Author: marisa@solidariteit.co.za
Laaie reggepak vir jaar wat voorlê
Lees gerus Hannes Noëth, uitvoerende hoof van Solidariteit Helpende Hand se rubriek Twyfelhoekie2023 1 12 Januarie
Helpende Hand Studietrust sê dankie
Tant Gezina – die bekende onbekende
‘n Gebed vir die Solidariteit Beweging
Hannes Noëth, uitvoerende hoof van Solidariteit Helpende Hand het hierdie gebed vir die Solidariteit Beweging geskryf vir die dankdiens op 5 Junie tydens die Solidariteit Beweging se 120-jaar-feesvieringe
Historiese ooreenkoms tussen NEASA en Solidariteit
Die werkgewerorganisasie NEASA, met ongeveer 10 000 lede, en Solidariteit het ʼn groei-ooreenkoms van historiese belang gesluit. Volgens dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, moet alle rolspelers in die ekonomie op groei fokus met ʼn spesiale nadruk op jongmense en vaardigheidsontwikkeling.
Volgens die ooreenkoms sal Solidariteit se Ambaggilde deur Sol-Tech opleiding in tegniese vaardighede vir die bedryf bied en sal hy ook voortgesette opleiding en kortkursusse aanbied.
NEASA sal sy lede aanmoedig om Sol-Tech-studente vir praktiese werk in te neem en om hulle ook permanent in diens te neem. Voorts sal NEASA sy lede aanmoedig om studiehulp vir behoeftige studente te borg.
Albei partye het hul kommer oor die ekonomie uitgespreek, maar albei is ook verbind tot groei.
“Die ooreenkoms is histories van aard. Dit draai die tradisionele vakbondwese op sy kop. Om opleiding en werkplasing vir lede en hul kinders te beding, is die grootste voordeel wat ʼn vakbond vir sy lede kan bied.
Werkgewers en werknemers moet veral in krisistye hande vat met die oog op groei. Die verwerwing van vaardighede is die beste groeistrategie wat die grootste opbrengs lewer.
Natuurlik sal Solidariteit nog in konflik met werkgewers oor arbeidsverhoudingekwessies verkeer, maar dit moenie groeivenootskappe neutraliseer nie,” het Hermann gesê.
Solidariteit beplan om soortgelyke ooreenkomste met ander werkgewers en werkgewergroepe te sluit.
Geagte minister, het u al ʼn boer sien huil … saam met sy werkers?
Geagte Minister Kubayi-Ngubane
Het u al ʼn boer sien huil … saam met sy werkers?
Johan en Sanet Stadler het ʼn klein stukkie grond met die prentjiemooi Swartberge in die agtergrond. Hy het in die dorp gewerk en met volstruise geboer. Strenger uitvoerregulasies, mededinging in die internasionale mark en sporadiese voëlgriep het Johan gedwing om sy plasie te omskep in ʼn werkende gasteplaas. Hy doen dit nou voltyds. Hy het ʼn karaktervolle klipskuur, ou onbenutte huisies en die ou melkstal omskep in slaapeenhede. Hy het tien werkers in diens. Twee vroue help in die kombuis, vyf help om skoon te maak en drie mans hou die plaas in stand. Die onderneming se salarisrekening is R53 000 per maand. Die twee vroue in die kombuis is Sarah en Mildrid. Vir Johan en Sanet se kinders is die twee vroue soos hul tweede en derde ma’s.
Vandeesweek het Johan Stadler, die geharde boer van die Klein-Karoo, gehuil. Hy het gehuil toe hy sien hoe Sanet, Sarah en Mildrid saam huil. Hul besigheid het tot stilstand gekom. Die Maart-vakansie, Paastyd en die vakansiedae is hul hoë-inkomstetyd. Hul verlies is groot. Hy het gehuil omdat getroue werkers saam met hom nie meer ʼn inkomste het nie.
So is daar duisende Johan Stadlers wat die afgelope twee maande oor hul besighede en werkers huil. Toerisme gaan dié sektor wees wat laaste gaan herstel ná die Covid-19-krisis.
