RSG-onderhoud met Flip Buys
Flip Buys gesels Woensdag 19 Maart op RSG se program “Land en Sand” in “Op en Wakker”. Luister die onderhoud hier.
Category: Flip
Tien historiese redes om te bly
Flip Buys
Bron: Maroela Media
Amerikaanse president Donald Trump het vandeesmaand opspraak verwek met sy uitvoerende bevel wat onder meer voorsiening maak vir Afrikaners wat deur rassewette of onteiening sonder vergoeding benadeel word om na Amerika te vlug.
Die feit dat die ANC alles in die stryd werp om steeds alleen te regeer in plaas van deur ʼn regering van nasionale eenheid, het nou die nuwe regering in Washington heeltemal vervreem. Dit is hoekom die Solidariteit Beweging nou die hand van vriendskap wat deur die Amerikaners uitgereik is, sal vat, en praktiese voorstelle aan hulle sal maak oor hoe Afrikaners gehelp kan word om volhoubaar in Afrika te kan bestaan, sodat ons ʼn blywende bydrae tot die welstand van die land en al sy mense sal kan maak.
Ons kan ons nie deur ʼn korrupte, onbevoegde en rassistiese regering uit die land laat jaag nie. Dis nie wie ons is nie. Ons is vasbeslote om in die woorde van NP Van Wyk Louw, die skat van ons taal en kultuur veilig deur die skare te dra. Ons het immers nie die oseane deurkruis, deur die eeue oorleef, die onbekende ingetrek, magtige moondhede op die slagveld gepak en op talle gebiede wêreldklasprestasies opgelewer omdat ons van jellie gemaak is nie.
Hier is 10 historiese redes waarom ons sal bly en waarom ons sal self.
Ons het in Afrika Afrikaners geword
Die eerste Buys in Suid-Afrika was ʼn Duitse soldaat wat in 1714 met die Risdam uit Amsterdam gevaar het om vir die VOC te kom werk. Soos die meeste ander Afrikaner-families, bly die Buyse dus al meer as drie eeue in Afrika. Ons het nie as Afrikaners na Afrika gekom nie. Ons het hier Afrikaners geword, lank voordat Suid-Afrika sy ontstaan as land gehad het. Ons taal en kultuur is inheems aan Afrika en nêrens anders nie. Ons het onsself, ons taal en baie van ons instellings na Afrika vernoem.
Afrikaners is ʼn self-gedefinieerde kultuurgemeenskap – ʼn volk – en nie bloot ʼn taalgroep of ʼn rassegroepering nie. Ons het deur Afrikaans ook ʼn taalverbintenis met bruin Suid-Afrikaners, omdat Afrikaans een taal met vele kulture is. Ons kom uit ʼn Christelik-Westerse tradisie, en die meeste van ons vertrou op God se beloftes van hoop vir die toekoms.
Ons is Westerlinge in en van Afrika
NP van Wyk Louw het dit só treffend gestel: “in elke geslag is die taak: om albei ons erfenisse – Europa en Afrika – bloedwarm ná aan die hart te hou; om in Afrika te wees wetende dat ons van die óú Weste is; om Westers te wees sonder om een enkele verskillendheid van Afrika te verontagsaam.”
Louw het ook so mooi oor Afrikaans gesê: “Afrikaans kan vitaal bly alleen solank hy die draer van ons volle noodlot, van ons wete-na-albei-kante-toe bly; solank hy konkreet en abstrak bly dink; solank as Europa en Afrika in hom lewe; Afrika wel, maar tog ook altyd Europa.”
Hy het Afrikaans gesien as die taal wat Wes-Europa en Afrika verbind: “Dit vorm ʼn brug tussen die groot helder Weste en die magiese Afrika en wat daar groots aan hulle vereniging kan ontspruit – dit is miskien wat vir Afrikaans voorlê om ontdek te word.”
Die volksdigter Totius het dit net so mooi gestel: “ʼn Fyn mistieke eenheidsband verbind Oranje, Nederland en Afrika, deur alles heen. Hoe ver die golwe ons al omspoel, die diepe hart sal altyd voel – ons is verborge-een.”
