’n Paar jaar gelede daag daar op ’n dag onverwags ’n besoeker by ons ou hoofkantoor in Braamfontein op. Hy keer my in die gang voor: “Ek het vir jou Yskor Opleidingsentrum se laaste Afrikaanse tegniese boeke gebring,” sê hy. Ek stap saam met hom na waar sy Nissan-bakkie in die straat geparkeer staan. Hy haal die seil af. Daar lê ’n tiental bokse met handleidings vir die opleiding van vakmanne. “Ons moet nou oorskakel Engels toe en ek moes hierdie op die ashoop gaan gooi, maar ek kan nie my taal wegsmyt nie. Afrikaans is mos nie vuilgoed nie,” sê hy. Ek knik instemmend.
Ons kyk na die klein bakkievol Afrikaans. “Wat moet ek hiermee maak?” vra ek toe. “Ek weet nie juis nie, miskien kan julle dit eendag gebruik,” antwoord hy. Ons begin die bokse opdra terwyl ons verder gesels. “Ons en ons taal word nou orals uitgeskuif. Hulle gooi nie net Afrikaans weg nie, hulle wil ons ook uitskuif met rasseteikens,” vertel hy. Ek sê-vra: “Maar julle is waarskynlik die beste vakopleidingsentrum in die land. Is die beste swart bemagtiging nie dat julle swart jongmense ook goed oplei nie?” Hy trek sy skouers op. “Ja, maar transformasie het nou belangriker as goeie opleiding geword.”
Transformasie-tsoenami
Hierdie besoek was ’n voorteken van wat daarna orals in die land gebeur het. Die ANC het aan bewind gekom met versekerings dat hulle swartmense regmatige regte gaan gee, sonder om onregmatig teen witmense op te tree. Tog het hulle net gewag tot hul stewig in die saal was voordat hulle met “radikale transformasie” afgeskop het. Dit het met die totale omskepping van die land volgens rasseformules begin, toe is die wese van alle instellings totaal verander, en dit het geëindig met die ANC se oorname en die uiteindelike verval van daardie instellings. Die transformasiegolf het soos ’n tsoenami feitlik alles in sy pad platgevee. Kolleges, dorpe, staatshospitale, die polisie, openbare ondernemings soos Eskom en die SAL, en die staat in die algemeen het verval en talle is deurtrek van korrupsie.
Dit het gaandeweg vir almal wat wou sien duidelik geword dat die ANC nie sy rewolusie laat vaar het nie, maar dit onder die vaandel van radikale transformasie met staatsmag deurgedwing het. In plaas van die suksesvolle Japannese resep van “restourasie”, het hulle weer die bewese mislukte Russiese model van rewolusie gevolg.
Mooipraatjies vir mag
By Solidariteit het ons vinnig gesnap dat die ANC se grondwetlike gerusstellings net mooipraatjies was om die mag te kry om hul rewolusie deur te voer. Die enigste verskil was dat hulle nou nie meer wapens gebruik het nie, maar wette. Die uitkoms sou egter dieselfde wees, omdat sosialisme orals misluk. Ons het besef dat die ANC nie net wou sorg dat swartmense ingesluit word nie, maar dat hulle witmense gaan uitsluit. Daarom het ons besluit dat die eertydse Mynwerkersunie ter wille van oorlewing tot ’n moderne helpmekaarbeweging uitgebou sal moet word.
Ons het ’n groot droom gehad, omdat ons besef het dat die alternatief ’n nagmerrie sou wees. Sonder geld of middele om dit uit te voer, het ons met moed en ywer aan die werk gespring.
Groot geld uit kleingeld
Ons het besef dat ons ’n omvattende kulturele infrastruktuur sou moes bou wat Afrikaners in staat sou stel om in Afrika te oorleef – nie om onsself af te sonder nie, maar om ons juis in staat te stel om hier te kan bly; nie om ander uit te sluit nie, maar om seker te maak ons kinders word ook ingesluit. ’n Mens bou immers ’n huis om saam in ’n woongebied van jou keuse te bly, en nie om jouself van jou bure te isoleer nie. Jy doen dit uit liefde vir jou gesin, nie uit haat vir jou bure nie.
Die groot uitdaging was om “staatsdienste” sonder staatsinkomste te lewer. Daarvoor het ons ’n bladsy uit ons voorouers se suksesresepteboek geneem. Hulle het “groot geld” met “kleingeld” gemaak, wat vandag skarefinansiering genoem sou word. Hoeveel miljoene koeksisters en pannekoeke en straatkollekte-pennies het in die arm jare gehelp om kolleges, skoolsale, kinderhuise, beursfondse, kerke, universiteitsgeboue, koshuise, monumente en taalprojekte die land oor te finansier? Ons het besluit om dieselfde te doen, maar net die metodes te moderniseer.
