Author: anneke
Wêreldwys met Jaco Kleynhans – episode 22
Die Amerika wat Suid-Afrika wil hê
Theuns du Buisson
Bron: Maroela Media
In die laaste deel van elke jaar reik talle organisasies hul lys van wêreldrisiko’s vir die volgende jaar uit, waarvolgens groot ondernemings dan hul beplanning doen om te sorg dat hulle daarteen verskans is.
Benewens al die gewone goed, natuurrampe en politieke onsekerheid en so aan, is daar vanjaar ʼn nuwe een. “Trump se proteksionisme,” wat volgens die Wêreld Ekonomiese Forum (WEF) ʼn beduidende risiko vir die wêreldekonomie inhou. Ek steur my nog nooit juis aan die WEF se praatjies oor hoe die aardbol enige oomblik gaan verbrand as almal nie ons beesvleis vir goggas verruil nie, maar ongelukkig steur baie invloedryke mense hulle wel daaraan.
Proteksionisme
Hierdie uitgediende beleid word allerweë beskou as ʼn groot struikelblok vir ekonomiese groei. Met reg ook. Dit behels dat tariewe ingestel word om invoere uit te hou, om dan die plaaslike industrie te bevorder. So het Suid-Afrika byvoorbeeld tariewe op staalinvoere en hoendervleis. Die uiteinde daarvan is dat staal en hoender baie duurder is, sonder dat ons ʼn noemenswaardige hoenderbedryf het en terwyl die plaaslike staalsektor steeds onder ewige druk bly.
Kortliks is proteksionisme op die drogrede dat daar wenners en verloorders in handel is gebaseer. Die werklikheid is dat almal wen in behoorlike handel.
Tariewe word egter ook vir ander redes ingestel. As ʼn land byvoorbeeld slawe-arbeid gebruik, kan tariewe ingestel word om die uitvoerder te straf, sonder om op te hou om daardie produkte te koop. Al wie eintlik so gestraf word, is die verbruiker van hierdie produkte, omdat hulle meer daarvoor betaal en steeds hul gewetens moet sus oor hulle die produkte van slawerny gebruik. Dan is daar ook ander oorwegings, soos enorme tariewe op Chinese CCTV-toerusting, wat volgens verskeie kenners gebruik word om op die hele wêreld te spioeneer. Die bekendste is teenstortingstariewe, wat ingestel word om te voorkom dat ʼn ander land hul goedkoop, dikwels minderwaardige, produkte in ʼn land stort, die plaaslike bedryf vernietig, en dan in die toekoms weer produkte teen normale pryse en volumes aanhou uitvoer sonder die las van ʼn kompeterende mark.
Ongeag die redes, is dit ʼn aanvaarde waarheid dat enige handelsbeperkinge, of dit nou kwotas, tariewe of wat ook al is, sleg is vir die globale ekonomie. Daar word bereken dat die wêreldekonomie kan verdubbel as alle lande toegelaat word om hul spesialisprodukte sonder tariewe of ander hindernisse uit te voer.
Hoe gevaarlik is dit vir Suid-Afrika?
Net soos wat bykans almal aanvaar dat handelsbeperkinge en tariewe sleg is, aanvaar almal ook dat die beste vir Amerika ook die beste vir die wêreld is. As dit goed gaan met Amerika, gaan dit goed met die wêreld. Wanneer hierdie twee algemene waarhede strydig met mekaar is, word die water vertroebel.
Nuwe tariewe en ander handelsbeperkings maak produkte en dienste vir Amerikaners duurder, maar dit skep ook werksgeleenthede en ʼn meer gelokaliseerde ekonomie in Amerika. Saam met lokalisasie kom ander risiko’s wat oor die langer duur tot die VSA se nadeel kan wees. Maar dan is daar ook talle voordele. Deur fabrieke terug na die VSA te skuif, word groot kapitaalbeleggings aangegaan en selfs al speel baie van die risiko’s wel uit – sal dit baie onwaarskynlik wees dat hierdie beleggings ongedaan gemaak sal word deur weer aanlegte na die buiteland te verskuif.
Die grootste voordeel van so ʼn beleid is dat die VSA energie-onafhanklikheid sal nastreef. Hulle produseer hul eie olie, en met Trump se voorgestelde beleid in plek, genoeg vir hulle eie behoeftes en selfs uitvoere. Dit beteken dat die vraag na die res van die wêreld se olie daal, met die gevolg dat almal, nie net Amerika nie, minder vir energie betaal. Almal wen dus hier en in die energie-intensiewe wêreld van vandag is dit niks om ons neuse voor op te trek nie.
