Flip Buys skryf in sy boek: Die pad na selfbestuur (2019), oor hoe dit aan die anderkant van mislukte staatsbestuur lyk. Luister hier na die voorlesing van die INLEIDING uit hierdie boek.
Category: Flip
Nasionale dialoog: net ’n kletskongres? – Litnet
Kan ’n nasionale dialoog tot praktiese oplossings lei?
Freek Robinson gesels met Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging.
Luister gerus hier na die onderhoud Nasionale dialoog: net ’n kletskongres? – LitNet
G’n kultuur sonder sy bouwerk bedink
Artikel deur Flip Buys vir Rapport
Kom ons bou leefruimtes vir Afrikaans, want geboue verskaf veiligheid, skryf Flip Buys
Die grootsheid van ’n kultuur word gewoonlik aan die grootsheid van sy bouwerk gemeet.
Daarom staan die mensdom vandag nog verwonderd oor die piramides wat die antieke Egiptenare 4 600 jaar gelede gebou het. Dit word steeds as wonderwerke beskou en argeoloë bespiegel al vir jare hoe hulle dit vermag het. Waaroor daar wel eenstemmigheid is, is dat die bou van die piramides net moontlik kon wees danksy gesofistikeerde ingenieurswese, argitektuur, wiskunde, wetenskap, sterrekunde en logistiek.
Daarbenewens het bouwerk van daardie omvang gevorderde vorme van staatkundige ordening, ekonomiese ontwikkeling, bestuur, organisasie, geletterdheid en opleiding geverg.
Argeoloë; sê vandag dat die antieke Egiptenare die piramides gebou het. Maar in werklikheid het die piramides terselfdertyd die Egiptenare as hoogs ontwikkelde beskawing gebou. Daarmee word bedoel dat die eeue lange bouwerk aan die piramides en ander infrastruktuur wat ’n ontwikkelde samelewing benodig het, ook die Egiptiese kultuur gebou het.
Soos Winston Churchill gesê het: “Eers vorm ons ons geboue en daarna vorm ons geboue ons.”
Bouwerk van die omvang van die piramides vereis immers ’n gevorderde kultuur wat in staat is om groot gesamentlike projekte aan te pak, die hulpbronne daarvoor te monster, doeltreffend te beplan en te organiseer, die arbeidsmag daarvoor op te bou, en dit verg die leierskap en kundigheid om dit suksesvol uit te voer.
Dieselfde geld natuurlik vir al die gevorderde antieke beskawings wat in China, Persië Griekeland en Indië ontstaan het. Die Romeine se paaie, brûe, akwadukte, teaters en stede het ’n Romeinse lewe moontlik gemaak en hulle kultuur wyd oorgedra en versprei. Daardeur is die grondslag van die moderne Wes-Europa gelê. Geen kultuur kan sonder sy bouwerk bedink word nie omdat ’n kultuurgemeenskap in, vanuit en deur sy instellings en die geboue wat dit huisves, leef.
Dit onderlê ook ons eie geskiedenis. Pres. Paul Kruger was byvoorbeeld nie net ’n staatsbouer nie, maar ook ’n stadsbouer. Hy het ’n groot rol gespeel om Pretoria van ’n stowwerige dorpie na ’n hoofstad uit te bou. Dink maar aan die Ou Raadsaal, die Paleis van Justisie, museums, hospitale, skole en die forte rondom Pretoria. Geboue is in werklikheid die kulturele infrastruktuur van ’n volk. Dit “bou” die kultuur deurdat die Raadsaal die kern van die staatkundige Republiek was, die Paleis van Justisie die sentrum van die regsorde was, en die skole kennis en kultuur aan die volgende geslag oorgedra het.
Afrikaners het in latere jare ’n land vol geboue opgerig wat weer hulle (die Afrikaners) se kultuur gebou het. Dink aan die geboue wat vir opvoedkundige, ekonomiese, kulturele, mediese, militêre en ander doeleindes gebou is.
As ’n jong student het die Pukke se universiteitslied vir my maar outyds-hartseer geklink: “Gebore uit die nag van smaad, sien ons jou staan as wonderdaad . . .” Soos die meeste ander studente het ek die moderne kampus waar ek in die laat 1980’s studeer het as ’n gegewe aanvaar. Min het ek geweet dat as jy sélf iets verniet gekry het, dit nie sonder koste daargestel is nie, want ander mense het ’n duur prys daarvoor betaal. Later het ek besef watter wonderwerk die universiteit eintlik was, en met watter geweldige opoffering dit voor en ná die Anglo-Boereoorlog uit die grond verrys het.
Pres. Paul Kruger het in 1897 self £100 –destyds ’n reusebedrag – vir studiebeurse vir studente nagelaat. Die eerste rektor, prof. Jan Lion-Cachet, is deur die Britte in hegtenis geneem en sy seun is in die oorlog doodgeskiet. Die verhaal van die Potchefstroomse Universiteit is egter nie die uitsondering nie. Die geskiedenis van universiteite soos Stellenbosch, Unisa, UP (Tukkies), die Universiteit van die Oranje-Vrystaat (Kovsies) en die RAU (nou UJ) vertel soortgelyke verhale van groot dink en klein begin. Die meeste is deur kerke en gemeenskappe tot stand gebring sonder groot staatsgeld.
Die Keniaanse denker Ali Mazrui het treffend gesê dat die gemeenskap eers die universiteit moet ophelp voordat die universiteit die gemeenskap kan ophef. Die verband tussen gemeenskap en universiteit is ook deur genl. Jan Smuts bevestig toe hy in 1910 die wens uitgespreek het dat die Universiteit van Pretoria vir die destydse Transvaal sal word wat Oxford vir Engeland was.
Afrikaans, ’n Afrikaanse lewe en die oordrag van ’n taal en kultuur is onmoontlik sonder opvoedkundige instellings wat dit kan huisves. Die vraag is hoekom skole, kolleges en universiteite so belangrik is vir taal- en kultuurgemeenskappe.
Die beste antwoord hierop is deur Albert Einstein gegee. Hy het gesê dat die wonderlike dinge wat kinders in skole en universiteite leer die versamelde werk van vele geslagte is. Dit word alles in hulle hande as erfenis gesit sodat hulle dit kan kry, daarby kan byvoeg, en dit eendag aan hulle kinders kan oorhandig.
Die doel van kulturele infrastruktuur is nie om ’n groep te isoleer of ander uit te sluit nie, maar die teenoorgestelde. Dit skep reeds die ruimte om saam met ander mense te bly, bykans soos wat ’n huis gebou word sodat ’n gesin saam met hulle bure in ’n woongebied kan bly. ’n Huis bestaan uit verskeie vertrekke, elkeen met ’n eie doel. Dieselfde geld vir ’n kultuurhuishouding – daar is vertrekke vir onderwys, opleiding, taal, maatskaplike sorg en erfenisbewaring. Dit is die rede waarom die Solidariteit Beweging oor die afgelope dekade of wat stelselmatig ’n hele kulturele ekosisteem opbou.
Indien die omstandighede geskep word sodat Afrikaners en die Afrikaanse gemeenskap volhoubaar hier kan bly, sal ons ’n blywende bydrae tot die welstand van die land en al sy mense kan maak.
Geboue is belangrik, want “plek” verskaf veiligheid, en die ruimtes gee vryheid.
Die uitdaging is om hierdie kulturele infrastruktuur sonder staatshulp te bou. Dit is die rede waarom die Solidariteit Beweging ’n paar jaar gelede ’n eiendomsmaatskappy met die naam Kanton gestig het. Die bekendste projek wat Kanton suksesvol aangepak het, is die oprigting van die Sol-Tech-kampus en -koshuise in Centurion. Kanton se doel is om ’n vennootskap tussen kultuur en kapitaal te sluit deur beleggings vanuit die private sektor te werf en daarmee ruimtes vir Afrikaans te bou.
Beleggers verdien ’n geldelike opbrengs en kry ook ’n kulturele dividend in die vorm van ’n universiteit, terwyl ook reeds beplan word aan die daarstelling van ’n onafhanklike skolenetwerk. Ons glo dat ’n Afrikaanse universiteit onontbeerlik is vir die voortbestaan van Afrikaans.
Tweedens bly moedertaalonderrig die beste vorm van opleiding terwyl studente ook toegerus word om hulself in Engelse werkplekke te handhaaf. Die beste bewys hiervan is die top- Afrikaanse mense wat aan enkeltalige Afrikaanse universiteite studeer het en wat nou gesogte poste in die buiteland beklee.
Akademia en Kanton stel ná jare se deurdagte werk en beplanning die Toekomsbouer-veldtog bekend met die doel om kapitaalkragtige mense en instellings die geleentheid te bied om in Akademia se beplande nuwe kampus in Pretoria-Oos te belê. Die breër publiek gaan ook later die kans kry om beleggings te maak.
Die Britse denker Roger Scruton het gesê dat ’n samelewing net kan voortbestaan as elke geslag vir die volgende geslag leef. Kanton bou vir die volgende geslag, en wil die huidige geslag die kans gee om saam te bou.
Die idee is nie om monumente vir ons voorouers te bou nie, maar lewende instellings vir die nuwe geslag. Dit is nou tyd vir skeppende vernuwing, gegrond op beproefde waardes.
Lees meer: Akademia en Kanton stel monumentale kampusontwikkeling bekend
Die groot prentjie
(Hierdie toespraak is op 3 Maart 2023 gelewer)
Beste Kollegas
Ek wil vandag graag met julle praat oor die groot prentjie van dit wat in die land gebeur; wat ons Beweging daaraan doen; en waar die instelling waar jy werk, inpas.
