Ope brief aan Ramaphosa: ‘U poog om Afrikaners se geskiedenis te kriminaliseer’

Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, het ‘n ope brief aan pres. Cyril Ramaphosa geskryf na aanleiding van sy Versoeningsdagtoespraak. 

Meneer die president: Vryheidsvegters wat kinders doodmaak, is nie vryheidsvegters nie

Dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit.

Geagte president Ramaphosa

16 Desember 2019, en u lewer ’n toespraak op Versoeningsdag op Bergville in KwaZulu-Natal. U beskryf die Slag van Bloedrivier van 16 Desember 1838 en noem die Voortrekkers indringers en die Zoeloes vryheidsvegters, want hulle het vir die vryheid van grond geveg.

Gerieflikheidshalwe word vergeet dat die geskiedenis en vorming van die Zoeloes ook die geskiedenis van die Mfekane insluit – indringing, inlywing, uitwissing en verdrywing, veral onder koning Shaka.

Die Voortrekkers se trek was ’n klein deel van groot, gedwonge, wrede volksverskuiwings en verhuisings. Die ontwrigting van daardie tyd was veral swart op swart.

Waarvan u ook nie vertel nie, is die gebeure wat aanleiding gegee het tot 16 Desember 1838.

Die Zoeloe-koning Dingaan en die Voortrekkerleier Piet Retief het oor grond onderhandel. Dingaan was gewillig om grond aan die Voortrekkers te gee in ruil vir beeste wat die Tlokwa van Sekonyela by Dingaan gesteel het.

Op 11 Januarie bring Retief die beeste terug. Op 4 Februarie word ’n traktaat geteken waarin Port Natal en die omliggende gebied, van die Tugela tot die Umzimvuburivier en van die see af noordwaarts, aan die Voortrekkers afgestaan is.

Op 6 Februarie word Piet Retief en sy geselskap wreed gemartel en vermoor. Piet Retief moes eers toekyk hoe sy seun, Pieter, vermoor word voordat hy ook gemartel en vermoor is.

Selfs die onderdane van Dingaan het dit as die wreedaardigste optrede ooit van Dingaan beskou en het respek vir hom verloor.

17 Februarie 1838. Die weerlose laers van Voortrekkers word aangeval. Die grootste kindermoord in een nag vind plaas – 185 kinders en 56 vroue word vermoor. Die wreedste denkbare metodes is gebruik om kinders dood te maak. Dit was so wreed, ek kan dit nie eers hier herhaal nie.

Meneer Ramaphosa, ken u vir Johanna van der Merwe? Dit was my oupa van wie ek die trotse naamdraer is, se oumagrootjie. Sy was 12 jaar oud met die Bloukrans- en Boesmansrivier-moord. Sy en ’n maatjie, Catherina, moes vlug. Sy is 21 keer met assegaaie gesteek; Catherina 24 keer.

Die Zoeloes het gedink hulle is dood en het hulle op ’n hoop liggaampies van ander kinders op ’n plat klip onder ’n suikerbosboompie gegooi. Johanna het die liggaampies van die ander kinders oor hulle getrek sodat die Zoeloes nie kon sien hulle leef nie.

Dit was die soort vryheidsvegters wat u in 2019 gedenk. Vryheidsvegters wat kinders en vroue wreed doodmaak, is nie vryheidsvegters nie.

Later het die Suid-Afrikaanse vloot ’n duikboot na my agtergrootjie, Johanna van der Merwe, vernoem. U regering het die duikboot herdoop na Assegaai.

Dit was die aanloop en agtergrond van 16 Desember 1838, wat u gerieflik uitlaat.

Op 16 Desember 1838 het 464 mans en 64 waens te staan gekom teen ’n reusagtige Zoeloe-oormag van 15 000.

Dit is binne hierdie omstandighede wat die Gelofte afgelê is. Die dag is nie deur die apartheidsregering ingestel soos u sê nie; dit is reeds lank voor apartheid herdenk. Ek voel my ook verbind aan die Gelofte.

Die Zoeloes is oorwin. Dingaan het gevlug en sy stad, Umgungundlovu, is afgebrand. Die beendere van Piet Retief en sy manskappe is gevind en daarmee saam Retief se bladsak en die ongeskonde traktaat, ’n wettige transaksie.

Hierdie gebeure het niks met vryheidsvegters se trotste stryd ter verdediging van grond te doen gehad nie.

Dit het alles te doen gehad met ’n Voortrekkerleier wat onderhandel het vir grond, sy voorwaardes nagekom het en ’n ooreenkoms bereik het. Dit het te doen met ’n wrede diktator wat die Voortrekkers misbruik het, sy woord verbreek het, wrede moorde laat pleeg het en wou terugvat wat regmatig bekom is.

Hierdie gebeure is ’n skandvlek op die trotse Zoeloe-nasie se geskiedenis en is in die onderbewuste van Afrikaners ingeprent.

Die Zoeloe-prins Mangosuthu Buthelezi het dit ingesien en het Afrikaners tydens die Waarheids- en Versoeningskommissie om verskoning gevra vir die moord op Piet Retief. Hy het dit by minstens twee verdere geleenthede herhaal.

Buthelezi skryf oor die besondere band tussen Afrikaners en Zoeloes. Hy skryf hoe generaal Louis Botha sy oupa, Dinuzulu, se vrylating verseker het nadat die Engelse hom opgesluit het. Hy reik ’n hand na Afrikaners en sê die stryd vir vryheid, identiteit en erkenning is iets wat Afrikaners en Zoeloes deel.

Meneer die President, Afrikaners en Zoeloes het reeds in 1839 vrede gemaak toe Andries Pretorius en Mpande kaSenzangakhona hande geskud en ʼn vredesverbond met mekaar gesluit het. Sedertdien was daar in 180 jaar nooit weer oorlog tussen Afrikaners en Zoeloes nie. Afrikaners en Zoeloes onthou, maar het mekaar lankal vergewe. Daar is selfs ’n brug by Bloedrivier geopen wat dit simboliseer. Voormalige president Zuma, ook ’n Zoeloe, het die opening bygewoon. Vandag is daar deur samewerkingsooreenkomste ’n mooi verhouding tussen die huidige Zoeloe-koning, Goodwill Zwelithini, en Afrikaners. Hy deel nie u sentiment nie, en dit is ironies dat hy juis bekommerd oor wat die ANC-regering in 2019 met die Zoeloes se grond gaan doen. Ons kan nie toelaat dat ’n mooi verhouding deur politieke propaganda vertroebel word nie.

Dit is hoe daar versoenend met ’n verdeelde geskiedenis omgegaan word.

U het egter gepoog om ’n onverdedigbare stuk onreg vir politieke kapitaal te regverdig.

U het gekies om die geskiedenis te verdraai en te misbruik vir u politieke ideologie oor grond.

U het die slagoffers van 1838 die indringers en oortreders gemaak, en die oortreders en moordenaars het u vryheidsvegters gemaak.

U poog om Afrikaners se geskiedenis in sy geheel te kriminaliseer.

Ek ken egter die storie van Johanna van der Merwe, Lenie Retief, Anna Steenkamp, Dirkie Uys, en tientalle ander stories, en ek vertel dit vir my kinders. So doen baie ander Afrikaners.

Ons meesterverhale oor die geskiedenis bots en ek gaan my nie in u meesterverhaal laat inboelie nie.