Waar Suid-Afrika, en almal anders, wel direk geraak word, is uitvoere na die VSA. Ook hier hoef Suid-Afrika nie te bekommerd te wees nie. Die meeste van ons uitvoere is rou materiaal en chemikalieë waarop daar selde, indien ooit, tariewe geplaas word. En selfs al sou dit gebeur, geniet Suid-Afrika tariefvrye status onder AGOA vir hierdie produkte. Ook die motorbedryf, wat direk in Trump se visier is, geniet hierdie voordeel. Ons plaaslike bedrywe sal dus ʼn baie sterk kompeterende voordeel geniet. Tensy AGOA tot ʼn einde kom, of hierdie bedrywe plaaslik tot niet gaan, het ons min om oor te bekommer.
Is dit dan regtig ʼn risiko?
Enige beleid wat ekonomiese groei onderdruk, of wat dit op een plek konsentreer op grond van mensgemaakte omstandighede is sleg. Dit is ook uiteraard ʼn risiko. Maar vir Suid-Afrika sal die grootste risiko eerder wees dat ons regering aanhou om vyandig teenoor die Weste op te tree en ons so uit AGOA geskop word. Onder daardie omstandighede sal ʼn meer proteksionistiese beleid in Amerika slegs nadele vir ons inhou, sonder dat wesenlike voordele ons te beurt val.
Hierdie is natuurlik ook alles net van toepassing as Trump wel weer die Withuis inneem. Die alternatief is nog vier jaar van powere groei en grootskaalse vermorsing deur die Amerikaanse regering. En dit is vir niemand goed nie.
Bela-optog: Gee één dag vir die toekoms van ons kinders
Bron: Solidariteit.co.za
Die dag van protes teen die Wet op Basiese Onderwys (Bela) gaan op Dinsdag 5 November in Pretoria plaasvind. Volgens Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging, word daar met hierdie dag gevra dat die publiek één dag opgee vir die toekoms van ons kinders.
Dié dag word deur die Solidariteit Beweging, waaronder Solidariteit, AfriForum en die Skoleondersteuningsentrum (SOS) sorteer, georganiseer. ʼn Breë front van ander Afrikaanse organisasies asook ander onderwysorganisasies gaan ook deelneem. Tientalle beheerliggame het ook aangedui dat hulle ouers gaan mobiliseer vir die protes en ʼn groot aantal tradisionele leiers wat sterk voel oor moedertaalonderrig gaan saam protesteer.
Volgens Buys gaan die onderhandelinge met verskeie partye rakende Bela voluit voort. “Daar is ʼn magsbalans in onderhandeling nodig. Die protessaamtrek- en optog is noodsaaklik om ons protes in die openbaar te wys. Hierdie is nie ʼn klein politieke geskil nie. Dit gaan oor die oorlewing van ʼn taal- en kultuurgemeenskap,” sê Buys.
Die optog sal by die Voortrekkermonument begin, waarvandaan almal saam na Freedom Park sal beweeg.
Buys sê Freedom Park simboliseer eenheid en verskeidenheid vir die regering. President Ramaphosa het gesê die doel van die uitstel van die implementering van artikels 5 en 6 van die Bela-wet is ter wille van eenheid. Ons glo dat Bela eenheid bedreig en verskeidenheid vernietig. Dis hoekom ons die regering by Freedom Park wil ontmoet.
Deelnemers aan die optog word gevra om vanaf 08:00 die oggend by die Voortrekkermonument aan te meld en verrigtinge sal vanaf 10:00 posvat. Deelnemers word aangemoedig om te registreer en gemaklike skoene aan te trek.
Om aan die dag van protes deel te hê moet ʼn kort registrasievorm op www.belaprotes.co.za voltooi word.
Die Bela-wet se artikels 5 en 6 vat die finale sê oor die toelating- en taalbeleid by ʼn skool van die beheerliggaam en die ouer weg, en gee dit oor aan ʼn staatsamptenaar wat dan die mag het om dié beleide te verander.
Pres. Cyril Ramaphosa het in September vanjaar onderneem om vir drie maande lank dié artikels nie te implementeer nie, sodat gesprek daaroor gevoer kan word en onderhandelinge kan plaasvind.
Volgens Buys moet daar in dié tydperk soveel as moontlik druk op die regering geplaas word sodat daar ʼn skikking bereik kan word.
“Ons tyd is dus min. Ons doen ʼn beroep op beheerliggame en ouers om in groot getalle te mobiliseer om só te help om Bela te stop. Ons doen ʼn beroep op jou, asook jou vriende en familie om in groot getalle op te daag. Dit is een dag se stap vir die toekoms van ons kinders,” sê Buys.
Volledige besonderhede oor die Bela-protesoptog kan saam met die registrasievorm op www.belaprotes.co.za gekry word.