Die ware naarheid is dat dit lyk of Suid-Afrika stuk-stuk van bo af verval. Die goeie nuus is gelukkig dat die privaat sektor en gemeenskappe soos ons Beweging, dinge weer stuk-stuk van onder af opbou. Ons kan nie die regering keer om af te breek nie, maar hulle kan nie keer dat ons opbou nie. Dit is natuurlik baie moeiliker om op te bou as om af te breek. Onthou egter dat Rome nie in een dag gebou is nie, maar gelukkig ook nie in een dag geval het nie. Ons moet net die tyd gebruik. Die opbouers se groot uitdaging is om vinniger op te bou as wat dinge verval en daarom sal ek kortliks verwys na ons planne om die opbouproses te versnel.
Normaliteit
Dit is belangrik om vír iets te staan, anders val ʼn mens vir alles. Ons staan nie vir een of ander snaakse ideologie nie. Ons staan vir normaliteit. Normaliteit is ʼn samelewing waar jy snags veilig is; waar dinge werk; waar jy waarde kry vir jou belastinggeld; waar daar nie straffelose korrupsie is nie; waar die regstelsel optree teen misdaad; waar onreg nie as reg voorgehou word nie; waar rassewette nie jou toekoms bepaal nie; waar die regering die dienaars in plaas van die heersers is; waar daar gesonde rassebetrekkinge is; en waar ʼn normale toekoms vanselfsprekend is. Normaliteit is waar die vryheid bestaan om self besluite te neem en dit uit te voer in plaas daarvan dat ʼn onbekwame regering teen jou regeer.
Die strewe na normaliteit beteken dat ons nie na die verlede onder die NP verlang nie, maar dat ons nie uitsien na ʼn toekoms onder die ANC nie. Die mislukking van ANC-bestuur beteken terselfdertyd dat groter selfbestuur die enigste uitweg is. Ons strategie is groeiende selfbestuur deur groeiende organisasies. Selfbestuur is ʼn proses; nie ʼn gebeurtenis nie. Die spoed van die opbou van selfbestuur word bepaal deur ons vermoë om ons gemeenskap deur ons droom te begeester om saam te bou. Daarom moet ons mekaar eerder besiel met dít wat ons opbou as wat ons mekaar moedeloos praat oor alles wat verval. Ons vra nie vooraf-toestemming van die ANC nie. Ons doen dinge reg en wettig, en kry dan ná die tyd erkenning vir wat opgebou is.
Nuwe bedeling
Die regering is ongelukkig nie die land en sy mense se enigste probleem nie. Ons regeringsprobleem word vererger deurdat ons terselfdertyd ʼn bedelingsprobleem het. Suid-Afrika is groter as agt Europese lande saam, naamlik Brittanje, Ierland, Nederland, Denemarke, België, Duitsland, Italië en Griekeland. Dit sou totaal onsinnig wees om hierdie agt lande as ʼn eenheidstaat sentraal te probeer regeer, met net een regering, een beleid, een Eskom, een lugdiens en een staatsdiens. Hierdie lande is geografies en demografies mos net té uiteenlopend. Dieselfde geld vir Suid-Afrika wat duidelik meer ʼn subkontinent is soos Oos-Afrika of Wes-Europa as wat dit een land soos Swede of Botswana is. Dit spreek vanself dat ʼn land met 11 amptelike tale té kompleks is om as ʼn eenheidstaat sentraal regeer te word.
Die fout wat die ANC ná 1994 gemaak het, was om ʼn nasie vir die staat te probeer bou in plaas van ʼn staat vir die nasie. Demokrasie beteken dat die staat by die nasie moet aanpas in plaas daarvan om, soos die ANC, die nasie by die staat te probeer indwing. Daarom het die ANC eenvormigheid in die naam van verskeidenheid probeer afdwing deur een nasie vir die eenheidstaat te probeer skep deur almal deur transformasie-rassekwotas by die meerderheid te probeer inlyf. Dit is waar die dryfveer van een land, een nasie, een taal, een party, een verlede, een Eskom en een skoolstelsel vandaan kom. Dit is ook hoekom die ANC ʼn land met vele kulture in een land met twee rasse probeer omskep wat hulle dan deur hul rassebeleid ten gunste van die meerderheid vir “altyd” kan regeer.
Vir hulle gaan dit oor “gelykheid,” eenvormigheid en staatsmag. Ons staan vir vryheid, verskeidenheid en gemeenskapskrag. Ons glo aan eenheid in verskeidenheid; hulle aan “eenheid’ deur die ontkenning van verskeidenheid. Ons sien die land as ʼn gemeenskap van gemeenskappe; hulle sien dit as een ANC-oorheerste staatsnasie. Ons glo aan vriendskap en hartlike samewerking tussen gemeenskappe; hulle aan onderhorige onderdane wat gehoorsaam doen wat die ANC besluit.
ʼn Vrye en demokratiese staatsbestel moet gegrond wees op die erkenning van geografiese en bevolkingswerklikhede in plaas van die ontkenning daarvan.
Die groot prentjie wat hom tans afspeel, is dat die verval en heropbou wat ons in die land sien, een is van ʼn onwerkbare bedeling wat verval en ʼn beter bedeling wat in sy plek opgebou word.
Hoe vinniger die regering van bo af verval, hoe vinniger word ʼn nuwe bedeling van onder af opgebou. Die verval van sentrale infrastruktuur waarin ons geen inspraak het nie, word teengewerk deur die opbou van gedesentraliseerde / plaaslike oplossings waarby mense self betrokke is. Neem nou maar Eskom as voorbeeld: Die verval van hierdie sentrale monopolie maak ons met reg woedend en dit is ʼn nasionale tragedie en die grootste enkele krisis in die land. Maar wat my opgewonde maak, is dat duisende maatskappye en miljoene mense besig is om hulself teen hierdie verval te verskans deur planne vir kragopwekking in werking te stel. Dit is natuurlik baie duur, baie moeilik en gaan baie lank neem, maar met die hulp van nuwe planne, nuwe tegnologie en nuwe rolspelers gaan die kragopwekkingsituasie binne ʼn paar jaar lyk soos hoe die diens van die Poskantoor deesdae daaruitsien. Dit gaan mettertyd al makliker, goedkoper en meer doeltreffend word om energie op kleiner skaal op te wek. Eskom gaan seker nog bestaan, maar baie min mense gaan dit baie min gebruik.
Die ironie is dat hoe vinniger die regering van bo af verval, hoe meer dwing die werklikheid die burgery om al vinniger weer op te bou. Ons kan dit met ʼn wipplank in ʼn speelpark vergelyk:
Hoe vinniger die een kant afgedruk word, hoe vinniger kom die ander kant op.
Ons mag nie dat die klank van die dawerende verval in die land ons verdoof vir die sagte klank van die heropbou wat bykans onsigbaar maar onkeerbaar gebeur nie. Net soos ʼn harde donderbui baie meer aandag trek as sagte reën, klink die verval van die staat baie harder as die sagte heropbou deur duisende mense reg oor die land.
Eilande
Daar is wel groot risiko’s in ʼn bedeling wat verval, en dit bly ʼn verskriklike tragedie dat soveel dorpe verval en dat so baie van die infrastruktuur wat opgebou is ten gronde gaan. Dink maar aan die spoorweë wat net soos soveel ander staatsinstellings agteruitgaan tot so ʼn mate dat vragmotors ons paaie voos ry! Dekolonisering word inderdaad demodernisering. Daarom moet ons eilande van orde bou in wat soms ʼn see van wanorde word.
Daarom kan ons nie bekostig om op die kantlyn te sit en te wag dat dieselfde mense wat die bedeling laat verval ʼn ander een probeer oprig nie. Dit is hoekom ons Beweging op soveel gebiede so diep betrokke is by beskerming aan die een kant en heropbou aan die ander kant. Daarom behels die een been van ons strategie om te probeer keer dat dinge agteruitgaan, terwyl ons terselfdertyd kliphard bou aan vooruitgang.
ʼn Ander Suid-Afrika
Die heropbou van die bedeling wat verval beteken beslis nie dat die “ou” Suid-Afrika of die “nuwe” Suid-Afrika gaan terugkom nie. Die verlede is verby en heimwee daarna gaan niks help nie. Dit sal nie help om te wens die ou of die nuwe Suid-Afrika kom terug nie; ons werk eerder aan ʼn ander Suid-Afrika. Die harde werklikheid is dat die verval in die land so groot is dat nie alles en orals gered sal kan word nie. Daarom konsentreer ons ons pogings op en fokus daar waar ons ʼn verskil en impak kan maak, want hoe breër ons fokus, hoe kleiner gaan ons invloed wees.
Ons kan nie verantwoordelikheid neem vir alles en almal in die land nie. Ons kan nie staatsdienste lewer sonder staatsinkomste nie. Die ANC word immers verkies, betaal en met ons belasting befonds om dienste aan die land te lewer.
Daarom is ons strategie eerstens om sekere projekte aan te pak wat almal in die land bevoordeel, maar tweedens projekte in belang van Afrikaners as kultuurgemeenskap en die breër Afrikaanse taalgemeenskap aan te pak. Ons doen wat ons kan vir beter regering, maar ons bou ook aan ʼn nuwe bedeling. Politieke verandering is baie nodig, maar staatkundige hervorming is net so belangrik. Die ANC sal albei probeer keer, maar hulle kan nie teen die werklikheid veg nie. ʼn Bedeling neem die vorm van die werklikheid aan en die werklikheid laat hom nie in ʼn ideologiese dwangbuis indwing nie.
Ons wil die omstandighede skep waarin Afrikaners blywend vry, veilig en voorspoedig hier kan bly sodat hulle dan ʼn volhoubare bydrae tot die welstand van die land en al sy mense sal kan maak.
Ons raak nie by die partypolitiek betrokke nie omdat ons meer weeg as wat ons tel. Ons skakel wel met politici wanneer dit in ons gemeenskap se belang is, maar dit is soms meer ʼn kwessie van “saam in die kryt” as “saam in die bed” wees!