Ons moet eerlik praat oor die geskiedenis, want dit bepaal die toekoms. Die Zoeloe/Afrikaner-verhaal is juis ʼn voorbeeld hoe daar versoenend met ʼn verdeelde geskiedenis omgegaan kan word.

Groete

Dr. Dirk Hermann

Bestuurshoof: Solidariteit Beweging

U koninklike hoogheid, prins William

U koninklike hoogheid, prins William

 

U sal wonder hoekom ek, ’n gewone Suid-Afrikaner, aan u, die toekomstige koning van Engeland, skryf. Die inhoud van my skrywe sal dit verklaar. U is die pa van ’n seun, prins George, en ’n dogter, prinses Charlotte, onderskeidelik vier en twee jaar oud. Net soos u is ek ook ’n pa. Soos u en u eggenote, Catherine, is ek en my vrou, Elsha, lief vir ons kinders, Marisha (15), Minè (13), Elzaan (10) en Hanri (7); ons wil hulle toevou en beskerm en wil nie hê hulle moet seerkry nie.

Ons voorsate was destyds kerkmense net soos wat u mense kerkmense was. My mense is steeds kerkmense, u s’n ook. Daarom is die inhoud van die skrywe belangrik, vir u en vir my.

In die jaar 1900 was u grootouma, Victoria, ’n koningin en my grootouma, Hester, ’n doodgewone boervrou. U grootjie was getroud met prins Albert wat op 14 Desember 1861 tot sterwe gekom het. Sy dood was vir haar ’n skok sy het in rou die res van haar lewe swart gedra. Victoria en Albert het sterk klem gelê op morele en gesinswaardes wat daartoe aanleiding gegee het dat daar selfs gepraat is van hul huishouding as die eerste gesinsmonargie. Dit is ʼn tradisie wat u en u eggenote beslis voortsit.

U grootjie was ’n koningin, maar tog ook ’n gewone mens wat moeilike kinderdae, vreugde, hartseer en pyn geken het.

 

Ons grootjies is al twee in 1901 gedurende die laaste jaar van die Anglo-Boereoorlog, wat van 1899 tot 1902 geduur het, oorlede. Myne is dood weens die haglike toestande in ’n konsentrasiekamp en u grootjie as gevolg van haar rype ouderdom. Die Anglo-Boereoorlog was vir ons al twee se grootjies ’n traumatiese gebeurtenis.

U grootjie skryf in haar joernaal dat die jaar 1900 vir haar ’n verskriklike jaar was. Haar lieflingkleinseun, prins Christian Victor, het tydens die Anglo-Boereoorlog aan maagkoors gesterf. Sy was gebroke oor sy dood. Die Britse militêre owerhede wou sy liggaam na Engeland toe terugstuur, maar u grootouma het per telegram laat weet dat hy in Suid-Afrika begrawe moes word. Dit was sy wens dat as hy tot sterwe sou kom, hy tussen sy gevegskamerade begrawe moes word.

U grootouma het ’n besondere betrokkenheid by die Anglo-Boereoorlog gehad. Sy wou in besonderhede ingelig wees oor veldslae en het telegramme van gelukwensing en simpatie aan die generaals gestuur. Sy het die ongevallelyste bestudeer en het ’n spesiale fotoalbum van die gesneuweldes gehou. Vir Kersfees 1900 het sy 100 000 blikkies met sjokolade aan haar soldate gestuur. Sy het self agt serpe gehekel wat aan die veelsydigste soldate wat aan die Suid-Afrikaanse veldtog deelgeneem het, gegee is.

Die Britte het die Anglo-Boereoorlog as ’n teetyd-oorlog beskou, want dit sou voor teetyd iets van die verlede wees. Die Boere het egter net bly veg. Die verleentheid vir Engeland het tot so ’n mate toegeneem dat u grootjie uiteindelik as gevolg van die weerstand teen die oorlog nie vrylik in Europa kon rondtoer nie.

Die aand voor haar dood op 21 Januarie 1901, was sy nouliks by haar bewussyn toe sy vir haar dogter, prinses Beatrice, gevra het: “Wat gaan deesdae in Suid-Afrika aan?”

My oumagrootjie Hester se storie is ’n storie oor wat toe werklik in Suid-Afrika aan die gang was – stories wat waarskynlik nie aan u grootouma vertel is nie.

My grootjie was getroud met Marthinus en sy het ook kinders gehad, waarvan Petrus en Christina die jongstes was. In die jaar 1900 was hierdie tweetjies, soos u kinders vandag, onderskeidelik vier en twee jaar oud. Soos u grootjie wou my oumagrootjie ook maar net haar kinders toevou en beskerm en wou sy hulle seerkry en swaarkry spaar.

Om my grootjie se seer te verstaan, moet ek meer sê oor die uitwerking wat die Anglo-Boereoorlog op haar en haar mense gehad het.

In 1815 het die Engelse as oorwinnaars uit die Napoleontiese oorloë getree en hulself toe beskryf as “the greatest and the most highly civilised people that ever the world saw”.

Hul goddelike missie was globale perfeksie deur ander nasies te onderwerp. Cecil John Rhodes het dit soos volg opgesom: “I contend that we are the finest race in the world and that the more of the world we inhabit, the better it is for the human race.”

Blootstelling van ander aan die “superior civilisation” kon net tot hul voordeel strek, so is aanvaar. As ander in die proses uitgewis moes word, was dit in diens van “the greater good’’ en globale ontwikkeling en uiteindelik selfs vir hulle.

Britse uitbreiding het in u grootjie se tyd ’n bloeitydperk beleef. My oumagrootjie was aan die ontvangkant daarvan.

Die Britse denkraamwerk van daardie tyd het ’n ongelooflike invloed op my oumagrootjie se mense gehad. Vir die Engelse was die Boere ʼn vreemde verskynsel – hulle was wit, het die Bybel gelees, maar was volgens die Engelse agterlik. Die Boere moes opgehef en ingelyf word ter wille van “the greater good,” maar hulle het weerstand daarteen gebied.

In 1877 annekseer 33 man van u grootjie se magte, onder leiding van lord Shepstone, die ZAR, my oumagrootjie se mense se republiek. Aanvanklik wou die Boere dit gewoon nie glo nie, maar hul teenkanting teen die anneksasie het uiteindelik in 1880 op ’n oorlog, later bekend as die Eerste Vryheidsoorlog, uitgeloop.

Vier prominente veldslae het gevolg voordat die Boere ’n finale oorwinning op 27 Februarie 1881 by die Slag van Majuba behaal het. Hester se man, Marthinus, het self ook aan dié slag deelgeneem – hy het geveg vir vryheid; u grootjie se magte het geveg vir grond met skitterende diamante. Dié oorlog was die eerste sedert die Amerikaanse Revolusie waarin Brittanje oortuigend oorwin is.

Vir Brittanje was die vernedering groot. Dit is beskou as ’n “terugslag” vir die “beskawing”. U grootjie, Victoria, was geskok en het om wraak gevra.

Die wraak het in 1899 in die vorm van die Anglo-Boereoorlog gekom. Hierdie keer het u grootjie se mense vir grond en glansende goud geveg en my oumagrootjie se mense het geveg vir hul grond en vryheid.

Die Anglo-Boereoorlog word ook as die eerste propaganda-oorlog geag. In dié oorlog is my oumagrootjie se mense verneder en as absoluut agterlik uitgebeeld. Die magtige Britse pers het met mening op hulle neergedaal.