Liewer kaalvoet oor die berge…
Na die Britte Natal en die destydse Boererepubliek van Vryheid in 1843 annekseer het, het die Voortrekkers weer getrek. In die beroemde woorde van Johanna Smit aan die Britse verteenwoordiger: “Ons sal eerder kaalvoet oor die Drakensberge loop as om langer onder die Britse regering gebuk te staan.”
Die strewe na vryheid as dryfkrag van die Groot Trek is deur Trekleiers soos Andries Pretorius verwoord, toe hy gesê het dat hulle hul geboorteplek sonder ʼn opstand verlaat om vry te wees. Die Nederlandse denker Bob Goudzwaard het na ʼn studie van Afrikaners se geskiedenis dit gestel dat ons verhaal eerder ʼn stryd om oorlewing was as ʼn stryd om oorheersing. Dit is vir my ondenkbaar dat hierdie opofferings van ons voorouers tevergeefs was as ons weg van ons geskiedenis af trek.
Samewerking met ander gemeenskappe
Dit is so dat daar vele veldslae en gevegte teen die inheemse swart stamme was. Dit is egter nie die hele verhaal nie, daar was ook ʼn magdom vredesooreenkomste en samewerking met swart groepe.
ʼn Goeie beskrywing hiervan kry ons in die Voortrekkerleier Hendrik Potgieter se terugvoer aan die Kaapse Goewerneur na afloop van die Groot Trek op 3 Desember 1838: “Ten eersten hebben wy aangetroffen de kapetyn Danser en met hem een vrede besluyt, en ten tweede de konieng Maroka en ook met een vrede besluyt, ten derde de kaptyn Pieter Davieds ook met een vreede besluyt, ten vierde de konieng Sikoniala ook met een vreede besluyt, ten veyfde de kapiteyn Makwana ook met een vrede besluyt.”
Churchill oor Boerekrygers
Die mooiste beskrywing van die Boerekrygers is deur die bekende staatsman Winston Churchill gegee, wat as joernalis hier teen ons kom veg het.
“What men they were, these Boers! I thought of them as I had seen them in the morning riding forward through the rain – thousands of independent riflemen, thinking for themselves, possessed of beautiful weapons, led with skill, living as they rode without commissariat or transport or ammunition column, moving like the wind, and supported by iron constitutions and a stern, hard Old Testament God who should surely smite the Amalekites hip and thigh.
“And then, above the rainstorm that beat loudly on the corrugated iron, I heard the sound of a chaunt. The Boers were singing their evening psalm, and the menacing notes – more full of indignant war than love and mercy – struck a chill into my heart, so that I thought after all that the war was unjust, that the Boers were better men than we, that Heaven was against us, that Ladysmith, Mafeking and Kimberley would fall, that the Estcourt garrison would perish, that foreign Powers would intervene, that we should lose South Africa, and that that would be the beginning of the end. So for the time I despaired of the Empire.”
Verslane en verslae
Die Britte se verskroeideaardebeleid en die konsentrasiekampe was vernietigend. My een oupa en ouma was kinderoorlewendes van die kampe, terwyl my ander oupa se pa in die tronk en sy huis afgebrand was toe hy as koloniale onderdaan perde vir die Vrystaatse Boere gesmokkel het. Prof. David Welsh het die toestand van Afrikaners na die Vryheidsoorlog as volg beskryf:
“After 1902 the Afrikaners of the defeated Trekker republics displayed many of the symptoms of a conquered people: impoverished, defeated, despairing, low in morale, and with a powerfully internalised inferiority complex. They were facing the possible obliteration of their identity by the overwhelming power of their conqueror’s institutions and culture.”
Die opstaan na die oorlog was bitter moeilik, en die historikus Dan O’Meara kon oor my mynwerker-oupa gepraat het toe hy hulle stryd tot 1948 beskryf het: “The structure of South African capitalism offered few opportunities to those whose home language was Afrikaans. Its language was English, and Afrikaans-speakers were powerfully discriminated against. Promotion and advancement required both proficiency in a foreign language – that of the conquerors – and virtual total acceptance of the structure and values dominant in the country.”