Ons het ’n hele beweging van selfhelporganisasies begin as monumente van hoop. Ons het Solidariteit Helpende Hand gestig, ’n sakebeen, eiendomsmaatskappy, Sol-Tech, AfriForum, Akademia, Maroela Media, en later die Skoleondersteuningsentrum, die SOS. Die eerste R100 miljoen wat nodig was vir Sol-Tech het uit maandelikse R10-bydraes van duisende Solidariteit-lede gekom. Die grootste enkele skenking daarvoor was net R10! Ons het geen staatsubsidie of bydrae van groot maatskappye gekry nie. Tegniese opleiding is peperduur, maar duisende studente het die afgelope jare rentevrye studielenings by die Solidariteit Opleidingsfonds gekry. ’n Deel van lede se ledegeld word maandeliks daarvoor oorbetaal en deur Helpende Hand se studietrust geadministreer.
Kulturele dividend
Die Solidariteit Beweging se monumente is nie vir die verlede nie, maar vir die toekoms. Dit is nie ou geboue waarna mense op Sondagmiddae gaan kyk nie, maar lewende monumente waar mense die hele week kan leef en waarin jongmense kan leer.
Die Covid-19-krisis het ons onverwags getref, maar nie onvoorbereid nie. Ons hele beweging is as ’n krisisorganisasie gestig juis omdat ons die krisis voorsien het van ’n regering wat nie ’n moderne land met ’n uitgediende ideologie sou kon bestuur nie, en wat ons as minderheid as tweedeklasburgers sou behandel. Ons was gerat vir krisisse en ons organisasies het hierdie krisis almal sterk binnegegaan, sterk daarin presteer, en met genade sal almal nog sterker anderkant uitkom. Solidariteit het dadelik die Koronakrisissentrum begin, ons beroepsgesondheidskenners het onmiddellik strategieë vir gesonde werk ontwikkel, ’n Krisisfonds is geloods, Helpende Hand het duisende mense gevoed, AfriForum het gehelp om noodvoeding landwyd te versprei, die SOS het binne ’n week met ’n aanlyn matriekskool begin, talle mense is met dringende regsaksie bygestaan, en Maroela Media het 2,6 miljoen lesers gratis ingelig gehou met vars nuus. Ons monumente het in hierdie tyd net groter, beter en sterker geword!
Die volgende fase van die bouwerk aan die monumente van hoop het reeds begin. Die Solidariteit Beweging bou tans aan ons nuwe kollegekompleks van R300 miljoen, wat bestaan uit ’n tegniese kollege met ’n naasliggende koshuis vir 400 studente. Daarna kom Akademia se nuwe kampus van meer as R1 miljard aan die beurt. Daarvoor het ons Kanton Eiendomme gestig, waarmee ons al ons lede en sakelui die kans gaan bied om te belê. Kanton is ’n vennootskap tussen kultuur en kapitaal, wat ’n billike geldelike opbrengs én ’n kulturele dividend in die vorm van leefruimtes vir Afrikaans gaan bied.
Selfbestuur enigste antwoord
Die ANC se swak bestuur van die inperking het daartoe gelei dat dit die hardste en langste inperking ter wêreld is, wat miljoene mense se werk gaan kos. Dit gaan nog groot gevolge hê, soos meer sosialisme, ’n aanslag op pensioenfondse, die versnelde verval van die meeste dorpe in die land, toenemende armoede en misdaad, en diskriminasie teen wit- en selfs bruinmense.
Die ANC se hantering van die pandemie het die einde van die 1994-skikking verhaas. Hulle kon die land nie voor die krisis bestuur nie, hulle kon dit nie tydens die krisis doen nie, en sal dit nog minder ná die krisis kan doen. Staatsbestuur het misluk, en selfbestuur is die enigste antwoord. Daarom gaan ons hierdie monumente van hoop uitbrei tot ’n volledige kulturele infrastruktuur wat Afrikaners in staat gaan stel om blywend vry, veilig en voorspoedig te leef. Ons het lank genoeg die ANC gevra om ons goed te regeer. Hulle wil en kan dit nie doen nie. Daarom gaan ons nou onsself begin bestuur deur sterk gemeenskapsorganisasies. Wie nie vir sy eie toekoms sorg nie, kry die toekomskrummels wat ander vir hom los.
(Bron: Solidariteit Tydskrif, Mei 2020)