Die Amerikaans gebore Britse politikus, sir Ellis Ashmead-Bartlett, was tydens dié oorlog ʼn lid van die Britse Laerhuis. Hy het my oumagrootjie se mense “the scum of South Africa” en “the most unscrupulous and corrupt that have ever disgraced any country” genoem.

My oumagrootjie en haar mense is name genoem wat hulle ontmens het; hulle was selfs beskou as ongediertes wat uitgewis moes word. Ontmensing en vernederende name het die weg gebaan vir die latere regverdiging van die verskroeideaardebeleid en die massas mense wat in konsentrasiekampe dood is.

Die oorlog het op 11 Oktober 1899 uitgebreek en gedurende die daaropvolgende bykans drie jaar is sowat 500 000 Britse soldate vir die stryd gemobiliseer.

Dit was in daardie stadium die grootste oorsese mobilisasie nóg in Engeland se geskiedenis – en is gevoer teen een van die kleinste volkies ter wêreld.

Teen Junie 1900 het Engeland gemeen die oorlog was uiteindelik verby toe die Vrystaatse hoofstad, Bloemfontein, en die hoofstad van die ZAR, Pretoria, ingeneem is. Die Boere het egter nie in stadsterme gedink nie – die stede mag dalk ingeneem gewees het, maar nie die land nie.

In Europese oorlogsdenke was dit ʼn totaal onverklaarbare verskynsel, maar die Boere het guerrillavegters geword. ’n Desperate Joseph Chamberlain, die destydse minister van kolonies, het verklaar: “The war office declared that the international law for European or civilised nations could not be applied to the Boers, as they were worse than inferior Africans.” Dit het op die volgende opdrag uitgeloop:

 

Gather all food, wagons, Cape carts, sheep, oxen, goats, cows, calves, horses, mares, foals, forage and poultry. Destroy what you cannot eat or remove. Burn all houses and explain that the reason for this is that they have harboured the enemy. Give no receipts. The question of how to treat women and children and what amount of food and transport to leave them will arise. They have forfeited all right to consideration and must now suffer for persistently ignoring warnings.

 

Ten uitvoering van hierdie opdrag is nagenoeg 30 000 huise afgebrand en kerke en dorpe is afgebrand. Ongeveer 160 000 Boerevroue en -kinders van ons twee klein republieke is in 59 konsentrasiekampe gestop. Die toestande in die konsentrasiekampe was haglik. Onlangse navorsing toon dat nagenoeg 34 000 Boerevroue en -kinders in en op pad na die konsentrasiekampe dood is – sowat 65% hiervan was kinders van 16 jaar en jonger. Mense is nie in die kampe gestop oor wat hulle gedoen het nie, maar oor wie hulle was. Tot twintig persent van die bevolking van die twee Boererepublieke het in die oorlog omgekom.

Die Havenga-verslag het die ergste vorme van verkragting en seksuele geweld teen vroue en dogters in die kampe aan die lig gebring. Hierdie verslag is eers in 1982 bekendgemaak. Die verklarings van die vroue dui op die grofste gevalle van verkragting, molestering en aanranding deur Britse soldate en hul swart handlangers.

My oumagrootjie  en haar twee klein kindertjies, Petrus en Christina, is soos vee op oop treintrokke sonder toiletgeriewe vanaf Rustenburg na die Irene-kamp vervoer. Daar was sowat 5 600 mense in die kamp. Uiteindelik het 1 163 mense in dié kamp omgekom (Hierdie syfer mag stellig selfs hoër wees.) Twintig mense moes saam in ’n tent bly wat ontwerp is vir 16 soldate om in te slaap. My grootouma se seuntjie Petrus is dood in die kamp. Sy laaste woorde was: “Mamma, ek is honger.” So het hy, net voordat hy gesterf het grootjie se vraag op haar doodsbed oor wat in Suid-Afrika aan die gang is, beantwoord.

Daar was nie ’n kissie vir klein Petrus nie en hy is in ’n kombersie begrawe.

Soos vir u grootjie was die jaar 1900-’01 ook vir my oumagrootjie ’n jaar van smart. Haar smart was ook weens die oorlog, maar my oumagrootjie was in die Irene-konsentrasiekamp. Haar man is as banneling na Ceylon weggestuur. My oumagrootjie kon nie vir hom ’n blikkie met sjokolade vir die Kersfees van 1900 stuur nie. Sy was ’n gevangene – swak en gebroke.

Die oorlog het ook rasseverhoudinge in Suid-Afrika vir altyd verander. Ongeveer 120 000 swart soldate, waarvan tussen 30 000 en 50 000 gewapen was, het aan Britse kant aan die oorlog deelgeneem. Daar is aan hulle belowe dat hulle ná die oorlog die grond en huise van die Boere kon kry en met die Boerevroue sou kon trou.

Later is die swart soldate ingespan om die verskroeideaardebeleid uit te voer en het hulle deelgeneem aan aanrandings, teistering en die verkragting van Boerevroue en -dogters. Dit het ’n weersin laat ontstaan.

Aan die ander kant was daar lojale swart werkers wie se huise ook afgebrand is en wat ook na konsentrasiekampe gestuur is waar swart vroue tot beskikking van Britse offisiere was.

Sowat 14 000 tot 21 000 swart mense uit ’n totaal van 115 000 is in konsentrasiekampe dood; die meeste daarvan ook kinders.

Die grootste aantal sterftes onder swart mense in konsentrasiekampe het gedurende Desember 1901 plaasgevind. So was die jaar 1901 ook ’n traumajaar vir die groter Seko-familie. Ses lede van die familie, waaronder vier kinders – Andries (3), Anna (4), Groeta (3) en Raiu (2) – asook Maria (70) en Sannie (70) het in die Bloemfonteinse konsentrasiekamp omgekom.

In 2002 is die grafte van sowat 100 swart persone wat waarskynlik in die Greylingstad-konsentrasiekamp omkom het, gevind. Dit is die vergete smart van grootoumas waarvan ons nie eens bewus was nie.

Die Britte het ook die swart mense vir arbeid en voedselverbouing gebruik. Die verwydering van swart arbeid vanaf die plase was die laaste meesterskuif van die Britte om die Boere se kosvoorrade af te sny.

Brittanje se obsessie om die oorlog te wen, het almal in Suid-Afrika getref.

Uiteindelik het die Boere die oorlog verloor.

Dit was die langste en duurste koloniale oorlog in die Britse geskiedenis en dit was die laaste van die groot imperiale oorloë.

Die morele integriteit van die Boere het nie tydens die oorlog verlore gegaan nie; dié van die Britte het wel.

Ná die oorlog het die Boere stadigaan begin terugkeer na hul land en grond. Vroue is alleen terug plaas toe. Alles was afgebrand en karkasse het oor die plase verstrooi gelê.

Die sowat 32 000 mans en seuns wat in ballingskap was, het vanaf die uithoeke van die aarde – Ceylon, Indië, St. Helena, Portugal en Bermuda – teruggekeer na ’n land wat verwoes was.

Die rou was diep. Daar was bykans nie ’n gesin wat nie iemand in die oorlog aan die dood afgestaan het nie. Daar was nie ondersteuningstrukture in die kampe om die dood te hanteer en te verwerk nie. Gesinne was uitmekaar geskeur en elkeen was besig met sy of haar eie rou smart.

Die Boere het egter op indrukwekkende wyse ná die oorlog begin opstaan. Hulle het instellings soos die Suid-Afrikaanse Vrouefederasie in die lewe geroep om die oorlogwesies te help. Skole is gebou en finansiële en kultuurinstellings het tot stand gekom. Ten spyte van die pyn van die oorlog het die mense opgestaan. Die oorlog kon nie die trots van my oumagrootjie se mense blus nie en iets van daardie trots leef vandag nog steeds in ons voort.