Huis en tuis
ʼn Bedeling is die somtotaal van al sy instellings waarin en waardeur mense leef. As hierdie instellings verval of oorgevat word, moet ʼn gemeenskap in belang van sy eie voortbestaan nuwe instellings opbou. Dit is soos ʼn huis wat net ʼn tuiste is as daar kamers vir elke gebruik is. Daarom bou ons “kamers”, oftewel instellings, vir veiligheid, werk, dorpsdienste, onderwys, opleiding, maatskaplike sorg, die media en ons taal en kultuur. Hoe hoër ons die mure bou, hoe groter is ons selfbestuur. Hoe vinniger ons dit kan doen, hoe gouer is ons vry van die staatsverval. Ons bou ook nie hierdie kulturele huishouding om ander uit te sluit nie, maar juis om dit vir ons moontlik te maak om veilig saam met hulle in hierdie Suider-Afrikaanse buurt te bly.
Versnelling
Ons plan is wel groter as die probleem, maar dit is nie moontlik om dit alleen uit te voer nie. Dit gaan dan té lank neem, en ons sal ons planne moet versnel. Daarom werk ons aan vennootskappe tussen kultuur en kapitaal waar beleggers ʼn geldelike opbrengs en ʼn kulturele dividend kan kry as hulle saam opbou.
Die mislukking van die sentralistiese bedeling noop ons terselfdertyd om ons federale of selfbestuurplanne in meer besonderhede uit te werk. Ons gaan binnekort ons konsep-federale plan met julle deel vir insette, waarna dit wyd gekommunikeer en dan geïmplementeer gaan word.
Dit is meer gegrond op “volksveelheid” as op volkseenheid omdat ons nie verwag dat almal met alles hoef saam te stem nie. Dit is ook nie nodig om dit waarmee jy nie saamstem nie teen te staan nie. Demokratiese volwasseheid beteken om ruimte vir mekaar se sienings te hê en te bou waaraan jy wil sonder om in ander se pad te staan wat verder of groter wil bou. Ons planne word gevorm deur die bevolkingswerklikhede in die land, wat bepalend is vir die uitvoerbaarheid daarvan.
Die bevolkingsverspreiding en konsentrasies het daartoe gelei dat ons plan ruimte maak vir:
• Landswye ankergemeenskappe waarbinne ons gemeenskap gekonsentreerd bly;
• ʼn Pretoria- kulturele kanton;
• Selfstandige instellings op elke gebied soos wat ons reeds gevestig het;
• Groeiende federalisme in die Wes-Kaap;
• ʼn Internasionale kanton om ons mense in die buiteland te betrek;
• ʼn Orania Kanton-gebied in die weste van die land; en
• ʼn Interkulturele netwerk van kultuurgemeenskappe wat met mekaar saamwerk.
Ons Beweging staan wel voor groot uitdagings, maar dit is terselfdertyd ʼn voorreg om aan oplossings te werk en nie net oor die probleme te kla nie.
Baie dankie vir julle almal se saamwerk, saambou, moedhou en volhou. Ons grootste uitdaging gaan wees om te volhard as dit moeilik gaan. Onthou net – as jy met ʼn groot beer stoei, hou jy nie aan tot jy moeg is nie, maar tot hy moeg is!
Baie sterkte met die bouwerk aan dít wat groter as onsself is.
Flip Buys
Skep moed, dit gaan goed!
(Gelewer op 2 September 2022)
Dames en here
Skep moed, dit gaan goed! Dít is vandag se tema omdat dit in hierdie tye belangrik is om mekaar te bemoedig. Dit is nodig omdat ʼn aansteeklike siekte skynbaar in die land uitgebreek het wat ons kultuur besmet en ons hoop vernietig. Hierdie nuwe virus laat mense valslik glo dat wat mét ons gebeur meer gewig dra as wat óns laat gebeur – anders gestel, dat wat die regering aan ons land doen, belangliker is as wat ons vir onsself doen. Wat hierdie siening ten grondslag lê, is dat die probleem én die oplossing buite ons beheer is. Met alles wat in die land én die wêreld aangaan, is dit seker te verstane. Maar as almal moedeloos raak en begin glo alles is verlore, dan ís dit verlore. En dit is nie so nie.
Die mensdom se ervaring het oor die eeue gewys dat mense nie die willose slagoffers is van die tye waarin hulle leef nie. Ons is nie die gevangenes van ons omstandighede nie. Ons kan nie altyd ons omstandighede kies nie, maar ons kan kies hoe ons daarop reageer en wat ons daaraan doen. Daarom moet ons die swartgallige meesterverhaal dat daar geen hoop vir die toekoms is nie, verander.
Gemeenskapskrag
Dit beteken nie dat dit goed gaan en dat daar niks is om oor bekommerd te wees nie. Dit beteken net dat ons toekoms meer van onsself as van die ANC afhang. Ons sien immers hoe die regering met al hoe meer mag al hoe minder regkry. Daarom moet ons dit in ons beplanning verreken dat die regering nie ʼn moderne land kan regeer nie. Waar staatsbestuur misluk, is groeiende selfbestuur die enigste uitweg. Ons Beweging is tog reeds die bewys daarvan dat ʼn mens nie magteloos is as jy polities magloos is nie. Dis al bewys dat gemeenskapskrag meer kan bereik as staatsmag.
Politieke verandering en staatkundige hervorming is noodsaaklik, maar ons kan nie daarvoor wag nie. As die regering die land in ʼn nagmerrie verander, gaan ons tog nie ons drome laat vaar nie. Daarom sê ons: “Ons sal self” want ons mag, ons kan, ons moet en ons gaan self die verantwoordelikheid vir ons toekoms aanvaar. Maar terselfdertyd sê ons: “Ons sal saam” want ons wil brûe bou en saamwerk waar ons kan.
Die toekoms is vol onvoorspelbare veranderings maar ook vol oorweldigende geleenthede. Daarom het ons Beweging reeds die keuse gemaak om ʼn tweebeenstrategie te volg: om ons gemeenskap teen bedreigings te beskerm en tweedens om geleenthede te skep om ʼn toekoms te bou. Dit is ʼn beskerm-en-bou-benadering, oftewel ʼn skild-en-troffel-strategie.
Optimisme
Die meesterverhaal oor ʼn donker toekoms spruit voort uit regeringsgedrewe staatsverval. Daarom moet ons begrip hê daarvoor dat mense soms moedeloos raak. As ek sê ons moet hierdie meesterverhaal verander, bedoel ek nie dat ons ʼn feëverhaal moet verkondig wat die werklikhede in die land ontken nie. Nee, ek bepleit ʼn weldeurdagte, realistiese optimisme wat die werklikhede deeglik verreken maar wat terselfdertyd ons gemeenskap se historiese vermoë om krisisse te oorkom ten grondslag het. Dit is roepingsgedrewe opbou teenoor staatsgedrewe verval. Die voorwaarde hiervoor is die herstel van Afrikaners se gesonde kulturele selfvertroue. Dit is wat ons in staat gaan stel om die kulturele kapitaal en energie op te wek wat noodsaaklik is vir ons groot projek om suksesvol te wees.
Die vereiste vir sukses is dat ons planne groter as die probleem moet wees en dat ons dit vinniger moet uitvoer as wat dinge verval. Dit is ʼn reuse-uitdaging wat ons net te bowe sal kan kom as ons die Afrikaners op groot skaal kan besiel om nie net bydraers te wees nie maar begeesterde saam-bouers. Ons sal self maar ons kan dit nie alleen doen nie. Ons het mekaar nodig.
Daarom sal ons die meesterverhaal moet verander. As ons mekaar net moedeloos praat oor alles wat verkeerd loop, is ons deel van die probleem en nie van die oplossing nie. Dan help ons die EFF om Afrikaners landuit te verdryf. Ons uitdaging is om mense te begeester met wat ons besig is om op te bou, eerder as om net saam te praat oor alles wat verval. Daarmee ontken ons nie die werklikhede nie maar erken ons dat die geskiedenis bewys dat oplossings moontlik is.
ʼn Klein volk moet groot dink en groot doen om sy voortbestaan te verseker, het dr. Anton Rupert gesê. Daarom moet ons meer van onsself dink en meer van onsself verwag – wat nie ʼn luide meerderwaardigheid beteken nie maar ʼn stille selfvertroue wat weet waartoe ʼn mens in staat is. Ons weet nie altyd wat en hoe en waarmee nie maar ons weet dat dr. Rupert gesê en bewys het dat waar daar ʼn wil is, die wil die weg word.
Beskawing
ʼn Beskawing of ʼn kultuur kan net voortbestaan as elke geslag vir die volgende een leef en nie net op sy eie korttermynbelange en -uitdagings ingestel is nie. Daarom werk ons as Beweging nie vir die volgende verkiesing nie, maar beplan en bou ons vir die volgende geslag. Ons bou aan die kulturele infrastruktuur om volhoubaar vry, veilig en voorspoedig aan die suidpunt van Afrika te kan voortbestaan. Dit sal ons in staat stel om ʼn blywende bydrae tot die land en al sy mense te kan lewer. Ons bou nie hierdie kulturele ruimtes om onsself apart af te sonder of om ander uit te sluit nie maar juis sodat ons ʼn tuiste het om saam met ander hier te kan bly. Hierdie kulturele tuiste is nodig omdat ons net ʼn normale toekoms wil skep en nie omdat ons na die verlede wil terugkeer nie. Ons verlang immers nie na die verlede onder die Nasionale Party nie, maar sien nie uit na ʼn toekoms onder die ANC nie.
Afrikaners mag aan ons eie kant wees – dit maak ons nie “onkant” nie. As die woord “Afrikaners” vroeër soms met hoofletters gespel is, regverdig dit nie dat ons as gemeenskap nou moet ontbind of kulturele selfmoord hoef te pleeg nie. Dit is nog van geen volk of gemeenskap verwag nie, selfs die Duitsers het net vier jaar ná die Tweede Wêreldoorlog weer hul vryheid teruggekry. Daarom mag ons nie ʼn streep deur ons geskiedenis trek nie maar moet ons dit juis “terugvat” van diegene wat dit kriminaliseer, nie omdat ons dit wil verheerlik nie maar net omdat ons dit wil normaliseer.