Vuurwarm Koue Oorlog
Die Koue Oorlog het vuurwarm in Suid-Afrika gewoed, en die ANC was vierkantig in die Kommunistiese kamp. Dit het die destydse weermag lynreg in botsing met die ou Sowjetunie en Rooi China se wapentuig en ondersteuning vir bevrydingsbewegings in Suider Afrika gebring.
Die Koue Oorlog het politieke beweegruimte vasgevries, en die SAW en SAP moes ʼn gewelddadige rewolusionêre oorname verhoed tot die val van die oosblok-onderhandelings moontlik gemaak is. Westerse moondhede soos die VSA se geweldige druk op die NP regering het ʼn groot rol in die uiteindelike grondwetlike skikking gespeel.
Afrika na onafhanklikheid
Afrikaners was verstaanbaar ook baie skepties oor die kanse op ʼn suksesvolle demokrasie in Suid-Afrika, omdat hulle geweet het tot watter uitkomste Westerse modelle in Afrika gelei het. Martin Meridith som dit treffend op in sy boek oor The Fortunes of Africa na onafhanklikheid: “Die reeks staatsgrepe in Afrika het mekaar so vinnig opgevolg het dat die post-onafhanklikheidsgeskiedenis in ʼn waas verbygeflits het. In die eerste twee dekades van onafhanklikheid was daar sowat veertig suksesvolle staatsgrepe en talle ander onsuksesvolle pogings gewees. Daar was nie een geval waar ʼn Afrika-regering vreedsaam uitgestem is nie.”
Die gemiddelde lewensduur van Afrika-grondwette was volgens die Chicago Law School teen die eeuwending net tien jaar.
“Teen die tagtigers was Afrika berug vir sy ‘Groot Manne’, militêre diktators en een-party-presidente wie se belangrikste prioriteit was om die mag te behou. Die politieke rekord van Afrika sedert onafhanklikheid was star: nie een enkele staatshoof in drie dekades het homself in ʼn verkiesing laat uitstem nie. Vanuit sowat 150 staatshoofde het net ses vrywillig die mag afgestaan, waarvan sommige eers na dekades in die mag.
“Uit ʼn lys van 50 Afrikastate was feitlik almal eenpartystate of militêre diktatorskappe, terwyl in 32 state opposisiepartye onwettig was. Wanneer verkiesings gehou is, was dit bloot om die bewindhebber en sy party se mag te bevestig. In 150 verkiesings wat tussen 1960 en 1989 in 29 lande gehou is, is opposisiepartye nie toegelaat om ʼn enkele setel te wen nie. Net drie lande – Senekal, Botswana en die kleine Gambië, het veelpartystelsels behou en gereelde vry en regverdige verkiesings gehou.”
ʼn Beweging gestig
Die ontstaan van die Solidariteit beweging kan teruggevoer word na die 1998-kongres van die destydse Mynwerkersunie, waar die vakbond se nasionale raad my voorstel aanvaar het om die MWU te omskep in ʼn moderne selfhelp-helpmekaarbeweging.
Die rede hiervoor was tweedledig: ons het nie geglo dat die ANC die land suksesvol sou kon regeer nie, en ons het geglo dat hulle ʼn nuwe rassebedeling sou skep wat Afrikaners in die praktyk tweedeklasburgers sou maak.
Die doel van die Beweging sou wees om die kulturele infrastruktuur te bou wat Afrikaners nodig sou hê om volhoubaar vry, veilig en voorspoedig in suidelike Afrika te kon bly. Sodoende sou Afrikaners terselfdertyd ʼn blywende bydrae tot die welstand van die land en al sy mense kon lewer. Ons destydse aanname dat ons aanvanklik as radikales uitgekryt sou word, maar mettertyd al meer ondersteuning sal kry namate die uitkomste van ANC-beleid sigbaar word, is in die praktyk bewaarheid.