Vanaf 1902 tot 1930 het ’n vreemde stilte oor die oorlog geheers. Daar was nie werklik ’n openbare diskoers daaroor nie. Die seer het net té vlak gelê.

Die ekstreme trauma van die oorlog het by Afrikaners die diepgewortelde vrees vir oorlewing verskerp, wat Suid-Afrika se geskiedenis vir altyd verander het. Die Afrikaner-psige ná die oorlog het ook ’n direkte invloed op die ontwikkeling van apartheid gehad. Afrikaners wou net nooit weer die mag verloor en blootgestel word aan dít waaraan die vorige geslag tydens die oorlog blootgestel was nie. Dit het gelei tot die aanvaarding van ’n stelsel wat in geen opsig volhoubaar was nie. Die paradoks is dat die smart van die oorlog daartoe aanleiding gegee het dat Afrikaners later die muishond van die wêreld geword het.

Die verhaal van u grootjie se lewe vertel ook iets van haar hart – ’n gesinsmens wat bekommerd was oor haar kinders, diep getreur het oor die dood van haar man en intense smart beleef het oor die dood van haar lieflingkleinseun in Suid-Afrika. U grootjie was egter ook die produk van die denke van haar tyd, soos die geloof dat Brittanje ter wille van die wêreld soveel as moontlik van die wêreld moes beset. Dit was daardie imperiale ideaal wat my oumagrootjie letterlik doodgemaak en my land vir altyd verander het.

Ek wonder hoe u grootjie, met die wysheid wat nawete bring, sou gereageer het op die tragiese gebeure van die Anglo-Boereoorlog. Hoe sou sy reageer as sy buite die konteks van haar tyd kon sien wat haar tyd aan my oumagrootjie en haar mense gedoen het?

U staan egter buite die konteks van u grootjie se tye. U kan sien wat met my oumagrootjie gebeur het. Al is dit net vir ’n oomblik kan u uself indink hoe dit moes voel om as ’n banneling na Ceylon toe gestuur word terwyl u eggenote en u kinders in ’n konsentrasiekamp moes wees waar u seuntjie, George, met die woorde: “Ek is honger” op sy lippies sterf en die vrees bestaan dat klein Charlotte ook in die kamp kan sterf.

Die vraag is hoekom die hele debat oor die Anglo-Boereoorlog steeds relevant is vir Brittanje en Suid-Afrika. Waarom ’n brief in hierdie tyd?

Die effek van die oorlog en die tydperk van kolonialisasie is steeds duidelik sigbaar in Suid-Afrika. In daardie sin kan Brittanje, en spesifiek die koningshuis, nie koud staan teenoor gebeure wat Suid-Afrika vandag steeds, selfs meer as 100 jaar later, vorm nie. Selfs ná die Anglo-Boereoorlog was en is daar steeds ’n ietwat ambivalente verhouding tussen Suid-Afrika en Brittanje, aan die een kant gekenmerk deur vriendskap en besoeke aan die land deur die koningshuis en lede van die koningsfamilie en Suid-Afrika wat aan Britse kant aan die twee Wêreldoorloë deelgeneem het, maar aan die ander kant het ʼn mate van wantroue en ʼn sekere mate van vyandigheid bly vassteek.

 

In Suid-Afrika stoei ons steeds met die vraag oor hoe ’n postkoloniale land lyk. Hierdie debat kan egter nie gevoer word sonder ’n behoorlike begrip van die tydperk van Britse kolonialisasie en die invloed daarvan op die Afrikaner-psige en apartheid nie.

Ironies genoeg was Afrikaners die stam in Afrika wat ’n antikoloniale oorlog gewen en ’n baie duur prys daarvoor in ’n tweede oorlog betaal het. As ’n direkte gevolg daarvan het ’n “nooit-weer-gevoel-sindroom” onder Afrikaners posgevat wat weer ’n invloed gehad het op die regverdiging van apartheid.

U en ek is albei deel van postkoloniale geslagte. Ons kan terugkyk op die geskiedenis en begrip vir mekaar se pyn hê. Alhoewel ek steeds verskil met die meesternarratief van u grootjie se tyd en veral oor die wrede manier waarop dit uitgeleef is, kan ek begrip hê vir die pyn van ’n ouma wie se kleinseun in ’n oorlog sterf en vir die pyn van duisende vroue, ma’s en kinders in Brittanje omdat hul mans en pa’s in Suid-Afrika dood is.

Ek wil nie ’n verskoning hê nie. My oumagrootjie se mense het deur innerlike krag uit die smart van die oorlog opgestaan. Ek wil wel begrip hê vir die pyn as gevolg van die oorlog. Wat aanvanklik gesien was as ’n sogenaamde witmansoorlog, het uiteindelik ook groot pyn vir gewone swart Suid-Afrikaners, pa’s, ma’s, kinders en hul eie oumas, ingehou.

Teen hierdie agtergrond wil ek u nooi om Suid-Afrika saam met u gesin te besoek. Kom ons toon onderlinge begrip vir mekaar se geskiedenis binne ’n postkoloniale konteks en debat oor dekolonisasie.

Kom besoek die graf van u grootoom, Christian Victor, en gaan lê ’n krans daar. Ek sal ook ’n krans daar lê. Kom besoek ook die graffie van my grootoom, Petrus, in die Irene-konsentrasiekamp en lê ’n krans daar. Ek sal dit ook doen. Kom ons besoek saam met die Seko-familie die grafte van hul familielede in Bloemfontein en lê ook daar kranse.

ʼn Herbesoek van die oorlog is nodig vir die postkoloniale debat in Suid-Afrika en ter wille van die gewete van Brittanje en die koningshuis.

Geslagte met die voordeel van nakennis kan kragtige simboliese dade doen sodat ons nie vergeet nie; sodat ons nie herhaal nie; sodat ons kan bou aan ’n nuwe toekoms.

U kan ’n groot rol daarin speel, want u is nie net ’n toekomstige koning nie; u is ook ’n pa.

 

Hoogagtend die uwe

 

Dr. Dirk Hermann

ʼn Brief aan Julius: Oor grond en plek

Beste Julius

Ek hoor Afrikaners moet hul plek ken. Ons is glo besoekers en volgens jou moet besoekers hulle gedra. Ek hoor ons het jul grond gesteel. Dankie, Julius, ek sien darem jy sê jy gaan ons nie die see injaag nie. Ek hoor ook jy sê dat indien wit mense nie al die grond vredeliewend oorhandig nie, jy nie sal kan waarborg wat met hulle gaan gebeur nie. Dankie ook vir die vriendelikheid dat jy ons nie gaan doodmaak nie, ten minste nie nou nie.

Maar Julius, jy’s verkeerd, jy’s so verkeerd.

Ek sal met jou oor grond praat as jy met my oor geslagte praat, geslagte op die grond. My dogters is die elfde geslag op Afrikagrond. Hans, Nicolaas, Hendrik, Marthinus David, Marthinus Nicolaas, Willem Adriaan, Marthinus Nicolaas, Jacobus Johannes, Marthinus Nicolaas, Dirk Johannes en dan my vier dogters. Ek kan hulle opnoem, naam vir naam, geslag vir geslag, op hierdie grond. Kan jy, Julius?