Bela-protesoptog:
Wanneer: Dinsdag 5 November 2024 vanaf 08:00
Waar: Voortrekkermonument (na Freedom Park)
Groter Afrikaanse gemeenskap besluit op dag van protes teen Bela
Bron: Solidariteit.co.za
ʼn Dag van massaprotes gaan oor minder as vier weke van nou teen die Wet op Basiese Onderwys (Bela) gehou word om só die sterkste boodskap van weerstand nóg teen die gewraakte artikels wat in dié wet vervat word uit te stuur.
ʼn Resolusie is vandag tydens ʼn Bela-aksieberaad in Pretoria deur tientalle organisasies verteenwoordigend van die groter Afrikaanse gemeenskap aanvaar om ʼn dag van protes teen Bela se artikels oor taal- en toelatingsbeleid aan te kondig.
Lede van verskeie Afrikaanse organisasies, instellings van die Solidariteit Beweging, lede van skoolbeheerliggame, onderwysers, ouers en voorstanders van moedertaalonderwys uit alle gemeenskappe gaan volgens beplanning op Dinsdag 5 November ʼn protesoptog in Pretoria hou om hulle bekommernis oor Bela aan die groot klok te hang.
Dié besluit om protesaksie te neem tel onder die verskeie resolusies wat aanvaar is by die Bela-aksieberaad wat deur die Solidariteit Beweging, Solidariteit, AfriForum en die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) gelei is.
Ander stappe waarop daar gesamentlik besluit is, is onder meer:
– om voort te gaan met hofaksie indien Bela in sy huidige formaat geïmplementeer word;
– om die DA en VF+ te vra om hulle deelname aan die regering van nasionale eenheid op te skort indien Bela in sy huidige formaat geïmplementeer word;
– om met alles wat ons het Afrikaanse skole en Afrikaans ín skole te beskerm; en
– om moedertaalonderrig in die algemeen te bevorder.
Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging, sê hierdie resolusies is ʼn belangrike oomblik in nóg ʼn oorlewingstryd vir Afrikaans.
“Hierdie stryd kom reeds twee eeue ver. Dit is presies 200 jaar sedert Lord Charles Somerset se direktief dat Engels voortaan die enigste taal in die Kaapkolonie se skole sou wees. Nou sit ons weer met ʼn regering wat Afrikaanse skole wil verengels om politieke doelwitte te bereik,” sê Buys.
Leon Fourie, uitvoerende hoof van die SOS, sê verteenwoordigers van nagenoeg 50 belanghebbende organisasies en meer as 70 skole het die aksieberaad bygewoon en die resolusies aanvaar.
“Die wet sentraliseer mag in die hande van die staat en ontneem gemeenskappe van hulle reg op inspraak by skole. Deur die beperking van beheerliggame se magte word die gemeenskappe se skole aan groter risiko van politieke inmenging blootgestel,” sê Fourie.
Kallie Kriel, uitvoerende hoof van AfriForum, sê hierdie resolusies wat geneem is, is kritiek noodsaaklik in die lig van die ernstige implikasies van die wetgewing.
“Afrikaanse skole speel ʼn sleutelrol in Afrikaanse kultuurgemeenskappe en daarom is die aanslag op Afrikaanse skole en kinders ʼn daad van aggressie wat ons kultuurgemeenskappe se voortbestaan bedreig. Ons sal Bela se anti-Afrikaanse artikels met alles wat ons het beveg,” sê Kriel.
Volgens dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, is die besluit om ʼn protesoptog te organiseer ligtelik geneem nie.
“Ons móét soos vorige geslagte opstaan vir Afrikaanse onderrig en die belangrike kultuuroordrag wat daarmee saamgaan. Ons kan nie toelaat dat daar oor ʼn honderd jaar van nou verwytend teruggekyk word en gesê word die geslag van 2024 het sy nageslag versaak nie,” sê Hermann.
Meer inligting oor die dag van protes sal binnekort bekendgemaak word.
Die minister van basiese onderwys, Siviwe Gwarube, was ook teenwoordig by die beraad. Sy het tydens haar toespraak gesê die oplossing vir die verskille rakende Bela lê in dialoog, samewerking en wedersydse respek.
Die minister het ook verskeie kere herhaal dat sy glo die verskille oor Bela is nie onoorkombaar nie.
Sy het ook erken die outonomie van beheerliggame oor toelating- en taalbeleide was nog altyd ʼn kernpilaar van basiese onderwys in Suid-Afrika.
Onder die ander organisasies en politieke partye teenwoordig tydens die ondertekening was die Federasie van Beheerliggame van Suid-Afrikaanse Skole (Fedsas), die Suid-Afrikaanse Onderwysersunie (SAOU), die DA, VF+ asook tradisionele leiers.
• Klik hier vir die resolusies wat op die Bela-aksieberaad geneem is .
• Klik hier om die moontlike implikasies van die Bela-wet, soos voorsien word deur instellings van die Solidariteit Beweging, te lees.