In die negentigs moes die land verander om ʼn verskriklike einde te keer. Die taak van ons beweging is om nou ʼn eindelose verskrikking te help afweer.
Buitelandse ondersteuning
Dit was vir jare na 1994 onmoontlik om ondersteuning vir Afrikaners se regmatige strewe na kulturele outonomie te kry, omdat die ANC die morele hoë grond betree het, en omdat die gevolge van hulle beleid nog nie vir die buiteland duidelik was nie.
Die ANC se vrot regeringsrekord wat tot wydverspreide staatsverval lei, en die deurlopende sentralisasie van mag en die gepaardgaande inperking van vryhede, het prof. Welsh se waarskuwing oor ʼn “tirannie van die meerderheid” nuwe betekenis laat kry.
Welsh het gesê: “Simple majority rule… can easily – and commonly does – degenerate into a ‘tyranny of the majority’ when elections assume the form of a racial census. Undeniably, majorities have rights, but so do minorities. If […] majorities use their power to steamroller minorities, denying them influence even in decisions that affect their vital interests, the quality of democracy will deteriorate.
“Moreover, the comparative evidence from divided societies does not offer much support for the view that the salience of ethnic or racial identities will eventually give way to voting alignments that are shaped more by, say, class, interests or ideology. Democratic constitutional forms have been maintained, but a single-party dominant system become entrenched.”
Die vegters teen vryheid
Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging
Bron: Maroela Media
Daar is ʼn skreeusnaakse toneeltjie in Monty Python se ikoniese Life of Brian, waar Joodse rebelle in ʼn ondergrondse skuiling hulle opstand teen die Romeinse heersers beplan. Die leier van die rebelle sweep sy manne op deur te sê dat die Romeine “alles van ons vadere en hulle vadere gevat het”.
Dan vra hy die retoriese vraag: “En wat het die Romeine ooit vir ons gedoen?”. Net voor hy sy eie vraag kon antwoord, waag een van die rebelle ʼn onsekere “die akwaduk?”. Nog een voeg aarselend by: “sanitasie?”. ʼn Volgende noem “paaie”. Net toe die leier dit toegee en dink hy kan sy motiveringspraatjie verder voer, ryg sy kamerade nog ʼn hele lys uit: besproeiing, medisyne, onderwys, wyn, openbare baddens, wet en orde, vrede.
Die vergadering eindig in wanorde met die leier wat “Stilte!” bulder toe hy nie meer wou hoor wat die Romeine alles gedoen het nie!
Oplossings
Hierdie verhaaltjie hou belangrike lesse in vir Suid-Afrika, wat naarstiglik na oplossings soek om die land te herbou. Die president praat steeds van ʼn “nuwe ekonomie” en “radikale ekonomiese transformasie” wat “bemagtigend vir vroue, jongmense en hoofsaaklik vir swart mense” moet wees.
Die groot vraag is wat die ekonomiese beleid moet wees wat mense uit armoede en ellende kan ophef. Die groot geluk is egter dat ons nie meer in die antieke Romeinse era leef nie en dat die wêreld oor die afgelope 2 000 jaar geleer het wat werk en wat nie.
Die enigste betroubare padkaart uit armoede wat die geskiedenis vir ons gee, is treffend deur ʼn Nobelpryswenner in ekonomie, Milton Friedman, saamgevat: “The record of history is absolutely clear. There is no alternative way, so far discovered, of improving the lot of the ordinary people that can hold a candle to the productive activities that are unleashed by a free enterprise system…”
Die ANC se weerstand teen hierdie samevatting van eeue se ervaring van die mensdom is dat kapitalisme net die “rykes” baat. Hierop gee Friedman net so ʼn goeie antwoord:
“Industrial progress, mechanical improvement, all of the great wonders of the modern era have meant relatively little to the wealthy. The rich in Ancient Greece would have benefited hardly at all from modern plumbing: running servants replaced running water. Television and radio? The patricians of Rome could enjoy the leading musicians and actors in their home, could have the leading actors as domestic retainers. Ready-to-wear clothing, supermarkets – all these and many other modern developments would have added little to their life.