Ek ken my plek; dis hier.

Ons het nie as Afrikaners hier aangekom nie. Ons het hier Afrikaners geword. Ons naam en taal is vernoem na Afrikagrond – Afrikaner en Afrikaans. Afrika is in ons bloed en ons bloed is in Afrika.

Kort nadat ons hier aangekom het, het die Kompanjie die eerste vryburgers toegelaat om te boer. Hulle het hul rûe op Europa gekeer en hul gesigte na Afrika gedraai.

Afrikaners het nie teruggedraai Europa toe nie; hulle het vorentoe getrek, Afrika in.

Rakende grond is daar drie lyne. Die eerste is die imperiale lyn waar grond gebruik is om minerale en rykdom te onttrek en uit te voer. Die tweede is waar grond as simbool van mag verower is. Ander Afrikastamme en hul grond is ingelyf om mag te toon. Die derde lyn van grond is waar grond gebruik is om te bewoon, te bewerk en te bewaar. Ons Boere glo aan die derde lyn.

Om ons te verstaan, moet jy grond verstaan. Ons het maar almal ʼn stuk grond in ons al bly ons in die stad. Filosoof en teoloog dr. Wikus Buys sê Afrikaners sien die stad as ʼn noodsaaklike euwel. Ons het nooit regtig stadsmense geword nie; ons hunker terug na die landelike. Daar is ʼn rede waarom Engelse mense ʼn “yard” het en Afrikaners ʼn agterplaas. Afrikagrond en oopheid is deel van ons identiteit.

Van 1835 af het etlike honderde ontevrede Boere, wat spoedig etlike duisende geword het, uit die Oos-Kaap getrek met die oog daarop om ʼn nuwe toekoms in die Suid-Afrikaanse binneland, vry van Britse beheer, te bou. Dit word genoem die Groot Trek. Dit is histories net gedeeltelik korrek, want in daardie tyd was daar veel groter trekke aan die gang.

Die Afrikaner se Groot Trek was maar bloot ʼn klein deeltjie van geweldige groot bevolkingsmigrasies van daardie tyd. Julius, hoekom swyg jy oor die ander trekke, die groter uitbuiting, gronddiefstal, moorde en geweld van swart mense teenoor ander swart stamme? Miljoene moes vlug en honderde duisende, sommige bronne praat van tussen een en twee miljoen, is doodgemaak.

Die suidpunt van Afrika is gedestabiliseer. Sotho’s, Matabeles, Tswanas moes vlug. Vandag nog sien ons die strukturele gevolge van daardie tyd: Swaziland, Lesotho, Zimbabwe.

Julius, gaan lees die brief wat Rian Malan, die navorsingsgenoot van die Suid-Afrikaanse Instituut van Rasseaangeleenthede, aan jou geskryf het. Daarin skryf hy dat die grondbesit en migrasie glad nie so ʼn eenvoudige swart/wit-verskynsel is soos wat jy dit wil maak nie.

Die Voortrekkers se trek is bykans tot stilstand geruk deur die moord op Piet Retief en sy manskappe. Julius, die dispuut het oor grond gegaan, maar daar is ʼn goue woord om die gronddispuut te verstaan en dit is “traktaat”, met Retief se handtekening op en Dingaan se merk. Of daar begrip was vir eiendomsreg kan tereg gevra word, maar dit is duidelik dat die bedoeling nie verowering was nie, maar onderhandeling; nie diefstal nie, maar ʼn transaksie.

Daarna volg die wrede moorde by die Bloukrans- en Boesmansrivier.

Meer as 500 mense, onder wie 185 kinders en 250 huiswerkers, is koelbloedig vermoor met ’n barbaarsheid waarvan ’n kuns gemaak is – ’n toneel van dood en verwoesting.

Julius, dis tonele waarvoor nog nie verskoning gevra is nie. As jy wil praat van growwe menseregteskendings, gaan kyk na die kindermoorde van Bloukrans, Wenen en Moordspruit, die grootste kindermoord in Suid-Afrika se geskiedenis.

Die naaste wat nog aan ʼn verskoning gekom is, is prins Mangosuthu Buthelezi wat verskoning gevra het vir die moord op Piet Retief.

Hoekom is hierdie historiese vergrype teenoor die Afrikaner nie ’n misdaad nie? Is dit omdat Afrikaners anders lyk? Afrikaners het ook geveg, oorwin en verloor vir ’n plek in Afrika.

Julius, waarom word beelde gebou om die moordenaars van die Mfecane te herdenk, maar Afrikaners word as uitbuiters gesien? Hoekom is Shaka ’n vryheidsheld, maar Piet Retief, die vermoorde, en ander Voortrekkerleiers gee aanstoot?

Hoekom is die swart-teenoor-swart volksmoorde nie misdaad teen die mensdom nie? Waarom swyg jy oor vroue en kinders wat ingelyf is, mans wat doodgemaak is en grond wat gebuit is? Hoekom is jy so geduldig met historiese swart-teenoor-swart geweld?

Ek kan vir jou sê, Julius. Die rede daarvoor is dat dit vir jou nie gaan oor onreg nie; dit gaan oor ras.

Kom ons neem die verhaal verder as die Groot Trek.

Twee republieke, die Zuid-Afrikaanse Republiek en die Republiek van die Oranje-Vrystaat, is gestig. Die Engelse kolonialiste het ons nie uitgelos nie. As Afrikastam veg Afrikaners in die Eerste Vryheidsoorlog en word die eerste Afrikastam wat ’n koloniale mag in ʼn oorlog, nie net ʼn veldslag nie, verslaan.

Die kolonialiste wil Afrikaners se minerale rykdom weer kolonialiseer en die Tweede Vryheidsoorlog begin. Dit was ’n duur, wrede oorlog – die duurste prys nóg vir Afrikaners se plek in Afrika. Vroue en kinders is in konsentrasiekampe geplaas. Sowat 34 000 van hulle is dood. Ongeveer 30 000 van die mans is as bannelinge weggestuur, plase is afgebrand en 20 000 oorlogswesies het agtergebly.

Julius, moet my nooit weer ’n kolonialis, al is dit van ’n spesiale aard, noem nie – dis vir my en die grafte van my voorouers ’n belediging.

Soos tipiese kolonialiste wou die Engelse ná die oorlog die Afrikaners by hulle inlyf. Hulle wou ons van Afrika ontneem en Engels maak. Afrikaners moes ’n bordjie “I am a donkey” dra as hulle hul taal wou praat.

Ten spyte van die regering het Afrikaners opgestaan. Onderliggend aan die opstaan was ʼn kernwoord, naamlik roeping. Roeping beteken jy doen waartoe God jou geroep het op ʼn spesifieke tyd en spesifieke plek en dan glo jy in sy toekomsbelofte.

Ons het gemeenskapsinstellings begin vestig: die Vrouefederasie om die mense se armoede aan te pak, asook onderwysinstellings en selfs ekonomiese instellings. Ons het ons maatskappye na Suid-Afrika vernoem, soos Sanlam, Santam, en inheemse name soos Volkskas, Federale Volksbeleggings. Ons het nie koloniale name gebruik soos Anglo-American wat met die een voet in Engeland en die ander in Amerika staan terwyl hulle hier ontgin en uitvoer nie.

Droogte, depressie en armoede het ons swaar getref, veral in die 1930’s met die armblankevraagstuk.