Afrikaners het nie oor die oseane gevaar, supermoondhede aangevat, ʼn land opgebou, ʼn taal en kultuur ontwikkel, skole en universiteite gestig, sakeryke opgebou en wêreldklas-prestasies behaal net om nou ondergekry te word deur ʼn korrupte, onbevoegde en rassistiese regering nie. Ons is burgers, nie onderdane nie. Daarom moet ons regtig beter doen want ons kinders verdien beter!
Besembos
Ek wil afsluit met die laaste strofe van Totius se gedig oor die taaie “Besembos”:
…
Maar al slaan om my stam die woedende vlam
wat knett’rende vonke saai;
al kom al die winde, die kwalik gesinde,
om my as uit die wêreld te waai;
al kom ook die dier om sy eetlus te vier; al word ek gekap en gekloof;
al word ek gestowe deur die son daarbowe
wat my laaste sappe wil roof;
nogtans sien ek my hoogte in die vreeslikste droogte
met my altyd groenende top;
en word my wortels verduur én droogte én vuur,
ja ek staan uit my as weer op.
Laat dan mense en diere, droogte en viere,
met al wat hul kwaad wil versin,
maar kom om te kap, te brand en te trap –
ek leef en sal lewe; my dood kry is min!
Ons gaan die toekoms hê wat onsself skep. Kom ons skep moed want dit gaan goed. Kom ons oortuig ons mense om nie langer op die regering te wag nie maar om hierdie opbouprojek te waag. Ons toekoms word nie bepaal deur wat ander aan ons doen nie maar wat ons vir onsself gaan doen.
Flip Buys
Toekomsbeeld: Kongrestoespraak 1999
(Flip Buys het hierdie toespraak op 27 Januarie 1999 aan die Nasionale Raad van die Mynwerkersunie gelewer)
“Dit is 27 Januarie in die jaar 2013.
Die MWU President staan op, en verwelkom die skare teenwoordiges by die Unie se honderdste Kongres.
Hy gee ‘n oorsig oor die geskiedenis van die Mynwerkersunie die afgelope 100 jaar, en lê klem op die rol wat die Unie telkens gespeel het wanneer die volk in nood was.
‘n Mens kon ‘n speld hoor val toe hy kom by die swaar jare na die 1999 verkiesing, toe die nuwe ANC President met koorsagtige spoed die revolusie tot op grondvlak déúr gestoomroller het.
Dan begin hy vertel van die waterskeidings kongres van 1999, toe die afgevaardigdes besluit het om daadkragtig ‘n eie toekoms te begin skep …
Die MWU het vandag meer as 250 000 lede, waarvan byna die helfte werksaam is in die vakbond se eie fabrieke, banke, hospitale en klinieke, skole en ander besighede. Duisende jongmense voer ‘n florerende bestaan op die Unie se korporatiewe “kibbutz” plase, waar hulle franchises gekoop het en nou vars landbouprodukte aan die Unie se voedsel fabrieke lewer. Pensioenarisse woon veilig en sorgvry in aftree oorde wat deur die Unie se konstruksiefirma opgerig is, bewaak deur jongmense van die Unie se Werda Sekuriteit onderneming.
Ten spyte van baie ander probleme in die land, was die MWU ‘n merkwaardige suksesverhaal wat daarin geslaag het om ‘n veilige toekoms vir sy lede en hulle volk te skep.
Hoe het dit alles gekom? Dit kon so anders gewees het. Die mense raak opnuut stil toe hy vertel hoe dit alles gebeur het … Die jaar 1999 het vir die meeste Afrikaners uitsigloos begin. Die mense was polities vuisvoos – hulle taal, skole, en woongebiede het deurgeloop onder die ANC regering se nuwe beleidsrigtings. Misdaad het hoogty gevier, en duisende blankes is uit die arbeidsmark gedruk deur nuwe wette en maatskappy beleidsrigtings oor “regstellende aksie.” Die media het die Afrikaner óf verguis óf ignoreer, en benewens die ekonomiese melkkoei van die land het hulle geen rol meer gespeel nie. Blankes en Afrikaners het tweedeklas burgers in hul eie land geword, ontmagtig en hulle belange op elke terrein oorweldig deur die “demokratiese” meerderheidstem.
Groot verwarring en verdeeldheid het onder die mense geheers, die meeste onbetrokke en sonder belangstelling hul eie toekoms, en emigrasie praatjies was algemeen. Die volk het koud teenoor politieke partye gestaan, die meeste kultuurbewegings se fut was uit, die sakereuse het saam met die regering gedraf – daar was ‘n totale gebrek aan ‘n nasionale toekomsvisie.
Niemand sou kon droom dat ‘n vakbond hierdie keer die enjin van die Afrikaner se nuwe Renaissance of herlewing sou wees nie. Die meeste Afrikaners en blankes het afsydig teenoor vakbonde gestaan, omdat blankes nog altyd deur goedgesinde regerings beskerm was, en omdat baie mense negatief teenoor vakbonde was as gevolg van die stakings geweld en ander optredes van sommige vakbonde.
Maar die tye het verander. Die staat en groot maatskappye se beleid het nou op groot skaal teen blankes begin diskrimineer. Omdat die Afrikaner nie meer die land regeer het nie, het sy tradisionele organisasies wat van staatsmag en regeringshulp afhanklik is nou magteloos en irrelevant geword. Die ou leiers se idees het opgeraak, en hulle organisasies het lam en lusteloos geword. Die mense het na nuwe oplossings begin soek.
“‘n Vakbond is die mees effektiefste vorm van organisasie”
Die MWU se 1998 Kongrestema “Bou die vakbond, bou die toekoms,” en die besluit oor ‘n arbeidsbeweging, het aanvanklik nie groot aandag getrek nie. Dit het die volk lank gevat om Dr Albert Hertzog se 1948 uitspraak e verstaan- dat ‘n vakbond die mees effektiewe vorm van organisasie is. Hierdie uitspraak het ‘n nuwe inhoud aan die MWU se Kongrestema van daardie jaar gegee: Die vakbond moet uitgebou word, om dan die toekoms daarmee te bou.
Die krag van die Unie se sterk organisasie netwerk het uit verskeie faktore gespruit. Die basis van die MWU se landswye infrastruktuur was gesetel in die groot bedrywe: mynbou-, elektries- staal en ingenieurs-, chemies- en telekommunikasie. Die werksplek gebaseerde strukture van ‘n vakbond het die voordeel dat lede vir minstens 8 ure daagliks bymekaar getrek is.
Hierdie groot konsentrasie van mense maak dit makliker om te organiseer en met hulle te kommunikeer.
Arbeidsbeweging
Die omskepping van die MWU vanaf ‘n gewone vakbond na ‘n Arbeidsbeweging het beteken dat die Unie steeds 100% vakbond moes bly, maar sy tradisionele rol en funksies moet uitbrei na sake soos werkskepping, onderwys en maatskaplike hulp.
Die uitbreiding van die MWU se tradisionele rol en funksies was genoodsaak deur die veranderde omstandighede in die land. Die blanke en Afrikaners was sonder politieke en ander mag nou as’t ware geprivatiseerde burgers wat alles vir hulself moes doen. Die staat het afsydig en selfs vyandig teenoor hulle gestaan, en die enigste pad oop was nou dat die Afrikaner sy toekoms moes skep- niemand ander sou dit vir hom doen nie.
Die insinking of selfs verbrokkeling van Staats funksies veral vanaf 1999 soos onderwys, gesondheid en mediese dienste, veiligheid en werksverskaffing het dit noodsaaklik gemaak dat die Westerling vir homself alternatiewe op elke terrein moes skep as hy sy standaarde wou handhaaf of verbeter.
Histadrut
Gebaseer op die model van die Israelse super vakbondbeweging, die Histadrut, het die MWU leierskap aan die dink en doen gegaan in ‘n reeks “doenskrums” oor sake soos werkskepping, onderwys en ekonomiese bemagtiging.
Met die wekroep van: “Ons plan is ons magsbasis,” is daar saam met ander kenners ‘n plan op elke gebied opgestel: arbeidsterrein, werkskepping, onderwys en ekonomiese bemagtiging.
Die eerste stap was die uitbreiding en uitbouing van die vakbond op elke terrein. Groot lede werwingsveldtogte is van stapel gestuur, ‘n opleidings offensief is geloods, ‘n gelyke geleentheid veldtog is afgeskop, en talle nuwe inisiatiewe is op arbeidsterrein begin. Daarbenewens is die vakbond se infrastruktuur uitgebrei, ekstra personeel aangestel, toerusting en tegnologie opgradeer, en die diens aan lede verder opgeknap.
‘n Belangrike mylpaal was die loodsing van Uniklub, ‘n spesiale afdeling vir individuele lede binne die MWU. Nou kon mense uit enige bedryf by die Unie aansluit, en duisende het dit dan ook gedoen tydens Uniklub se groot bemarkingsveldtog van 1999. Individuele lede wat nie by groot maatskappye gewerk het nie, is op groot skaal gewerf, omdat die verbreding van die vakbond se funksies beteken het dat die vakbond nou ook aan hulle ‘n diens kon lewer.
Mobilisasie van kapitaal
‘n Nuwe fase het aan die einde van 1998 begin met die stigting van ‘n Finansiële Dienstegroep dmv ‘n vennootskap met finansiële- en ekonomiese kundiges. Die doel van Unifonds as tweede been van die Unie was om uitgebreide finansiële dienste aan lede te bied, en terselfdertyd kapitaal te mobiliseer wat in werkskepping projekte ingeploeg kon word.