Hulle is hard getref deur die regering se regulasies. Hulle is dood gereguleer. Die regering moet help. R200 miljoen vir die sektor is te min, maar dit sal minstens help.
U departement, Minister, het egter besluit dat ras as kriterium gebruik gaan word by die toekenning van hulp aan die bedryf. Noodhulp het rassehulp geword. Covid-19 ken nie kleur nie. Nóg die virus, nóg die regering se regulasies het tussen ʼn Joel Musangu en ʼn Johan Stadler onderskei. U onderskei tussen hulle op grond van ras. U sê vir Sarah en Mildred julle gaan nie gehelp word nie, want Johan en Sanet is wit.
U sluit groot ondernemings, wit ondernemings en mikro-ondernemings, waarvan die meeste in swart besit is, vir hulp uit. Slegs ondernemings met ʼn omset kleiner as R2,5 miljoen per jaar en wat vir belasting geregistreer is, kwalifiseer vir hulp. Dit is toevallig in die deel van die sektor waar baie wit gesinne gastehuise begin het omdat hulle reeds deur die transformasie-ideologie uit die formele arbeidsmark geskop is.
ʼn Klein groepie swart eienaars, slegs 7% van die sektor, kwalifiseer vir die leeueaandeel van die hulp. In totaal word 93% van eienaars, ook duisende klein mikro- swart ondernemings van hulp uitgesluit. Van die 350 000 werknemers in die sektor word meer as 300 000, waarvan 65% swart is, van die hulp uitgesluit. U is suksesvol om rassehulp vir ʼn klein groepie te gee, maar u misluk met noodhulp vir u sektor.
U straf wit ondernemings omdat hulle volgens u nie vinnig transformeer nie. Hulle word skuldig bevind aan wit-wees in die toerismesektor. U departement is so rasseblind dat u bereid is om duisende werkers vir die groter rasse-ideologie te offer. U maak u skuldig aan dubbele diskriminasie in ʼn krisis – eerstens teenoor die wit eienaars van ondernemings en tweedens teenoor alle werkers, wit en swart.
Die doel van die toerisme-verligtingsfonds is om die gevolge van die Covid-19-krisis te verlig. U omskep dit egter in ʼn transformasiefonds. U skryf dat ʼn gesonde toerismesektor gesonde transformasie moet hê. U gebruik dan ʼn hartseer krisis wat duisende mense raak om transformasie te bevorder. U gebruik die krisis om ondernemings aan te kla omdat hulle nie swart genoeg is nie.
U voer swart bemagtiging, wat vir ʼn spesifieke doel ontwerp is, as verweer aan. Die doel van swart bemagtiging is om te bevoordeel om die benadeling van die verlede reg te stel. Hierdie fonds gaan nie oor bevoordeling nie; dit gaan oor oorlewing. Selfs vir die swart ontvanger van hulp gaan dit oor basiese oorlewing; vir die wit persoon gaan dit oor ondergang.
Minister, terwyl ek by swart bemagtiging is, wil ek die volgende noem: Volgens regulasies vir swart bemagtiging is klein maatskappye in normale omstandighede vrygestel van swart bemagtigingsvereistes. In die Covid-19-krisis is swart bemagtiging skielik op die maatskappye van toepassing. In die krisis word die hekkie vir wit maatskappye hoër as in normale omstandighede.
Midde-in ʼn krisis, waar ons saam ʼn vyand moet beveg, maak u van ras ʼn vyand en moet ons hof toe gaan. Op 28 April 2020 sien ons u in die hooggeregshof oor mense wat van hulp uitgesluit word, nie op grond van hul nood nie, maar oor hoe hulle lyk.
Week na week is pres. Ramaphosa op televisie en vra alle Suid-Afrikaners in die idioom van ʼn staatsman om saam te staan. Hy noem ons sy mede-Suid-Afrikaners. Dit is in ʼn tyd soos dié waarin ons mekaar nodig het. Ons word gekonfronteer met ʼn krisis soos nog nooit tevore nie. Suid-Afrika, ons het jul hulp nodig, hoor ons van die president.