Om uit armoede te kon opstaan, het ons geglo ons moet kultureel ryk wees en in dié swaarkrytyd is die Bybel in Afrikaans vertaal, Afrikaans het ʼn amptelike taal geword, en die Afrikaanse Taal- en Kultuurvereniging, die Federasie van Afrikaanse Kultuurverenigings, die Afrikanerbond, Voortrekkers, ensovoorts is gestig. So het Afrikaans deel van die Afrikaners se opstaan-identiteit geword. Ons praat nie net Afrikaans nie; ons is Afrikaans. Afrikaans het ons taal van aspirasie geword en deur Afrikaans het ons gemoderniseer.

Afrikaners het egter aan die “nooit weer nie-sindroom” gely. Hulle wou finaal vry wees en nooit, ooit weer deur iemand onderdruk word nie. ʼn Republiek was die droom. Die kinders van apartheid het die doodskampe van die oorlog nog in hul huise beleef. Apartheid is nie so simplisties nie, maar die “nooit weer nie-sindroom” het ’n groot invloed gehad.

Dit was ook die tydperk van die groot Afrika-bevryding, dekolonisasie, die tyd van Uhuru, die Afrika-bevrydingskreet en die Mau-Mau-moorde in Kenia. Dit was die tydperk van Europeërs wat na hulle moederland vlug, ʼn sterk Rusland en ʼn lewendige kommunistiese ideologie. Dit was ʼn tydperk van angs omdat Afrikaners Afrika gekies het en geen moederland gehad het om na terug te keer nie. Dit was ook ʼn tydperk toe wit demografie, veral in die stede, totaal anders gelyk het as nou, ʼn tydperk toe segregasie nog wêreldmode was. Dit het ʼn bepaalde konteks vir apartheid geskep.

Foute is gemaak. Met die wysheid van terugskouing moes dinge anders aangepak gewees het. Daar was te veel hartseer en vernedering. Dit het in ʼn stelsel van kleurskeiding ontaard.

Ons almal se stories, goed en sleg, maak ons deel van ʼn groter Afrika-storie.

Julius, jou idees van nasionalisering en meer staat, ʼn groot sentrale idee, stelsel en staat (of “empire”) waar almal moet inskakel, gaan niks herstel nie en gaan nie jou mense bevry nie. Dit gaan juis nié regkry wat moet gebeur en wat dit poog om te doen nie. Dit gaan jou mense afhanklik maak van ʼn stelsel.

Wat my die meeste verstom, is dat jy iemand anders se taal jou taal van aspirasie gemaak het. Jy het jou eie taal prysgegee en hang die kolonialiste se taal aan. Hoe kan iemand sê: “My taal kan nie”? In my wêreld beteken dit ek kan nie. Solank jy jouself afhanklik maak van ʼn stelsel en iemand anders se taal, is jy nie vry nie.

Afrikaners se antwoord is anders. Ons glo die krag van die gemeenskap is sterker as die mag van die staat. Ons glo in die krag van “help mekaar” waar baie bietjies baie maak. Ons glo aan die krag van roeping waar elkeen bloot doen wat hy/sy moet doen, en dan glo in God se toekomsbelofte.

Ons bou ʼn nuwe wêreldklas Afrikaanse universiteit, Akademia; ons bou Sol-Tech, nou reeds geag as een van die top drie tegniese kolleges in Suid-Afrika, wat Afrikaanse ambagslui oplei. Ons help mekaar deur die Solidariteit Helpende Hand wat die afgelope jaar R31 miljoen in die vorm van studiehulp uitbetaal het. Solidariteit Helpende Hand het 160 takke landwyd en het die afgelope jaar meer as 1 000 gemeenskapsprojekte aangepak. Solidariteit stel mense in staat om te kan werk, nie om te kan staak nie.

Ons ontwikkel ʼn nuwe media-instelling, Maroela Media, wat nou die grootste Afrikaanse nuusblad in die land is. Ons vestig 70 gemeenskapsbeveiligingstrukture deur AfriForum met meer as 3 000 mense wat deur dié strukture elke aand patrollie ry, ons maak deur AfriForum-takke 15 900 slaggate reg en verf 12 000 meter se verkeerslyne op paaie. Nie net Afrikaner-slaggate of -lyne nie Julius, almal sʼn.

Terwyl die land gebuk gaan onder ʼn krisis weens jou en die regerende partye se stiksienige ideologie, bou ons.

Ons breek nie, ons bou, want ons glo dit is wat ʼn mens doen.

Groete

Dirk Hermann

 

Ope brief aan almal wat Afrikaans is

Beste Wieookal,

Ek weet dat jy Afrikaans praat, ek weet ook Afrikaans is nie ʼn witmanstaal nie, ek weet ook van die wonderlike invloed van almal op ons taal. Ek weet van ʼn verskeidenheid taaldialekte, aksente, idiome en sêgoed. Ek weet jy’s bruin, jy weet ek’s wit. Ek weet jy was tóé te swart en nóú te wit, en ek moet glo nou skaam wees oor my ‘witgeit’. Ek weet alle wittes wat Afrikaans praat is ook nie dieselfde. Party is van die Noorde en ander van die Suide en ander sommer net anders. Party het getrek en ander het gebly. Ek skryf sommer vir julle almal.

Ek weet al die goed, maar wie is jy? Ek weet nie waar jy vandaan kom nie, ek weet nie wat jou gebruike is nie.

Kortweg, ek ken nie jou storie nie.

Ons stories het verdrink in taal en rasdebatte. Die debatte is bruin, wit en Afrikaans, maar ons stories is baie dieper as dit. Ek het ʼn noordelike-Afrikanerstorie; Tannie Nora is bruin, maar is ʼn nooi van Graaff Reinet; Hans du Plessis skryf Griekwapsalms; Hendrik-Thys het ʼn Khoi-Sanstorie; Oom Waterboer moet sy Griekwastorie vertel; die Nels het ʼn Richterveldstorie; ander is suidelike-Afrikaners of sendeling-Afrikaners; ander het slawestories; stories met Maleisiese wortels en so kan ek aangaan… Waarskynlik ken ek nie eers jou storie se naam nie.

In hierdie skrywe wil ek jou vra om jou storie vir my te vertel. Vertel vir my, wie is jy?

Ek wil nie hê jy moet ek word of ek moet jy word nie, maar ek wil hê ons moet mekaar verstaan. Daar lê ʼn ‘ons’ in bloot verstaan.

Kom ek vertel vir jou my storie.

Ek is van Afrika.

Ek is deel van, soos president Zuma ons noem, die wit stam van Afrika. Ek het nie twee paspoorte nie.

My taal is Afrikaans en ek is ʼn Afrikaner; my mense het hulle taal en hulleself na Afrika vernoem. My eerste voorvader, Hans, het in 1657 in Suid-Afrika aangekom.

Hans was ʼn jaar later ʼn vryburger en het sy rug op Europa gedraai en sy gesig na Afrika. Hy is deur ʼn leeu doodgebyt, wat wys ons storie is ʼn harde Afrika-storie.

My mense was deel van die Groot Trek – eers na Natal en vandaar oor die Drakensberge na die Transvaal. Ons mense is gedryf deur vryheid.

My voorouers was deel van die eerste volk in Afrika wat ʼn koloniale moondheid in ʼn oorlog verslaan het. My oupagrootjie, Marthinus Nicolaas Ras, het saam met sy mede-Boere die Engelse op Majuba verslaan.

Talle grafte van my mense, die gevolg van gevegte vir ʼn plek in Afrika, lê regdeur Suid-Afrika versprei.