Unifonds het begin met die hele spektrum van versekeringsdienste, en vroeg in 1999 is ‘n nasionale MWU Pensioenfonds geloods. Hierdie fonds het nodig geword toe AA aanstellings op die beheerliggame van Pensioenfondse en die vigs gevaar die risiko van werkgewer gebaseerde pensioenfondse te groot gemaak het. Die MWU het vooraanstaande ekonome as trustees van die nasionale Pensioenfonds aangestel, en die administrasie van die fonds toegeken aan ‘n bekende Versekeringsmaatskappy. Die Fonds het jaarliks puik presteer, omdat die risiko poel (lede) van die fonds gesond was, die beleggings aan die beste Finansiële maatskappye toegeken was, en die beleggings maatstawwe net veiligheid en opbrengs was.
Die sowat 5% van die fondse wat in werkskepping projekte belê is, is op ‘n streng sakegrondslag gedoen, en het bogemiddelde opbrengste gelewer. Die beleggings wat in media groepe en ‘n privaatonderwysfirma gedoen is, het benewens ‘n puik opbrengs ook strategies baie vir die Unie se lede en hulle kinders beteken. Nog ‘n gewilde aspek van die nasionale fonds was dat lede lewenslank aan die Pensioenfonds kon behoort. Lede het dus niks verloor as hulle van werkgewer verander nie.
Bankdienste
Die MWU het ‘n bankdiens na die lede se werksplek gebring, dmv ‘n vennootskap met ‘n volkseie bank waarin die MWU ‘n stewige aandeel besit het. Huis- en motorfinansiering kon teen uiters gunstige rentekoerse gedoen word, omdat dit op ‘n groep basis gereël was, en omdat die moontlikheid van slegte skuld feitlik totaal uitgeskakel was vanweë die afbetalings metode deur die betaalstate.
Mediese sorg
Vanaf die jaar 2001 het die Unie ‘n nuwe era in mediese sorg betree, toe hospitale en klinieke deur die Nasionale Pensioenfonds en die MWU se mediese filiaal, Unimed, aangekoop is waar daar genoeg MWU lede in die dorp of omgewing was. Hierdie beleggings is op ‘n sakegrondslag gedoen, maar het aan lede en hul gesinne ‘n gehalte diens teen afslagpryse verskaf. Talle werksgeleenthede vir lede se kinders is hiermee geskep, en siek lede en pensioenarisse is nou deur hul eie mense versorg.
Verskeie ander afdelings van die Finansiële Dienstegroep het mettertyd die lig gesien. Die doel van ‘n Eenstop finansiële diens aan lede en volksgenote is reeds teen die einde van die jaar 2000 verwesenlik.
Werkskepping sentrum
‘n Nuwe era is in 1991 begin toe die MWU ‘n werkskepping sentrum begin het. Die Nasionale Werkskepping fonds was die kern van die sentrum, wat fondse beskikbaar gestel het vir talle werkskepping- en besigheid projekte. ‘n Netwerk van goedgesinde sakemanne en ekonome het die Unie op hierdie gebied adviseer.
Die Unie se personeel agentskap, Werknet, en ‘n eie Arbeids makelary het met die hulp van die Unie se sterk organisatoriese en kommunikasie infrastruktuur werk vir duisende mense bekom. Duisende jongmense het ook vinnig in hul loopbane gevorder nadat hulle met die Unie se hulp in die intree posvlakke werk gekry en so die regstellende teikens deurmekaar gekrap het.
Die werkskepping sentrum se groot Opleidings afdeling het vanaf die jaar 2002 ‘n stroom gekwalifiseerdes aan die ekonomie gelewer.
Die beleggings arm van die MWU het waarlik gehelp om die geskiedenis te skryf. Unibel is in 1999 gestig, en het aan lede en volksgenote op vrywillige basis die kans gebied om maandelikse beleggings in winsgewende projekte te doen. Dit was ‘n tipe effektetrust, en is verder befonds deur die opbrengste vanaf die Finansiële Dienstegroep, Unifonds.
Unibel se beleggings filosofie het op drie pilare gerus, naamlik opbrengspotensiaal, ledevoordeel en werksverskaffing.
Met hierdie maatstawwe as riglyn is begin om te belê in Kubbutzplase, Nywerheidskorwe en Aftree oorde vir Voortsettingslede. Unibel se suksesresep was te danke aan die strategie van vennootskappe wat gesluit is met kundiges op elke gebied waar Unibel betrokke wou raak.
Dit het die voordeel gehad dat Unibel nie in die bestuur en bedryf van elke firma of projek wat hy geïnisieer het betrokke hoef te raak nie. Goeie beleggingsopbrengste kon op hierdie manier verkry word, terwyl Unibel uit ‘n projek kon onttrek wat nie aan die verwagtings voldoen het nie.
Werk is op hierdie manier aan duisende jongmense verskaf, terwyl lede se kinders die voorkeur by indiensneming gekry het solank hulle aan die minimum posvereistes voldoen het.
Nywerheidskorwe is aanvanklik in en om die groot stede begin, maar is later ook op die platteland gevestig. In hierdie korwe is die basiese infrastruktuur aan ondernemers verskaf, wat dan verskillende ondernemings hier begin het. Unibel het aandele in verdienstelike ondernemings opgeneem, en talle lede se kinders is van werk voorsien.
Kibbutzplase
Die MWU het op advies van Landbou ekonome die Histadrut se Kibbutzidee omskep in ‘n Koöperatiewe plaas model om aan te pas by Suid-Afrikaanse omstandighede. Talle mense het boerdery “franchises” gekoop, waar vir eie rekening op mikroplasies geboer is, maar waar koöperatief saamgewerk is wat aankope, produk bemarking en uitvoere, behuising en finansiering betref. Die nuutste besproeiings-, tonnel- en landboutegnologie is gebruik, en landbou voorligters het die boere van waardevolle advies bedien.
Tot 15 jongmense is op ‘n een hektaar tonnel van werk voorsien. Meganisering, outomatisering en rekenarisering is op groot skaal ingespan, wat die minimum hande arbeid nodig gemaak het. Jongmense wat daar gewerk het was eerder landbou tegnici as plaasarbeiders. Die plase is aanvanklik gefinansier deur beleggings van die MWU se Nasionale werkskepping fonds, terwyl mense wat pakkette gevat het franchises gekoop het vir hulle of hul kinders.
Die tweede en ‘n baie opwindende fase van die Kibbutzplase het in 2002 begin. Agri-nywerhede wat die produkte wat op die plase verbou is, verwerk het, is begin. Die MWU se Unibel het nou ‘n Nywerheidsarm begin wat werk aan nog meer jongmense verskaf het. Baie lede wat pakkette gevat het, het aandele in hierdie verwerkings fabrieke gekoop, en was sodoende geregtig op ‘n pos vir hulself of ‘n familielid wat aan die posvereistes voldoen het.
Unibel se Konstruksiefirma het die fabrieke opgerig, en in dieselfde jaar ook begin met die bou van skole vir die kinders van die werkers, ‘n hospitaal en ‘n aftree oord. ‘n Sekuriteit firma om die besighede op te pas is begin en het werk aan werklose mense verskaf. ‘n Baie gewilde vakansieoord is ook ontwikkel vir lede en hul gesinne.
Jongmense is deurlopend aangemoedig om self ondernemers te word en Unibel het ‘n spesiale fonds gestig om verdienstelike projekte te finansier. Groot visboerderye, hoender plase en ‘n vleis inmaakfabriek het uit hierdie inisiatiewe ontstaan.
Die MWU se plase en fabrieke het mettertyd ‘n alternatief vir immigrasie van jongmense geword, omdat dit ‘n tuiste gebied het aan mense wat andersins ‘n toekoms in die buiteland moes gaan soek. Die Unie se streng beleid van volkseie arbeid het verhoed dat laag geskoolde arbeid weer die areas oorstroom, en het die werksgeleenthede vir ons eie mense verseker.
Onderwys
Die MWU het in die jaar 2000 ‘n onderwysarm in samewerking met volkseie onderwys liggame gestig om bekostigbare en gehalte privaat onderwys te verskaf in gebiede waar dit nodig geword het. Moderne onderwys tegnieke en -tegnologie is ingespan om die koste van onderwys te verminder en gehalte en standaarde te verseker. Die Unie het ook sy bedingingsmag ingespan om goedkoop klas geriewe by groot maatskappye te beding en skool subsidies vir lede se kinders te verkry. Die MWU Onderwys netwerk het vanaf die jaar 2001 vinnig oor die land versprei nadat die gevolge van die nuwe onderwysbeleid begin deurwerk het. Die skole word bedryf op ‘n netwerk basis, deur onderwys agentskappe aan goedgekeurde ondernemers en onderwys kundiges te verkoop.
Histadrut
Die MWU het homself herontwerp, sy tradisionele rol versterk, maar ook sy rol en funksies suksesvol verbreed volgens die model van die Histadrut. Die Unie se visie van ekonomiese bemagtiging buite die party-politieke terrein het die volk se verbeelding aangegryp in ‘n tydperk van uitsiglose toekomsloosheid.
In die gees van die 1999 Kongrestema, “Skep jou eie toekoms,” het unieverteenwoordigers, lede en unie personeel eendragtig skouer aan die wiel gesit om hierdie toekomsdroom ‘n werklikheid te maak …
Die President gaan sit na sy toespraak en kyk op sy horlosie. Dit is tyd vir die volgende item op die sakelys. Daar moet nou beplan word vir die volgende honderd jaar. Die toekoms staan nie stil nie …
Daar is niks so magtig as ‘n idee waarvoor die tyd ryp is nie. Met die hulp van Bo, lê ons toekoms in ons eie hande, soos Vader Kestell gesê het, ‘n volk red homself!
Die vraag is: Gaan ons die uitdaging aanvaar?”
Die ANC-padkaart na ondergang
(Hierdie stuk is aanvanklik geplaas as meningstuk op Maroela Media, en het op 23 Januarie 2023 verskyn. Bron:https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/die-anc-padkaart-na-ondergang/ )
Dit is teen hierdie tyd vir die meeste mense duidelik dat die ANC nie die land kan regeer nie. Na bykans drie dekades aan bewind raak die uitdagings net te veel.