Ons help, mnr. die President. Ons offer ons inkomste op. Help ons ook asseblief. En dan Minister, antwoord u: “Jammer, julle is wit.”
Die wêreld en Suid-Afrika huil oor Covid-19. Johan en Sanet Stadler huil saam met Sarah en Mildred.
Bêre die rasse-ideologie in die krisis, Minister, en kom huil eerder saam met Johan en sy werkers.
Vriendelike groete
Dirk Hermann
Solidariteit wil verlies van duisende poste by skole help keer
Solidariteit gaan met ’n groot veldtog begin om te keer dat personeel in onderwys- en ander poste, wat deur skoolbeheerliggame aangestel is, hul werk verloor. Duisende poste word deur die Covid-19-krisis bedreig.
Volgens Solidariteit kan tot 20 000 van die ongeveer 27 000 beheerliggaam-aanstellings se diensvoorwaardes en salarisse geraak word. Tot soveel as 10 000 van hierdie poste kan verlore gaan indien daar nie drasties ingegryp word nie. Dit sluit duisende ander beheerliggaamposte soos terapeute, administratiewe poste, afrigters en assistent-onderwysers uit. Sowat 55% van poste by Afrikaanse skole is beheerliggaam-aanstellings wat deur die skoolfonds gefinansier word en wie se salarisse dus deur ouers betaal word.
“Hierdie krisis is nie slegs ’n krisis vir individuele werknemers nie; dit is ’n onderwyskrisis,” sê dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit.
Die reaksie van Solidariteit volg na verskeie berigte dat skole landswyd sukkel om skoolgelde in te vorder sedert die inperking in Maart ingestel is. Sedert die uitbreek van die pandemie kry skole gemiddeld tussen 20% en 60% van hul skoolgeld, en in sommige gevalle nog minder.
Solidariteit het, in samewerking met die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS), aangekondig dat hy ’n spesiale Beroepsgilde vir Beheerliggaam-onderwysers gestig het. Die doel hiervan is om, in samewerking met skole, ’n grootskaalse verlies aan beheerliggaamposte te verhoed. Solidariteit en die SOS wil met alle rolspelers hande vat om hierdie poste te beskerm en te behou.
Solidariteit beplan ’n nasionale veldtog wat ouers sal aanmoedig om sover dit vir hulle moontlik is, skoolgeld te betaal. Die doel is ook om regsondersteuning en advies aan beheerliggaampersoneel te bied, en gemeenskappe en alumni te mobiliseer om sodoende onderwysers en skole te ondersteun.
“Die poste wat deur skoolbeheerliggame daargestel word, vorm ’n integrale deel van ons onderwysstelsel,” voer Hermann aan.
Ingevolge die Skolewet word beheerliggame en die ouergemeenskap as ’n sentrale deel van onderwysvoorsiening beskou. Dit is dus van uiterste belang dat die rol van die ouergemeenskap beskerm moet word.
Solidariteit verstaan die uitdagings waarmee skole te kampe het, maar ons mag nie toelaat dat ’n tydelike krisis permanente skade vir kinders, skole en onderwysers veroorsaak nie. As beheerliggaamposte verlore raak, sal ons met klasse vol kinders sonder onderwysers sit. Suid-Afrika het ’n gesamentlike reusepoging nodig om spesifiek ons beheerliggaam-aanstellings te beskerm.
“Die verlies aan skoolfonds tydens die korona-krisis wissel van tussen 20% en 60%, en in sommige gevalle selfs meer. Alle skole kry swaar, maar dit is veral plattelandse skole, skole in behoeftige omgewings en skole wat van kontantstelsels gebruik maak wat swaar getref word. Skole probeer hul bes om beheerliggaamposte te behou, maar dit raak al hoe moeiliker en reserwes is beperk.