My oupagrootjie was ʼn banneling in Bermuda en my oumagrootjie is as gevolg van die ontberings in ʼn konsentrasiekamp dood. My ouma het as kind die konsentrasiekamp oorleef, maar haar boetie is dood.

My ouma se pa is dood tydens die Groot Griep van 1918 en haar ma was ʼn bediende wat wasgoed gewas het. My ouers is produkte van die Depressie en het ʼn obsessie gehad om uit hulle omstandighede te ontsnap.

 

My pa is nou nog baie bewus van wat die Engelse aan sy ma, oupa en ouma gedoen het. Republiekwording was die finale oorwinning oor die Engelse. Die swart vraagstuk was baie laer op sy agenda as die stryd teen die Engelse.

My pa was ook ʼn kind van apartheid, maar hy’s geen krimineel nie. Ek is trots op my pa en trots op wat hy bereik het. Ek dink sy en my familie se storie van opstaan is merkwaardig en moenie verswyg word nie.

Ek het begrip vir die apartheidskonteks waarbinne my pa-hulle geleef het en ek is trots op my geskiedenis en erken die goed en die kwaad.

Ek is opreg jammer oor dit wat fout geloop het in my verlede, maar dit trek nie ʼn lyn deur my geskiedenis nie, en veral nie deur my toekoms nie. Ek glo aan berou en vergifnis en vorentoe gaan.

Ek hou van Suid-Afrika. Ek hou van die natuur, die klimaat, die oop omgewing en die vriendelike mense. Ek hou van tipiese Afrikaanse humor en lag vir Suid-Afrikaanse grappe.

Ek hou daarvan om hier te kampeer, te braai, te kuier en vakansie te hou. Ek skreeu graag vir ʼn Suid-Afrikaanse rugbyspan en is deel van ʼn unieke rugby- en sportkultuur. Ek hou van blatjang, biltong, braaivleis en potjiekos.

Ek hou daarvan om hier kerk toe te gaan en God in my taal te aanbid en te besing. Tussen die mense waar ek leef, is dit nie vreemd om ʼn Christen te wees nie. Ek glo my roeping is hier in Suid-Afrika.

Ek is ʼn Christen en in Christus is ek vry. Ek glo aan hoop in Christus en die sekerheid van sy toekomsbelofte.

Ek kan my taal, Afrikaans – ʼn inheemse Afrika-taal – hier gebruik en uitleef. Ek is mal oor Afrikaanse musiek en is trots op die Afrikaanse letterkundeskatkis. Ek wil hê my kinders en kleinkinders moet in hulle moedertaal onderrig word.

Ek wil nie emigreer nie; ek wil ter wille van my, my familie en my gemeenskap hier in Afrika en, in besonder, in Suid-Afrika bly. My agterdeur is toe; ek gaan nêrens heen nie. Die grootste daad van politieke protes is waarskynlik om te sê: “Weggaan is nie ’n opsie nie. Ek is van Afrika.”

Omdat ek nêrens heen gaan nie, het ek geen alternatief as om vir my ʼn demokratiese ruimte in Suid-Afrika oop te kap nie. Ek steek my hand uit na ander Suid-Afrikaners om ʼn toekoms hier te skep.

Ek is ʼn pa en baie lief vir my dogters en vrou. Dit is vir hulle wat ek my arms sal stomp baklei vir ʼn veilige ruimte in Suid-Afrika.

Dit is ek. Wie is jy?

Inleiding
Hoofstuk 1
Hoofstuk 2
Hoofstuk 3
Hoofstuk 5
Hoofstuk 7
Hoofstuk 8
Hoofstuk 12
Hoofstuk 15
Hoofstuk 16
Hoofstuk 17
Hoofstuk 19
Hoofstuk 20
Hoofstuk 21
Hoofstuk 22
Hoofstuk 23
Hoofstuk 25
Hoofstuk 27
Hoofstuk 28
Hoofstuk 31
Hoofstuk 32
Hoofstuk 34
Slot

Ons Sentrum

Die Gemeenskapstrukture-afdeling bestaan tans uit twee mediese ondersteuningsprojekte en drie gemeenskapsentrums, naamlik Ons Plek in die Strand, Derdepoort en Volksrust. Die drie gemeenskapsentrums is gestig om veilige kleuter- en/of naskoolversorging in die onderskeie gemeenskappe beskikbaar te stel. Tans akkommodeer die gemeenskapsentrums altesaam 158 kinders in die onderskeie naskoolsentrums, terwyl Ons Plek in die Strand 9 kleuters en Ons Plek in Volksrust 16 kleuters in die kleuterskool het.

Ons Winkel

Ons Winkels is Solidariteit Helpende Hand se skenkingswinkels. Daar is bykans 120 winkels landwyd waar lede van die publiek skenkings van tweedehandse goedere – meubels, kombuisware, linne en klere – kan maak. Die winkels ontvang die skenkings en verkoop goeie kwaliteit items teen bekostigbare pryse aan die publiek.

Saai

ʼn Familieboer-landbounetwerk wat hom daarvoor beywer om na die belange van familieboere om te sien deur hul regte te beskerm en te bevorder.

Pretoria FM en Klankkoerant

ʼn Gemeenskapsgebaseerde radiostasie en nuusdiens

Sakeliga

ʼn Onafhanklike sake-organisasie

Begrond Instituut

Die Begrond Instituut is ʼn Christelike navorsingsinstituut wat die Afrikaanse taal en kultuur gemeenskap bystaan om Bybelse antwoorde op belangrike lewensvrae te kry.

Ajani

Ajani is ‘n privaat geregistreerde maatskappy wat dienste aan ambagstudente ten opsigte van plasing by werkgewers bied.

Ajani is a registered private company that offers placement opportunities to artisan students in particular.

Wolkskool

Wolkskool is ʼn produk van die Skoleondersteuningsentrum (SOS), ʼn niewinsgewende organisasie met ʼn span onderwyskundiges wat ten doel het om gehalte- Afrikaanse onderrig te help verseker. Wolkskool bied ʼn platform waar leerders 24-uur toegang tot video-lesse, vraestelle, werkkaarte met memorandums en aanlyn assessering kan kry.

Kanton Beleggingsmaatskappy

Kanton is ʼn beleggingsmaatskappy vir eiendom wat deur die Solidariteit Beweging gestig is. Die eiendomme van die Solidariteit Beweging dien as basis van die portefeulje wat verder deur ontwikkeling uitgebrei sal word.

Kanton is ʼn vennootskap tussen kultuur en kapitaal en fokus daarop om volhoubare eiendomsoplossings aan instellings in die Afrikaanse gemeenskap teen ʼn goeie opbrengs te voorsien sodat hulle hul doelwitte kan bereik.

Maroela Media

Maroela Media is ʼn Afrikaanse internetkuierplek waar jy alles kan lees oor dit wat in jou wêreld saak maak – of jy nou in Suid-Afrika bly of iewers anders woon en deel van die Afrikaanse Maroela-gemeenskap wil wees. Maroela Media se Christelike karakter vorm die kern van sy redaksionele beleid.

AfriForum Publishers

AfriForum Uitgewers (previously known as Kraal Uitgewers) is the proud publishing house of the Solidarity Movement and is the home of Afrikaans non-fiction, products related to the Afrikaner’s history, as well as other prime Afrikaans products. The publisher recently shifted its focus and will only publish internal publications of the Solidarity Movement from now on.