Wat minder duidelik is, is wat die hoofrede vir hierdie onvermoë is. Die grondoorsaak van die regeringsgedrewe landsverval is dat hulle ideologies nie in staat is om die land suksesvol te regeer nie. Dis nie dat hulle nie wíl nie, hulle kán nie, omdat hulle ʼn onregeerbare ideologie navolg.
Daar is belangrike lesse te leer uit ʼn studie van die padkaart na ondergang wat vele linkse regerings histories gevolg het.
Tien mylpale op die padkaart na ondergang
1. Ideologiese godsdiens
Die reis na mislukking begin met ʼn linkse ideologie wat die beste bedoelings het om ʼn beter lewe vir almal te skep. Ware sosialiste is so oortuig van hulle saak dat dit in die praktyk eerder ʼn politieke godsdiens as ʼn politieke filosofie is. Dit is waarom die talle mislukkings van die ideologie nie tot ʼn grondige herbesinning lei nie, en dieselfde foute weer en weer gemaak word.
Hulle klou vas aan Marx se siening dat sosialisme die finale fase van historiese ontwikkeling is, wat onafwendbaar volg nadat die primitiewe, slawe-, feodale en kapitalistiese eras misluk het. Daarom sien hulle sosialisme as die mees ontwikkelde en gevorderde ideologie, wat vir altyd ʼn einde wil bring aan menslike swaarkry wat deur die voorafgaande onmenslike stelsels veroorsaak is.
Alle ongelykheid word as verontregting gesien, met opstand en gelykmaking as die oplossing. Marx se voorskrif oor die kortpad na sosialisme word vandag nog net so luid soos die Evangelie verkondig: veg eers vir demokrasie en gebruik dan die politieke mag om die ekonomiese mag deur die instelling van sosialisme te verkry.
Vir sosialiste is Marx die Messias; Lenin is Paulus, Das Kapital is die Bybel, die uiteindelike sosialistiese werkersparadys is die hemel, demokrasie is die eerste stap na sosialistiese saligheid, kapitaliste is die duiwel, die ongelykheid wat privaatbesit meebring is die sonde, die party is die kerk, partyamptenare is die priesterorde, andersdenkendes die ketters, die konsentrasiekamp is die hel, en die klassestryd verteenwoordig die stryd tussen goed en kwaad.
Die belangrikste kenmerk van sosialisme is dat dit ʼn aggressiewe ideologie is, waar teenstand tot ʼn “heilige” oorlog kan lei en waar die utopiese einddoel die uiterste metodes regverdig.
Die belangrikste rede vir die mislukking van hierdie ideologie, is dat dit in wese ʼn opposisie- en struggle-ideologie is en nie ʼn “regeerideologie” wat moderne, uitgewerkte regeerinstrumente ontwikkel het nie. Die vereistes vir ʼn suksesvolle oorname van ʼn land, bots ongelukkig lynreg met die vereistes wat nodig is vir die suksesvolle regeer van die land.
2. Hemel op aarde
Sosialiste wil nie net die werklikheid verbeter nie, hulle wil dit grondliggend eers omskep en dan herskep. Daarom kan die ou orde nie net hervorm word nie, dit moet omvergewerp en van nuuts af herbou word. Hierin lê die grondoorsaak van die mislukking van linkse omwentelings: té veel, té vinnig, té radikaal en in die verkeerde rigting.
3. Groot staat
ʼn Belangrike oorsprong van die historiese geskil tussen links en regs is die grondliggende verskil in die siening oor die rol van die mark teenoor die staat. Waar ondersteuners van die vrye mark die wil van alle vrye mense om hul lewens te verbeter as die sterkste enjin van ontwikkeling sien, glo aanhangers van staatsbeheer dat ʼn groot en sterk staat daarvoor verantwoordelik is.
Daarom skep die politiek verwagtings waaraan die staat en die ekonomie nie kan voldoen nie. Opstande oor swak dienslewering, gevolg deur dieselfde onwerkbare “omkeerstrategieë”, is kenmerkend van hierdie siklus na die bodem.
4. Groot planne
Vryheidsliewende state se doelwitte is hoofsaaklik beperk tot die beskerming van hulle burgers se regte, soos lewe, eiendom en persoonlike vryheid. Die kern van hierdie stelsels gaan dus daaroor dat die staat so min as moontlik moet doen.
Linkse state staan direk daarteenoor, omdat hulle weer soveel moontlik vir hulle burgers wil doen. Hierdie state beklemtoon sosiaal-ekonomiese menseregte, wat ook in die Suid-Afrikaanse Grondwet opgeneem is. Ons glo dat die staat mense se regte moet beskerm, hulle glo dat die staat mense se regte vir hulle moet gee.
Die probleem is dat daar ʼn regstreekse teenstelling tussen hierdie twee groepe regte is. Die eerste geslag regte beperk die staat se mag en beklemtoon die vryheid van die burger, terwyl die tweede geslag regte die staat se mag vergroot deur ʼn plig op die staat lê om meer vir die burgers te doen.
Die spanning tussen hierdie twee geslagte regte en hulle ondersteuners in lande met groot ongelykhede, word so groot dat dit nie lank saam kan bestaan nie. Eiendomsreg en die oppergesag van die reg kan byvoorbeeld nie saam met ʼn welsynstelsel en die herverdeling van welvaart voortbestaan nie.
Die groot vraag bly of demokrasie en kapitalisme in ʼn land soos Suid-Afrika blywend kan saambestaan? Demokrasie gee vir die meerderheid die mag, terwyl sosialisme welvaart vir ʼn minderheid skep.
5. Magsbalans bepaal spoed
Die globale en Suid-Afrikaanse magsbalans tydens die Kodesa-onderhandelinge van die 1990’s was nie ten gunste van die ANC nie. Daarom moes hulle noodgedwonge toegewings maak om die mag te kry, maar noudat die globale en Suid-Afrikaanse magsverhoudinge verander het, gebruik hulle die mag om hulle oorspronklike doelwitte te verwesenlik.
6. Nasiebou
Die linkse staat eis jaloers alle lojaliteite op en glo dat demokratiese ruimtes vir die vryheid van persone, volke en kultuurgroepe, die media en die regbank die nasionale eenheid ondermyn. Daarom is die klem daarop om almal by die “staatnasie” in te lyf. Daar word aktief gewerk om verdelingslyne soos tale en kulture uit te vee en nasionale eenheid te beklemtoon, in die naam van gelaaide woorde soos insluiting en inklusiwiteit.
Uiteindelik moet minderhede veg vir die basiese regte en vryhede wat meerderhede as vanselfsprekend aanvaar, en word hulle gereeld in die naam van demokrasie verontreg en selfs verdruk.
7. Groot mislukkings
Die groot planne van linkse regerings lei feitlik sonder uitsondering tot groot mislukkings. Die gaping tussen wat die regering wil doen en wat die staat kan doen word al hoe groter, omdat die staat se uitvoerende vermoë terselfdertyd deur die regering ondermyn en afgebreek word deur beleidsrigtings soos verteenwoordigendheid.
Die oorlading van die staat, en die oorskatting van die mag en vermoë van die staat om feitlik enige probleem op te los, is kenmerkend van totalitêre ideologieë. Die burgery wil naderhand eerder stem vir ʼn lewe as om vir een te werk.
8. Meer mag, minder vryheid
Die staat moet meer en meer mag en hulpbronne sentraliseer om sy groot agenda te kan uitvoer. Dit vereis dat die staat al hoe meer in die vryhede van sy burgers, die ekonomie, die reg en die media moet inmeng. Daardeur word die demokrasie en politieke mag juis die werktuig om die burgers se vryheid te ondermyn, en lei die proses algaande tot groter verontregting en later oorheersing.
9. Verdrukking deur demokrasie
Voordat die Westerse liberale demokrasie die algemene wêreldstandaard geword het waaraan almal moes voldoen, kon outokratiese en totalitêre regerings hulle burgers makliker hardhandig onderdruk.
Deesdae moet selfs verdrukkende regerings soos dié van Zimbabwe voorgee om demokraties te wees met verkiesings, parlemente en al. So word “demografiese” meerderheidsregering meermale meerderheidsoorheersing. Demokrasie word dus ʼn werktuig van verdrukking in plaas van ʼn stelsel wat vryheid vir almal moes bring.
10. Van verdrukking tot verval
Die innerlike teenstellings van die stelsel word uiteindelik so groot dat dit net nie meer werk nie. Die staat begin stuk vir stuk, dorp vir dorp of diens vir diens verval; mense kom al sterker in opstand daarteen in die naam van swak dienslewering; die veiligheidsmagte moet al meer magte kry om al sterker in te gryp om gewelddadige opstande te keer; verontregting begin algemeen plaasvind; die burgery se vryhede word al meer beperk; armoede, werkloosheid en ellende neem krisisafmetings aan; en gaandeweg neem die staat al meer en groter beheer oor totdat dit in volskaalse verdrukking en algemene armoede eindig. Die linkse planne om hemel op aarde te skep, eindig in hel op aarde.
Die belangriker vraag is wat daaraan gedoen kan word, en hoe Westerlinge en Afrikaners wat nie saam oor die afgrond wil val nie uit hierdie krisis kan kom.
Afrikaners kan krisis as ‘Sputnik-oomblik’ gebruik
(Hierdie stuk is aanvanklik geplaas as meningstuk op Maroela Media, en is op 10 Januarie 2023 geplaas. Bron:https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/afrikaners-kan-krisis-as-sputnik-oomblik-gebruik/ )
Op 4 Oktober 1957 het die Sowjetunie die wêreld verstom deur die eerste moondheid te wees om ʼn satelliet in die ruimte te lanseer. Die Sputnik 1 het die Amerikaners diep geskok en totaal verras, en vrese laat posvat dat dit die Sowjets in staat kan stel om die VSA met kernmissiele te bereik.