“The great achievements of Western capitalism have redounded primarily to the benefit of the ordinary person. These achievements have made available to the masses conveniences and amenities that were previously the exclusive prerogative of the rich and powerful.”
Die ANC se tweede beswaar teen kapitalisme is dat dit tot uitbuiting en groter ongelykheid lei. Friedman se antwoord hou belangrike lesse vir Suid-Afrika in.
“In the past century, a myth has grown up that free market capitalism – equality of opportunity as we have interpreted that term – increases such inequalities, that it is a system under which the rich exploit the poor. Nothing could be further from the truth. Wherever the free market has been permitted to operate, wherever anything approaching equality of opportunity has existed, the ordinary man has been able to attain levels of living never dreamed of before.
“Nowhere is the gap between rich and poor wider, nowhere are the rich richer and the poor poorer, than in those societies that do not permit the free market to operate. That is true of feudal societies like medieval Europe, India before independence, and much of modern South America, where inherited status determines position. It is equally true of centrally planned societies, like Russia or China or India since independence, where access to government determines position. It is true even where central planning was introduced, as in all three of these countries, in the name of equality.”
Werksmag-welstand
Die derde beswaar is dat gewone werkers deur ekonomiese vryheid benadeel word. Maar die vader van kapitalisme, Adam Smith, het meer as twee eeue gelede reeds geskryf dat die “majority of any society comprised, not landlords or merchants, but ‘servants, labourers, and workmen of different kinds,’ who derived their income from wages. Their welfare was the prime concern of economic policy. No society can surely be flourishing and happy, of which the far greater part of the members is poor and miserable,” het hy gesê.
“It is but equity, besides, that they who feed, clothe and lodge the whole body of the people should have such a share of the produce of their own labour as to be themselves tolerably well fed, clothed, and lodged.”
Die wetgewer se vernaamste ekonomiese doelwit, na Smith se mening, moet die koopkrag van lone wees, want dit is die maatstaf van die materiële welsyn van die grootste deel van die bevolking. Kort gestel, die welstand van ʼn land word bepaal deur die welstand van die werksmag.
Die vierde standpunt van die ANC is dat die oplossing meer in herverdeling as in ekonomiese groei lê. Daarop antwoord die swart Amerikaanse denker Coleman Hughes: “I do not know of a single instance in which an underachieving group rose to economic prominence by asking the government for cash transfers, preferential policies in education and employment, or apologies for past injustices.”
vyfde standpunt van die ANC is dat daar op die verlede gefokus moet word omdat dit die oorsaak van swart armoede is. Die swart Amerikaanse ekonoom, Thomas Sowell, meen egter dat daar eerder na die oorsake van voorspoed gekyk moet word: “There’s no explanation needed for poverty. The species began in poverty. So, what you really need to know is what are the things that enable some countries, and some groups within countries, to be prosperous.”
Sowell vervolg: “What do the poor most need? They need to stop being poor. And how can that be done, on a mass scale, except by an economy that creates vastly more wealth? Yet the political left has long had a remarkable lack of interest in how wealth is created. As far as they are concerned, wealth exists somehow, and the only interesting question is how to redistribute it.”
ANC vs. Vryheid
Die vraag is of ʼn krisis tot ʼn ommekeer in die ANC se dekades-lange rampspoedige ekonomiese denke kan lei. Milton Friedman het goeie nuus: “Only a crisis produces real change. When that crisis occurs, the actions that are taken depend on the ideas that are lying around. That, I believe, is our basic function: to develop alternatives to existing policies, to keep them alive and available until the politically impossible becomes the politically inevitable.”
Die bewese sukses van hierdie denkers se idees het die afgelope twee dekades tot die ekonomiese opheffing van minstens 750 miljoen mense in Asië gelei. Die vraag is hoekom daar steeds regerings is wat teen die voordele van ʼn vrye ekonomie gekant is. Friedman se verduideliking daarvoor laat die rooi ligte flikker: “Die weersin in ʼn vrye ekonomie is in wese eerder ʼn weersin in vryheid self”.