“Beheerliggaam-onderwysers se salarisse is in baie gevalle met tot soveel as 50% gesny. In verskeie gevalle word ‘tydelike’ afleggings gedoen. Ons verwag ook dat die druk op beheerliggaamposte in die volgende drie maande drasties gaan toeneem. Die werkloosheidsvoorsiening (TERS) het bloot tydelike verligting gebring,” het Hermann gesê. Talle skole het nie vir TERS aansoek gedoen nie of nog nie al hul geld ontvang nie.
Die Solidariteit Beroepsgilde vir Beheerliggaam-onderwysers gaan op ’n unieke manier, as ’n kollektief, die belang van beheerliggaam-aanstellings tydens en na die korona-krisis beskerm. Kreatiewe oplossings moet gevind word, want dit is in belang van almal. Solidariteit staan nie teenoor skoolbesture en beheerliggame nie. Die krisis is nie deur hulle geskep nie. Die impak van die inperkings wat deur die ANC-regering daargestel is, het hierdie krisis op die spits gedryf. Alle skole is dus nou genoodsaak om te herbegroot. Solidariteit sal die belang van almal, en spesifiek die onderwys, dien.
Beheerliggaam-onderwysers en ander beheerliggaam-aanstellings is uiters kwesbaar. Hulle vorm nie deel van die kollektiewe ooreenkoms wat by die Raad vir Arbeidsverhoudinge in die Onderwys (RAVO) bereik is nie. Beheerliggaam-aangesteldes is nie as ʼn belangegroep georganiseer nie en dit is selfs moeilik om ʼn nasionale prentjie van die krisis te kry. Omdat beheerliggaam-onderwysers geen spreekbuis het om hul belange te dien nie, is dit moeilik om met oplossings vorendag te kom.
Die Solidariteit Beroepsgilde vir Beheerliggaam-onderwysers het ʼn tienpuntplan aangekondig om werk by skole te beskerm:
1. ʼn Landwye veldtog gaan van stapel gestuur word wat ouers aanmoedig om sover moontlik steeds skoolfonds te betaal.
2. ʼn Veldtog gaan aangepak word om die noodsaak en behoud van beheerliggaamposte in die beste belang van leerlinge te beklemtoon.
3. Gesamentlike werkswinkels sal vir skole aangebied word waar skole planne onder mekaar kan uitruil om oplossings vir brandpunte te vind.
4. Die kollektiewe krag van die Solidariteit Beroepsgilde vir Beheerliggaam-onderwysers sal gebruik word om in gesprek te tree met vennote binne die Afrikaanse Onderwysnetwerk.
5. Strategiese hofsake sal oorweeg word.
6. Beheerliggame sal bewus gemaak word van die regte prosesse wat gevolg moet word en beheerliggaam-onderwysers sal bewus gemaak word van die regte waaroor hulle beskik.
7. Ondersteuning in die vorm van regsadvies en -verteenwoordiging sal aan onderwysers gebied word en ʼn spesiale advieslyn sal daargestel word.
8. Opleidingsprogramme sal saam met die SOS se vakverenigings en S-leer aangebied word om onderwysers en skoolbesture op die voorpunt van kennis en ontwikkelings op hul vakgebied te hou en om hulle op hoogte van relevante tegnologie te hou.
9. Gemeenskappe en plaaslike ondernemings sal gemobiliseer word om skole en onderwysers te ondersteun. Hierdie optrede sluit die skepping van ʼn spesiale fonds in waartoe belanghebbendes soos alumni kan bydra ter ondersteuning van die onderwys.
10. ʼn Vennootskapsbenadering sal gevolg word sodat ʼn balans tussen die belange van almal gevind kan word. Die nuutgestigte Leierskapforum gaan gemobiliseer word om nou saam te werk met die Beroepsgilde van Beheerliggaam-onderwysers sodat daar begrip en respek vir albei se behoeftes kan wees en gesamentlike sukses behaal kan word.
“Dit is met groot kommer dat Solidariteit saam met die Skoleondersteuningsentrum genoodsaak was om hierdie probleem te takel, maar dit is ook met groot opgewondenheid wat die nuwe beroepsgilde bekendgestel word. Danksy hierdie nuwe optrede kan ons werklik as gemeenskap saam ʼn ommeswaai in hierdie onderwyskrisis teweeg bring,” sluit Hermann af.