ʼn Maand later op 3 November 1957, maak die Sowjetunie sy voorsprong nog groter toe hy die hond Laika met Sputnik 2 die ruimte in stuur. Die onderliggende politieke boodskap wat daarmee om die wêreld weerklink het, was dat kommunisme ʼn meer gevorderde stelsel as demokrasie was. Die Amerikaanse verleentheid was nóg groter toe hulle “Vanguard-vuurpyl”, waarmee hulle wou wys dat hulle nie agter is nie, in Desember 1957 nét na lansering ontplof het. Die kommunistiese sukses en Amerikaanse mislukking was ʼn groot slag vir die VSA se selfvertroue, en die wêreld het asem opgehou om te sien wat gebeur.
Die Amerikaners het vinnig en omvattend op hierdie “Sputnik-oomblik” reageer. Onder leiding van president Eisenhower het hulle NASA in Julie 1958 gestig, die Apollo-program geloods en so met mag en mening tot die ruimtewedloop toegetree. President John F Kennedy het in Mei 1961 verklaar dat Amerika die ruimtereis wil wen, en dat daar voor die einde van die sestigs ʼn man op die man sou land.
Vasberade
Vasberade om die ruimte- en tegnologie-wedloop te wen, het die Amerikaners hulle hele skoolkurrikulum hersien en wiskunde en wetenskap beklemtoon. Miljoene dollar is in tegnologiese opleiding en toerusting vir skole en universiteite ingepomp, en daar is op groot skaal in navorsing en ontwikkeling belê.
Die eerste sukses was die maanlanding van Neil Armstrong en sy span op 20 Julie 1969. Maar hierdie historiese prestasie was net die puntjie van die ysberg. Die grootskaalse nasionale poging het tot die ontwikkeling van ʼn magdom nuwe ontdekkings en uitvindings gelei. Groot nuwe sakesektore het ontstaan, lugvaart, elektronika, telekommunikasie en nuwe tegnologie het met groot spronge vooruit gegaan, en selfs die internet se ontstaan is daaraan te danke.
Die aanvanklike kommunistiese voorsprong was eers ʼn reusekrisis vir die Amerikaners, maar uiteindelik was hulle “Sputnik-oomblik” ʼn groot bonus vir die VSA, en het dit hulle dekades vorentoe gevat. Die krisis het die oplossing geword, en die uiteindelike gevolg was dat die Weste die Koue Oorlog gewen en dat kommunisme verloor het.
Israel se ‘Sputnik-oomblik’
Israel se antwoord op hul eie oorlewingskrisis van die 1960’s, is nog ʼn voorbeeld hoe ʼn land se “Sputnik-oomblik” in ʼn blywende voorsprong en suksesverhaal omskep is. Net drie dae voor die bepalende 1967-oorlog teen Egipte en Sirië, het hulle grootste wapenverskaffer, Frankryk, alle lewering aan Israel afgesny. Dit was nie al nie. Die Franse het ook 200 tenks wat Israel reeds bestel het aan Libië gegee, en 50 Mirage-vegvliegtuie waarvoor hulle reeds betaal het aan Sirië gestuur.
Hierdie krisis het Israel in ʼn oorlewingstryd beland, en hulle het na die oorlog dadelik begin om ʼn eie wapenbedryf op te rig – eintlik ʼn onmoontlike projek vir ʼn klein en arm woestynland so groot soos die Krugerwildtuin. Dit het ʼn groot rol gespeel in die opkoms van die Israelse ekonomie en wêreldklas tegnologie-sektor, en dié land het vandag van die hoogste per kop inkomste ter wêreld.
Afrikaneropkoms
Afrikaners se eie geskiedenis getuig ook van hoe ʼn oorlewingstryd tot die ontwikkeling van ʼn moderne land gelei het. Na die Anglo-Boereoorlog is ons voorouers se welvaart uitgewis, derduisende is dood, en die Britte se Verskroeide Aarde het die land verwoes. Dit het die Afrikaners van daardie tyd nie platgeslaan nie, maar juis aangespoor om land en volk in ʼn rekordtyd op te bou.
Nieteenstaande krisisse soos grootskeepse armoede, ʼn burgeroorlog in 1914, die Eerste Wêreldoorlog, die Groot Griep van 1918, en die Depressie van die Dertigers, het hulle binne een geslag soos ʼn feniks uit die asse verrys. Skole, universiteite, maatskappye, koerante, welsynsorganisasies, kultuurverenigings, landbou-unies, dorpe, stede, spoorweë, en destydse reuse soos Eskom is gestig. Daarby is Afrikaans gemoderniseer, en het die land staatkundig en ekonomies groot stappe geneem wat die armblanke vraagstuk opgelos het. Suid-Afrika het die eerste land in Afrika geword om te industrialiseer – ten spyte daarvan dat ons ver vanaf die groot ontwikkelde lande geleë is. Daarby is wêreldklas prestasies op elke gebied behaal, vanaf kernkrag en globale sakeryke tot die eerste hartoorplanting en die ontwikkeling van ʼn moderne kultuur.
“Sputnik-oomblik”
Die vraag is hoe Afrikaners op die huidige dubbele krisis van staatsverval en tweedeklas burgerskap moet reageer? Ons weet nou al dat die ANC nie die land kan bestuur nie, en openlik teen witmense in die algemeen, en Afrikaners in besonder, regeer. Daar is geen teken dat die staatsverval deur die regering omgekeer gaan word nie, en die aanduidings is eerder dat dit vinniger gaan versnel. Die feite wys hard en duidelik dat die ANC se rassebestel en sosialistiese ideologie nie versoenbaar is met ʼn grondwetlike demokrasie, ʼn werkende land en ʼn moderne ekonomie nie.
Dit is begryplik dat die verval, korrupsie, onbevoegdheid en regerende rassisme baie mense moedeloos maak, en dat talle nie meer ʼn toekoms in die land sien nie. Wie nog staatmaak op die ANC, het inderdaad nie hoop nie. Tog bly emigrasie hoogstens ʼn antwoord vir ʼn klein minderheid, en is dit nie ʼn oplossing vir ʼn volk nie. Buitendien sal dit ʼn tragedie vir die land en mensdom wees as ons alles wat oor eeue hier opgebou is los, wegtrek en as kultuur uitsterf. Kom ons gebruik eerder die krisis as Afrikaners se “Sputnik-oomblik”, en begeester mekaar met die opbou van ʼn nuwe toekoms, in plaas dat ons mekaar moedeloos praat oor alles wat verval.
Ons sal self
Die regering is die oorsaak van die probleem, nie die oplossing nie. Hulle regeer soos ʼn besettingsmag wat alles wat hulle oorgevat het verwoes. Ons sal self moet inspring. Ons gaan die toekoms hê wat ons self bou. Die enigste ding wat moeiliker gaan wees as om so ʼn reuseprojek aan te pak, gaan wees om dit nie te doen nie. Ons uitdaging is dat ons oplossings groter as die probleem moet wees, en dat ons dit vinniger sal moet uitvoer as wat die land verval. Maar ons wás al hier, en ons is nog steeds hier! Ons moet dit doen, ons mag dit doen, ons kan dit doen, en ons gaan dit doen.
Die Solidariteit Beweging het lankal hierdie dubbele krisis voorsien, en die afgelope jare aan ʼn omvattende kulturele infrastruktuur begin bou in die plek van alles wat verval of oorgevat is. Ons wag nie vir die volgende verkiesing nie, ons werk vir die volgende geslag. Daarom gaan ons eersdaags nuwe planne bekendmaak om verdere momentum aan ons kulturele bouprojek te gee. Die hede gaan nie weggaan nie, die verlede gaan nie terugkom nie, en die toekoms gaan nie vanself regkom nie. Ons voorouers het hulle tyd se krisis opgelos, ons kan ons tyd s’n oplos. Ons kinders verdien immers beter!
Die einde van ʼn era is ook die geboorte van ʼn nuwe tydperk
(Hierdie stuk is aanvanklik geplaas as meningstuk op Maroela Media, en het op 12 Desember 2022 verskyn. Bron: https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/die-einde-van-n-era-is-ook-die-geboorte-van-n-nuwe-tydperk/ )
Lank gelede is daar met ʼn koning se dood uitgeroep: “Die Koning is dood, lank leef die nuwe Koning!”. Die bedoeling daarmee was om aan te dui dat die koningshuis standhoudend was, al wissel die konings.
Tog het die dood van ʼn koning gereeld tot die einde van ʼn bepaalde era en die opkoms van ʼn nuwe era gelei. So was die onlangse dood van die Britse koningin sprekend van die Verenigde Koninkryk se oorgang vanaf ʼn wêreldmoondheid, toe sy die troon bestyg het, na ʼn gewone middelslagland met haar afsterwe.
In die moderne tyd dui die verandering van staatshoofde nie op gelyklopende veranderings in ʼn land se politieke stelsel nie, omdat die demokratiese bedeling juis bevestig word met die verkiesing van ʼn nuwe premier. Hier is die soomlose wisselings in premiers wat Brittanje die afgelope tyd gehad het, ook ʼn goeie voorbeeld van ʼn bedeling wat voortgaan al verander die regeerder.
Suid-Afrika is egter nie ʼn normale demokrasie, met ʼn seepgladde bedeling, wat gladweg kan voortgaan al wissel die leierskap nie. Mnr. Mbeki se vervanging deur mnr. Jacob Zuma in 2007 het byvoorbeeld ʼn era van ongekende agteruitgang, grootskaalse korrupsie en wydverspreide staatsverval ingelui.
Hoewel die aanwysing van mnr. Ramaphosa as sy opvolger in sekere kringe met groot verwagting gepaard gegaan het, wys die rekord dat hy nie die leierskap gehad het om die toestand te verbeter nie.