Die vraag is of dít nie die ANC se eintlike probleem met ʼn vrye samelewing en ʼn vrye ekonomie is nie. Die belangrikste verskil tussen sosialisme en kapitalisme is uiteindelik dat sosialisme gedwonge is en kapitalisme vrywillig.
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Slot
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Slot (Flip Buys)
“In hierdie wêreld wen die optimiste, nie omdat hulle altyd reg is nie, maar omdat hulle altyd positief is. Selfs wanneer die optimiste verkeerd is, is hulle steeds positief, en dit is die weg waarlangs prestasie, regstelling, verbetering en sukses behaal word. Ingeligte, nugtere optimisme baat ‘n mens, terwyl pessimisme slegs die skyntroos bied dat ‘n mens reg was.” – David Landes, Amerikaanse historikus.
Voorgelees deur Martin Jansen.
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Hoofstuk 34
Hoofstuk 34 – Die padkaart na kulturele selfbestuur (Flip Buys)
“Dit blyk asof ‘n spesiale stel instellings vir heterogene gemeenskappe benodig word om te verseker dat minderhede wat moontlik deur meerderheidstelsels uitgesluit word, ingesluit word by die besluitnemingsproses.” – Donald Horowitz, Amerikaanse kenner van etniese en rassegeweld van Duke University.
Voorgelees deur Martin Jansen.
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Hoofstuk 32
Hoofstuk 32 – Skep omstandighede vir voortbestaan (Flip Buys)
“Die ligging van volke, rasse en beskawings kan hulle lot bepaal. Dit hang af of hulle op die regte plek op die regte tyd is, of op die verkeerde plek op die verkeerde tyd.” – Uit “Wealth, poverty and politics,” deur Thomas Sowell, Afro-Amerikaanse ekonoom en denker.
Voorlesing deur Martin Jansen.
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Hoofstuk 31
Hoofstuk 31 – Misdaad kan met goue driehoek verslaan word (Flip Buys)
“As geweldmisdaad gestop gaan word, is dit net die beoogde slagoffer wat dit kan doen. Die misdadiger vrees nie die polisie nie, en hy vrees ook nie die regter of jurie nie. Daarom moet hy geleer word om sy slagoffer te vrees.” – Jeff Cooper, Amerikaanse veiligheidskenner.
Voorgelees deur Martin Jansen.
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Hoofstuk 28
Hoofstuk 28 – Plan A, B en C (Flip Buys)
“‘n Boer maak ‘n plan.” – Ou Afrikaanse spreekwoord.
Voorgelees deur Martin Jansen.
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Hoofstuk 25
Hoofstuk 25 – Kultuur: ‘n Westerse suksesresep (Flip Buys)
“Die Westerse kulturele pakket bied vandag nog steeds die beste beskikbare stel ekonomiese, maatskaplike en politieke instellings – die wat die grootste waarskynlikheid het om die individuele skeppende vermoë van mense te ontsluit om die uitdagings van die wêreld in die een-en-twintigste eeu te oorkom.” – Uit “Civilization: The West and the Rest,” deur Niall Ferguson, Britse historikus.
Voorgelees deur Martin Jansen
DIE PAD NA SELFBESTUUR – Hoofstuk 23
Hoofstuk 23 – Bevolkingsriviere (Flip Buys)
“Kulture kan verander, en die aard van hul impak op politiek en die ekonomie kan tussen die een tydperk en die volgende verskil. Tog is die groot verskille in politieke en ekonomiese ontwikkeling onder beskawings duidelik diepgewortel in hul onderskeie kulture. Oos-Asiese ekonomiese sukses spruit uit die Oos-Asiese kultuur, net soos die uitdagings van Oos-Asiese gemeenskappe in die verwerwing van bestendige demokratiese politieke stelsels. Islamitiese kultuur verduidelik grootliks die mislukking van demokrasie wat in die grootste deel van die Moslemwêreld na vore tree.” – Uit “The clash of civilizations and the remaking of world order,” deur Samuel P. Huntington.
Voorgelees deur Martin Jansen