Akademia

Akademia is ’n Christelike hoëronderwysinstelling wat op ’n oop, onbevange en kritiese wyse ’n leidinggewende rol binne die hedendaagse universiteitswese speel.

Akademia streef daarna om ʼn akademiese tuiste te bied waar sowel die denke as die hart gevorm word met die oog op ʼn betekenisvolle en vrye toekoms.

Sol-Tech

Sol-Tech is ʼn geakkrediteerde, privaat beroepsopleidingskollege wat op Christelike waardes gefundeer is en Afrikaans as onderrigmedium gebruik.

Sol-Tech fokus op beroepsopleiding wat tot die verwerwing van nasionaal erkende, bruikbare kwalifikasies lei. Sol-Tech het dus ten doel om jongmense se toekomsdrome met betrekking tot loopbaanontwikkeling deur doelspesifieke opleiding te verwesenlik.

Skoleondersteuningsentrum (SOS)

Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) se visie is om die toekoms van Christelike, Afrikaanse onderwys te (help) verseker deur gehalte onderrig wat reeds bestaan in stand te (help) hou, én waar nodig nuut te (help) bou.

Die SOS se doel is om elke skool in ons land waar onderrig in Afrikaans aangebied word, by te staan om in die toekoms steeds onderrig van wêreldgehalte te bly bied en wat tred hou met die nuutste navorsing en internasionale beste praktyke.

Solidariteit Finansiële Dienste (SFD)

SFD is ʼn gemagtigde finansiëledienstemaatskappy wat deel is van die Solidariteit Beweging. Die instelling se visie is om die toekomstige finansiële welstand, finansiële sekerheid en volhoubaarheid van Afrikaanse individue en ondernemings te bevorder. SFD doen dit deur middel van mededingende finansiële dienste en produkte, in Afrikaans en met uitnemende diens vir ʼn groter doel aan te bied.

Geskiedenisfonds

ʼn Fonds wat help om die Afrikanergeskiedenis te bevorder.

Solidariteit Boufonds

ʼn Fonds wat spesifiek ten doel het om Solidariteit se opleidingsinstellings te bou.

Solidariteit Regsfonds

ʼn Fonds om die onregmatige toepassing van regstellende aksie teen te staan.

Solidariteit Jeug

Solidariteit Jeug berei jongmense voor vir die arbeidsmark, staan op vir hul belange en skakel hulle in by die Netwerk van Werk. Solidariteit Jeug is ʼn instrument om jongmense te help met loopbaankeuses en is ʼn tuiskomplek vir jongmense.

S-leer

Solidariteit se sentrum vir voortgesette leer is ʼn opleidingsinstelling wat voortgesette professionele ontwikkeling vir professionele persone aanbied. S-leer het ten doel om werkendes met die bereiking van hul loopbaandoelwitte by te staan deur die aanbieding van seminare, kortkursusse, gespreksgeleenthede en e-leer waarin relevante temas aangebied en bespreek word.

Studiefondssentrum

DIE HELPENDE HAND STUDIETRUST (HHST) is ʼn inisiatief van Solidariteit Helpende Hand en is ʼn geregistreerde openbare weldaadsorganisasie wat behoeftige Afrikaanse studente se studie moontlik maak deur middel van rentevrye studielenings.

Die HHST administreer tans meer as 200 onafhanklike studiefondse namens verskeie donateurs en het reeds meer as 6 300 behoeftige studente se studie moontlik gemaak met ʼn totaal van R238 miljoen se studiehulp wat verleen is.

De Goede Hoop-koshuis

De Goede Hoop is ʼn moderne, privaat Afrikaanse studentekoshuis met hoë standaarde. Dit is in Pretoria geleë.

De Goede Hoop bied ʼn tuiste vir dinamiese studente met Christelike waardes en ʼn passie vir Afrikaans; ʼn tuiste waar jy as jongmens in gesonde studentetradisies kan deel en jou studentwees met selfvertroue in Afrikaans kan uitleef.

AfriForum Jeug

AfriForum Jeug is die amptelike jeugafdeling van AfriForum, die burgerregte-inisiatief wat deel van die Solidariteit Beweging vorm. AfriForum Jeug berus op Christelike beginsels en ons doel is om selfstandigheid onder jong Afrikaners te bevorder en die realiteite in Suid-Afrika te beïnvloed deur veldtogte aan te pak en aktief vir jongmense se burgerregte standpunt in te neem.

AfriForum Uitgewers

AfriForum Uitgewers (voorheen bekend as Kraal Uitgewers) is die trotse uitgewershuis van die Solidariteit Beweging en is die tuiste van Afrikaanse niefiksie-, Afrikanergeskiedenis- én prima Afrikaanse produkte. Dié uitgewer het onlangs sy fokus verskuif en gaan voortaan slegs interne publikasies van die Solidariteit Beweging publiseer.

AfriForumTV

AfriForumTV is ʼn digitale platform wat aanlyn en gratis is en visuele inhoud aan lede en nielede bied. Intekenaars kan verskeie kanale in die gemak van hul eie huis op hul televisiestel, rekenaar of selfoon verken deur van die AfriForumTV-app gebruik te maak. AfriForumTV is nóg ʼn kommunikasiestrategie om die publiek bewus te maak van AfriForum se nuus en gebeure, maar ook om vermaak deur films en fiksie- en realiteitsreekse te bied. Hierdie inhoud gaan verskaf word deur AfriForumTV self, instellings binne die Solidariteit Beweging en eksterne inhoudverskaffers.

Forum Sekuriteit

Forum Sekuriteit is in die lewe geroep om toonaangewende, dinamiese en doeltreffende privaat sekuriteitsdienste in

Suid-Afrika te voorsien en op dié wyse veiligheid in gemeenskappe te verhoog.

Solidariteit Helpende Hand

Solidariteit Helpende Hand fokus op maatskaplike welstand en dié organisasie se groter visie is om oplossings vir die hantering van Afrikanerarmoede te vind.

Solidariteit Helpende Hand se roeping is om armoede deur middel van gemeenskapsontwikkeling op te los. Solidariteit Helpende Hand glo dat mense ʼn verantwoordelikheid teenoor mekaar en teenoor die gemeenskap het.

Solidariteit Helpende Hand is geskoei op die idees van die Afrikaner-Helpmekaarbeweging van 1949 met ʼn besondere fokus op “help”, “saam” en “ons.”

FAK

Die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge (FAK) is reeds in 1929 gestig. Vandag is die FAK steeds dié organisasie wat jou toelaat om kreatief te wees in jou taal en kultuur. Die FAK is ’n toekomsgerigte kultuurorganisasie wat ’n tuiste vir die Afrikaanse taal en kultuur bied en die trotse Afrikanergeskiedenis positief bevorder.

AfriForum

AfriForum is ʼn burgerregte-organisasie wat Afrikaners, Afrikaanssprekende mense en ander minderheidsgroepe in Suid-Afrika mobiliseer en hul regte beskerm.

AfriForum is ʼn nieregeringsorganisasie wat as ʼn niewinsgewende onderneming geregistreer is met die doel om minderhede se regte te beskerm. Terwyl die organisasie volgens die internasionaal erkende beginsel van minderheidsbeskerming funksioneer, fokus AfriForum spesifiek op die regte van Afrikaners as ʼn gemeenskap wat aan die suidpunt van die vasteland woon. Lidmaatskap is nie eksklusief nie en enige persoon wat hom of haar met die inhoud van die organisasies se Burgerregte-manifes vereenselwig, kan by AfriForum aansluit.