Skole bly oop sê hof
Skole kan oop bly. Dit volg nadat die Noord-Gautengse hooggeregshof die Educators’ Union of South Africa (EUSA) se aansoek dat die skole moet sluit, van die hand gewys het. Solidariteit het tot die regsgeding toegetree en geargumenteer dat skole wat aan gesondheidsvereistes kan voldoen oop moet bly. Solidariteit het die uitspraak verwelkom.
“Dié uitspraak is ʼn oorwinning vir leerlinge en onderwysers in die land in die lig daarvan dat hul toegang tot onderrig en reg om te werk, deur dié oorwinning bevorder word,” het dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, gesê.
Die hof het bevind dat EUSA se aansoek wesenlike gebreke bevat wat daartoe gelei het dat die saak van die hand gewys is.
“Dit bly betreurenswaardig dat daar, benewens hierdie aansoek, nog steeds pogings aangewend word om die skoolprogram tot stilstand te dwing. Solidariteit en die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) sal alle moontlike regsweë volg om te verseker dat die skoolprogram kan voortgaan,” het Hermann gesê.
Die meeste skole het op 8 Junie heropen en die skoolprogram verloop vlot.
“Die benadering om álle skole te sluit indien ʼn gelyke vlak van gereedheid nie by álle skole bereik word nie, is onhoudbaar en ongrondwetlik. Beheerliggame is die liggame wat getaak is om besluite in die beste belang van die skool en leerlinge te neem ,” sê Melanie Buys, Hoof van Ontwikkeling van die Skoleondersteuningsentrum.
“Om skole te sluit het verder ʼn enorme negatiewe impak op leerders, onderwysers en die gemeenskap. Dit is nie slegs die reg tot onderrig wat geskend word nie, maar dit hou ook wesenlike praktiese gevolge in soos die skoolprogram wat nie voltooi sal kan word nie en dat afleggings van beheerliggaamposte ʼn werklikheid sal wees,” het Buys bygevoeg.
Solidariteit en die Skoleondersteuningsentrum verwelkom die uitspraak en sal aanhou om betrokke te wees by sake en inisiatiewe wat die selfstandigheid van skole en skoolgemeenskappe bevorder.
Solidariteit en AfriForum nader appèlhof in Bloem oor ras-kriterium vir hulp
Solidariteit en AfriForum gaan na die appèlhof in Bloemfontein petisioneer om hul saak teen die departement van toerisme se ras-kriterium vir hulp aan te hoor. Dit volg na die Noord-Gautengse hooggeregshof nie verlof tot appèl toegestaan het nie.
Volgens dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit is dit uiters teleurstellend dat die hof ’n ruimte in die reg vind waar noodhulp op grond van ras toegeken kan word. Dit is die mees radikale interpretering van regstellende aksie. “Die virus diskrimineer nie op grond van ras nie en hulp mag ook nie. Ons is van mening dat ’n hoër hof tot ’n ander gevolgtrekking sou kom,” voer Hermann aan.
Volgens Kallie Kriel, uitvoerende hoof van AfriForum, is dit belangrik dat regsekerheid verkry word om vas te stel of dit werklik so is dat minderhede se regte reeds só ondergeskik in die huidige grondwetlike bedeling gestel word, dat daar selfs tydens ’n noodsituasie blatant teen minderhede gediskrimineer kan word.
“Sou dit wel so wees dat die hoogste hof bevind dat minderhede se regte in kwarantyn geplaas kan word ter wille van rasgebaseerde radikale transformasie, sal AfriForum en Solidariteit se plaaslike remedies uitgeput wees, wat ons in staat sal stel om klagtes teen die huidige bedeling se rassediskriminasie by internasionale forums in te dien,” het Kriel bygevoeg.
“Duisende mense word deur hierdie kortsigtige optrede van die regering geaffekteer, ongeag die kleur van hulle vel. Ons sal aanhou veg dat hierdie diskriminasie nie in ons samelewing genormaliseer word nie,” sluit Hermann af.
