons kinders

Posted on Oktober 14, 2024 by anneke

Bron: Solidariteit.co.za

Die dag van protes teen die Wet op Basiese Onderwys (Bela) gaan op Dinsdag 5 November in Pretoria plaasvind. Volgens Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging, word daar met hierdie dag gevra dat die publiek één dag opgee vir die toekoms van ons kinders.
Dié dag word deur die Solidariteit Beweging, waaronder Solidariteit, AfriForum en die Skoleondersteuningsentrum (SOS) sorteer, georganiseer. ŉ Breë front van ander Afrikaanse organisasies asook ander onderwysorganisasies gaan ook deelneem. Tientalle beheerliggame het ook aangedui dat hulle ouers gaan mobiliseer vir die protes en ŉ groot aantal tradisionele leiers wat sterk voel oor moedertaalonderrig gaan saam protesteer.

Volgens Buys gaan die onderhandelinge met verskeie partye rakende Bela voluit voort. “Daar is ŉ magsbalans in onderhandeling nodig. Die protessaamtrek- en optog is noodsaaklik om ons protes in die openbaar te wys. Hierdie is nie ŉ klein politieke geskil nie. Dit gaan oor die oorlewing van ŉ taal- en kultuurgemeenskap,” sê Buys.

Die optog sal by die Voortrekkermonument begin, waarvandaan almal saam na Freedom Park sal beweeg.
Buys sê Freedom Park simboliseer eenheid en verskeidenheid vir die regering. President Ramaphosa het gesê die doel van die uitstel van die implementering van artikels 5 en 6 van die Bela-wet is ter wille van eenheid. Ons glo dat Bela eenheid bedreig en verskeidenheid vernietig. Dis hoekom ons die regering by Freedom Park wil ontmoet.

Deelnemers aan die optog word gevra om vanaf 08:00 die oggend by die Voortrekkermonument aan te meld en verrigtinge sal vanaf 10:00 posvat. Deelnemers word aangemoedig om te registreer en gemaklike skoene aan te trek.

Om aan die dag van protes deel te hê moet ŉ kort registrasievorm op www.belaprotes.co.za voltooi word.

Die Bela-wet se artikels 5 en 6 vat die finale sê oor die toelating- en taalbeleid by ŉ skool van die beheerliggaam en die ouer weg, en gee dit oor aan ŉ staatsamptenaar wat dan die mag het om dié beleide te verander.

Pres. Cyril Ramaphosa het in September vanjaar onderneem om vir drie maande lank dié artikels nie te implementeer nie, sodat gesprek daaroor gevoer kan word en onderhandelinge kan plaasvind.

Volgens Buys moet daar in dié tydperk soveel as moontlik druk op die regering geplaas word sodat daar ŉ skikking bereik kan word.

“Ons tyd is dus min. Ons doen ŉ beroep op beheerliggame en ouers om in groot getalle te mobiliseer om só te help om Bela te stop. Ons doen ŉ beroep op jou, asook jou vriende en familie om in groot getalle op te daag. Dit is een dag se stap vir die toekoms van ons kinders,” sê Buys.
Volledige besonderhede oor die Bela-protesoptog kan saam met die registrasievorm op www.belaprotes.co.za gekry word.

Bela-protesoptog:
Wanneer: Dinsdag 5 November 2024 vanaf 08:00
Waar: Voortrekkermonument (na Freedom Park)

Groter Afrikaanse gemeenskap besluit op dag van protes teen Bela

Posted on Oktober 10, 2024Oktober 14, 2024 by anneke

Bron: Solidariteit.co.za

ŉ Dag van massaprotes gaan oor minder as vier weke van nou teen die Wet op Basiese Onderwys (Bela) gehou word om só die sterkste boodskap van weerstand nóg teen die gewraakte artikels wat in dié wet vervat word uit te stuur.

ŉ Resolusie is vandag tydens ŉ Bela-aksieberaad in Pretoria deur tientalle organisasies verteenwoordigend van die groter Afrikaanse gemeenskap aanvaar om ŉ dag van protes teen Bela se artikels oor taal- en toelatingsbeleid aan te kondig.

