Bron: Netwerk24, 15 Januarie 2014 – Kallie Kriel
Die oplossing vir baie probleme in plaaslike regerings is dat gemeenskapslede aktief ’n positiewe rol begin speel om die verval te keer, eerder as om in moedeloosheid te verval, skryf Kallie Kriel, uitvoerende hoof van AfriForum.
Plaaslike regerings in Suid-Afrika is in ’n ernstige krisis.
Belastingbetalers word landwyd gekonfronteer deur swak dienslewering, korrupsie, wanbesteding, onveilige woonbuurte en ’n natuurlike omgewing wat toenemend besoedel word.
Ons kan aan die begin van 2014 op een van twee maniere daarop reageer.
Eerstens kan ons in moedeloosheid verval en onsself laat glo dat ons niks daaraan kan doen nie.
So ’n reaksie sal beteken dat ons plaaslike regerings net verder sal verval en dat ons maar moet aanvaar dat die omgewings waarin ons woon in 2014 net verder agteruit sal gaan.
Die tweede moontlikheid is dat ons besluit om nie die agteruitgang goedsmoeds te aanvaar nie en 2014 omskep in ’n waterskeidingsjaar waarin aktiewe gemeenskappe ’n positiewe rol gaan speel om ons dorpe en stede te help red. AfriForum het besluit om hierdie rigting in 2014 met nóg groter vasbeslotenheid in te slaan. Natuurlik is dit nie ’n maklike pad om te stap nie, maar deur goeie beplanning en toewyding is dit moontlik.
Die suksesse wat die 120 takke landwyd die laaste paar jaar in plaaslike gemeenskappe behaal het, bevestig dat aktiewe gemeenskappe nie net plaaslike regerings verantwoordbaar kan hou nie, maar ook self prakties dinge kan doen om hul lewensomstandighede te verbeter.
Ná maande se beplanning, navorsing en aanvoorprojekte is daar op die nasionale takkongres in 2013 ’n gemeenskapplan en -handleiding bekend gestel.
Die eerste is ’n riglyn vir die ordelike inrigting van gemeenskapsorganisasies en die tweede is ’n lewende dokument wat praktiese “resepte” bevat oor hoe om spesifiek uitdagings in gemeenskappe te pak. Dit is onder meer ’n poging om die apatie in gemeenskappe teen te werk deur gemeenskappe en gemeenskapsleiers te bemagtig en by te staan in die stryd teen swak dienslewering.
Georganiseerde gemeenskappe kry dit reeds toenemend reg om ’n verskil in hul gemeenskappe te maak.
Ek noem maar ’n paar enkele voorbeelde:
Die gemeenskap van Dealesville in die Vrystaat het ernstige watervoorsieningsprobleme ondervind omdat die munisipaliteit versuim het om die infrastruktuur in stand te hou. Die tak daar het ’n waterpomp gekoop en geïnstalleer en Dealesville se waterprobleme is sedertdien iets van die verlede. Die koste is van die Tokologo- munisipaliteit verhaal.
Ook in Louis Trichardt is die gemeenskap maande lank sonder water gelaat, maar AfriForum het deur middel van bedinging, regstappe en uiteindelik ’n skikking, wat ’n bevel van die hof gemaak is, die owerhede gedwing om hulle te verbind tot ’n praktiese plan om volhoubare watervoorsiening te verseker.
Die Mogalakwena-stadsraad het ’n senior amptenaar van Mokopane (Potgietersrus) in sy pos behou, al is hy skuldig bevind aan 26 aanklagte wat verband hou met bedrog en wanbesteding. AfriForum het ingetree en die hooggeregshof genader vir die hersiening en tersydestelling van dié besluit. Die munisipaliteit het gesê dat hy nie die aansoek sal teenstaan nie en het die amptenaar van sy pos onthef.
Die gemeenskappe van Steynsburg en Burgersdorp in die Oos-Kaap was in oproer nadat hulle kennis gekry het dat hul elektrisiteit afgesny sou word omdat die Gariep-munisipaliteit nie hul Eskom-rekeninge betaal het nie.
Met ’n donker vooruitsig is ’n tak in Burgersdorp gestig. Daarna is die hooggeregshof in Grahamstad genader om ’n dringende interdik te verkry om die afsny van elektrisiteit te stuit.
Die munisipaliteit het egter op die drumpel van die hof tot ander insigte gekom en ’n skikkingsooreenkoms onderteken waarin die munisipaliteit beloof het om die rekeninge te vereffen.
Eskom het die ooreenkoms aanvaar en het sy personeel, wat reeds op pad was om die elektrisiteit af te sny, gekeer.
Dieselfde stappe is ook onlangs gedoen om te verseker dat inwoners van Lydenburg se elektrisiteit nie deur Eskom afgesny word nie.
In Piet Retief is ’n ooreenkoms met die Mkhondo-munisipaliteit gesluit om van die paaie in die omgewing te herstel. Ingevolge die ooreenkoms het AfriForum-lede die arbeid en brandstof voorsien en Mkhondo die teer.
Oor ’n tydperk van twee weke is van die belangrikste paaie in Piet Retief herstel.
In Vryburg is ’n buurtwag in samewerking met die polisie en ondernemings in dié landboudorp op die been gebring.
Met die instelling van patrollies, ’n radionetwerk en ’n motorwagstelsel het misdaad binne maande met 47% afgeneem.
Weens die druk wat op die Naledi- munisipaliteit geplaas word, word straat- en verkeersligte vinniger herstel. Ander sake in Vryburg sluit ’n veldtog om die stortingsterrein te sluit en te rehabiliteer in én die daarstelling van ’n nuwe stortingsterrein, asook die herstelling en verbetering van die rioolsuiweringswerke.
In Kuruman is ’n skoonmaakprojek van stapel gestuur om Kuruman reg te ruk sodat die gemeenskap weer trots kan wees op hul dorp.
In Volksrust is die boere bygestaan met buitensporige heffings op grondbelasting. ’n Skrywe is aan die munisipaliteit gerig met voorgestelde tariewe om die onderhandelinge tot ’n positiewe beslissing vir die boere te bring.
In Brits is ’n bedrogverslag oor die Madibeng-munisipaliteit bekend gemaak nadat die munisipaliteit dit eers probeer toesmeer en toe gemanipuleer het om die skuldiges te beskerm.
Beweerde bedrog van meer as R250 miljoen is ter sprake.
Geen belastingbetaler hoef terug te sit en toe te laat dat ons aan onbeholpe owerhede uitgelewer word nie.
AfriForum verkies om in vennootskap met owerhede te werk om beter en veiliger dorpe en stede te help teweegbring. Indien owerhede nie hul samewerking gee nie, dan doen ons nie net regstappe nie, maar organiseer ons gemeenskappe om self hul probleme op te los.
Dit het tyd geword dat ons almal in 2014 begin om ons strate, dorpe en stede te help red deur onbeholpe stadsrade verantwoordbaar te hou én self te doen wat ons kan om ons omgewings te verbeter. Jy word genooi om deel te word van die groeiende groep mense wat betrokke wil raak om volhoubaar ’n beter toekoms in 2014 en daarna te help verseker.
Lees ook: Ons geslag se taak is om ons bestaanskrisis aan te pak