Sy powere rekord is nie net daaraan te wyte dat hy ʼn swak leier was nie. Dit is eerder ʼn bevestiging dat die land se probleme veel dieper as sy leier lê. Hoewel die ANC hulself onomwonde as ʼn onbevoegde en korrupte regering bewys het, het Suid-Afrika nie net ʼn regeringsprobleem nie, maar ʼn bedelingsprobleem.
Die land is geografies en demografies heeltemal te uiteenlopend om as ʼn eenheidstaat regeer te word. Die ANC se strategie voor 1994 was om die land onregeerbaar te maak. Die afgelope dertig jaar het gewys dat die land as eenheidstaat inderdaad onregeerbaar is. Dit is nie verbasend as in ag geneem word dat Suid-Afrika groter as agt Europese lande is nie, en bevolkingsgewys selfs nog meer uiteenlopend as hulle is.
Daarom dui die magdom data oor die verdiepende krisisse in die land nie net op die komende einde van die regering nie, maar ook op die naderende einde van die post-1994-bedeling wat as die nuwe Suid-Afrika bekend gestaan het.
Afrikaners kan nie op die kantlyn staan en die ondergaan van die huidige bedeling en die ontstaan van ʼn nuwe een aan bewese onbevoegde politici van die ANC en EFF oorlaat nie. Ons sal met skeppende energie, vindingryke planne en sterk gemeenskapsorganisasies daadwerklik ʼn toekoms moet bou waar Afrikaners blywend vry, veilig en voorspoedig kan voortbestaan.
Die ou Suid-Afrika gaan nie terugkom nie, die nuwe Suid-Afrika kan nie werk nie, en ons sal aan ʼn ander Suid-Afrika moet bou. Ons kinders verdien beter as wat nou in die land aangaan.
Die 1994-bedeling is verby, die toekoms wag…
(Hierdie stuk is aanvanklik geplaas as meningstuk op Maroela Media, en het op 8 Februarie 2023 verskyn. Bron: https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/die-1994-bedeling-is-verby-die-toekoms-wag/ )
Baie mense is met reg moedeloos oor die staatsverval wat al groter afmetings aanneem. Daarom is daar soms ʼn heimwee na tye in die verlede toe dinge “nog gewerk” het. Dit sal egter nie help om na die “ou” óf die “nuwe” Suid-Afrika te verlang nie, die verlede is verby.
Ons sal moet werk aan ʼn “ander” Suid-Afrika waarin daar vir ons ook ʼn toekoms is. As ons kyk na die aannames van 1994 waarop die huidige bedeling gebou is, is dit duidelik dat daardie tyd verby is en nie gaan terugkom nie. Die huidige krisis is té diep om net weer “reggestem” of reggepraat te word. Ons is in ʼn nuwe tydvak en moet met die werklikhede in plaas van ons wense werk.
Die twaalf uitgediende aannames van 1994 was soos volg:
- Die ANC sal Suid-Afrika kan regeer
Die ANC kan nie ʼn moderne land regeer nie. Soos RW Johnson gesê het: “Suid-Afrika kan kies om óf ʼn ANC-regering te hê óf ʼn moderne, nywerheidsekonomie, maar nie albei nie.”
Die gehalte van staatsbestuur word weerspieël in die beroerde ekonomiese syfers, rekord werkloosheid en die staatsverval.
- Die 1994-ooreenkoms sal gerespekteer word
Die ANC het die wese van die 1994-ooreenkoms verbreek, naamlik die verruiling van meerderheidsregering vir minderheidsbeskerming. Hulle maak wette om onreg te “wettig”.
Daarby het die Grondwetlike gelykheid in die praktyk tot ʼn drakoniese rassebedeling gelei waar swart oorheersing met ʼn radikale 80:9:9:2-transformasie-rasseformule afgedwing word. Saam met ander rassewette, soos swart ekonomiese bemagtiging (SEB), het dit ʼn groot rol gespeel in die probleme by Eskom wat die hele land in ʼn krisis gedompel het.
- Kulturele vryheid en minderheidsregte is veilig
Die versekerings dat gemeenskappe se grondliggende regte beskerm sou word, is verbreek. Die beste voorbeeld is die onderwys- en taalbepalings in die Grondwet wat deur die wetgewende, uitvoerende en regterlike gesag onder die dekmantel van radikale “transformasie” verbreek is. Daarby het die grondwetlike instellings wat daaroor moes wag hou, soos die Pan-Suid-Afrikaanse Taalraad (PanSAT) en die artikel 185-kommissie, hulself intussen net as nog ANC-instellings bewys.
- Die ANC is nie meer sosialiste nie
Die ANC het by die grondwetlike onderhandelinge toegewings gemaak om die mag te kry, en het stelselmatig daardie mag gebruik om hul oorspronklike doelstellings te verwerklik. Die ANC volg die ou marxistiese resep dat “demokrasie die kortste pad na sosialisme” is.
Daarvolgens word die politieke mag gebruik om die ekonomiese mag te bekom deur sosialistiese beleidsrigtings soos onteiening sonder vergoeding, gratis hoër onderwys, die beplanning van ʼn onbekostigbare en onwerkbare Nasionale Gesondheidsversekering (NGV), ʼn omvattende welsynstelsel en skerp herverdelende belasting.
- Kiesers stem volgens beleid in plaas van identiteit
Die val van kommunisme is beskou as die aanbreek van ʼn era waar mense nie volgens identiteit sou stem nie, maar volgens beleid. Die verwagting en belofte was dat daar regeringsveranderinge sou kom as die regerende party swak sou regeer, omdat dit as logies gesien is dat kiesers dan die opposisie sou instem.
Dit het nie gebeur nie, en die ANC is sedert 1994 al twaalf keer ingestem, waarvan ses keer in nasionale en ses keer in munisipale verkiesings was. Suid-Afrika is net nóg ʼn demografiese demokrasie waar verkiesings in die praktyk grootliks ʼn rassesensus is, ongeag die ANC se powere regeringsrekord.
- Die vryemarkstelsel en privaat sektor as ekonomiese enjin
Die aanname dat kommunisme geval en die ANC sosialisme afgesweer het, en die markekonomie nou veilig is, is in die praktyk in gevaar. Die ANC is wel nie meer outydse kommuniste nie, maar sien die staat se rol steeds eerder as Broodwinner in plaas van Huishoudster.
Hoewel die privaat sektor nie genasionaliseer is nie, word die meeste sektore so sterk gereguleer dat dit nie meer nodig is nie. Staatsinmenging in die ekonomie en die regering se vasklou aan mislukte staatsondernemings soos Eskom en die SAL, het saam met grootskaalse korrupsie en wanbestuur die ekonomie tot op die rand van die afgrond gedryf.
- Suid-Afrika is ʼn reënboognasie sonder rassewette
Die ANC het sy (rasse-) Afrika-nasionalisme gekamoefleer as “nierassig” en ʼn reënboognasie totdat die magsewewig in die land genoeg verander het vir die herinstelling van ʼn omvattende rassebedeling. Waar gevalle van wit rassisme met staatsmag verpletter word, geld dubbele standaarde met betrekking tot gevalle van swart rassisme. Boonop misbruik die ANC sy staatsmag om sy eie rasse onreg te “wettig” en af te dwing.
- Wonderwerkskikking
Die wonderwerkskikking is ná dertig jaar maar net nog ʼn gewone meerderheidsregering wat dreig om in meerderheidsoorheersing te ontaard.
- Wigte en teenwigte
Daar het min tereggekom van die beloofde “wigte en teenwigte”. Die ANC het die grondwetlike instellings wat oor die demokrasie moes waak feitlik almal gekoöpteer deur kaders daar te ontplooi wat hul beleid uitvoer.
Hoewel die howe al sterk teen korrupsie in regeringskringe opgetree het, deel die Konstitusionele Hof uitdruklik die regering se siening oor radikale transformasie.
- Kundige wit mense is onmisbaar
Die wit gesagsorde het wyd aanvaar dat hul kundigheid in die staatsdiens, openbare ondernemings en groot maatskappye hulle onmisbaar maak – dit was hulle inderdaad. Desondanks is derduisende van hulle uitgetransformeer en het selfs hoogs opgeleide wit mense ʼn bitter klein kans op ʼn senior pos.
Die verval van die meeste kleiner dorpe buite die Wes-Kaap is tekenend van die feit dat die ANC eerder die munisipale dienste ten gronde sal laat gaan as om gekwalifiseerde wit mense aan te stel.
- Suid-Afrika sal nie dieselfde foute as ander Afrikalande maak nie
Kommer dat die ANC dieselfde foute as ander Afrikalande ná onafhanklikheid sal maak, is begroet met beskuldigende uitsprake dat sulke kommer suiwer rassisme is.
Dit word al duideliker dat die ANC niks van sy sosialistiese wortels vergeet het nie, en niks van die gevolge daarvan onthou nie.
- Apartheid is die oorsaak van al die probleme
Die ANC se meesterverhaal oor die verlede het die meesterverhaal van die land geword wat as grondslag vir beleidsbepaling vir die toekoms dien. Die kern hiervan is dat al die grootste probleme van die land deur apartheid veroorsaak is, en dat ʼn omvattende omgekeerde regstelling moet plaasvind om die gevolge daarvan reg te stel.
Hierdie meesterverhaal hou nie rekening met die lang lys redes vir die ontwikkelingsuitdagings in Afrika wat vir Suid-Afrika ook geld nie.
Dit help nie om krampagtig vas te klou aan die mooi bedoelings van 1994 nie. ʼn Bedeling word nie aan sy bedoelings gemeet nie, maar aan sy uitkomste.
Die Nuwe Suid-Afrika is verby, en die Ou Suid-Afrika gaan nie terugkom nie. Ons enigste keuse is om te help bou aan ʼn “ander’ Suidelike Afrika. Ons verlang nie na die verlede onder die NP nie, maar ons sien nie uit na die toekoms onder die ANC nie. Ons gaan die toekoms hê wat ons self skep.