Lede van verskeie Afrikaanse organisasies, instellings van die Solidariteit Beweging, lede van skoolbeheerliggame, onderwysers, ouers en voorstanders van moedertaalonderwys uit alle gemeenskappe gaan volgens beplanning op Dinsdag 5 November ŉ protesoptog in Pretoria hou om hulle bekommernis oor Bela aan die groot klok te hang.

Dié besluit om protesaksie te neem tel onder die verskeie resolusies wat aanvaar is by die Bela-aksieberaad wat deur die Solidariteit Beweging, Solidariteit, AfriForum en die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) gelei is.

Ander stappe waarop daar gesamentlik besluit is, is onder meer:
–   om voort te gaan met hofaksie indien Bela in sy huidige formaat geïmplementeer word;
–   om die DA en VF+ te vra om hulle deelname aan die regering van nasionale eenheid op te skort indien Bela in sy huidige formaat geïmplementeer word;
–   om met alles wat ons het Afrikaanse skole en Afrikaans ín skole te beskerm; en
–   om moedertaalonderrig in die algemeen te bevorder.

Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging, sê hierdie resolusies is ŉ belangrike oomblik in nóg ŉ oorlewingstryd vir Afrikaans.
“Hierdie stryd kom reeds twee eeue ver. Dit is presies 200 jaar sedert Lord Charles Somerset se direktief dat Engels voortaan die enigste taal in die Kaapkolonie se skole sou wees. Nou sit ons weer met ŉ regering wat Afrikaanse skole wil verengels om politieke doelwitte te bereik,” sê Buys.

Leon Fourie, uitvoerende hoof van die SOS, sê verteenwoordigers van nagenoeg 50 belanghebbende organisasies en meer as 70 skole het die aksieberaad bygewoon en die resolusies aanvaar.

“Die wet sentraliseer mag in die hande van die staat en ontneem gemeenskappe van hulle reg op inspraak by skole. Deur die beperking van beheerliggame se magte word die gemeenskappe se skole aan groter risiko van politieke inmenging blootgestel,” sê Fourie.
Kallie Kriel, uitvoerende hoof van AfriForum, sê hierdie resolusies wat geneem is, is kritiek noodsaaklik in die lig van die ernstige implikasies van die wetgewing.

“Afrikaanse skole speel ŉ sleutelrol in Afrikaanse kultuurgemeenskappe en daarom is die aanslag op Afrikaanse skole en kinders ŉ daad van aggressie wat ons kultuurgemeenskappe se voortbestaan bedreig. Ons sal Bela se anti-Afrikaanse artikels met alles wat ons het beveg,” sê Kriel.

Volgens dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, is die besluit om ŉ protesoptog te organiseer ligtelik geneem nie.
“Ons móét soos vorige geslagte opstaan vir Afrikaanse onderrig en die belangrike kultuuroordrag wat daarmee saamgaan. Ons kan nie toelaat dat daar oor ŉ honderd jaar van nou verwytend teruggekyk word en gesê word die geslag van 2024 het sy nageslag versaak nie,” sê Hermann.

Meer inligting oor die dag van protes sal binnekort bekendgemaak word.

Die minister van basiese onderwys, Siviwe Gwarube, was ook teenwoordig by die beraad. Sy het tydens haar toespraak gesê die oplossing vir die verskille rakende Bela lê in dialoog, samewerking en wedersydse respek.
Die minister het ook verskeie kere herhaal dat sy glo die verskille oor Bela is nie onoorkombaar nie.
Sy het ook erken die outonomie van beheerliggame oor toelating- en taalbeleide was nog altyd ŉ kernpilaar van basiese onderwys in Suid-Afrika.

Onder die ander organisasies en politieke partye teenwoordig tydens die ondertekening was die Federasie van Beheerliggame van Suid-Afrikaanse Skole (Fedsas), die Suid-Afrikaanse Onderwysersunie (SAOU), die DA, VF+ asook tradisionele leiers.
• Klik hier vir die resolusies wat op die Bela-aksieberaad geneem is .
• Klik hier om die moontlike implikasies van die Bela-wet, soos voorsien word deur instellings van die Solidariteit Beweging, te lees.