(Hierdie toespraak is op 3 Maart 2023 gelewer)
Beste Kollegas
Ek wil vandag graag met julle praat oor die groot prentjie van dit wat in die land gebeur; wat ons Beweging daaraan doen; en waar die instelling waar jy werk, inpas.
Die ware naarheid is dat dit lyk of Suid-Afrika stuk-stuk van bo af verval. Die goeie nuus is gelukkig dat die privaat sektor en gemeenskappe soos ons Beweging, dinge weer stuk-stuk van onder af opbou. Ons kan nie die regering keer om af te breek nie, maar hulle kan nie keer dat ons opbou nie. Dit is natuurlik baie moeiliker om op te bou as om af te breek. Onthou egter dat Rome nie in een dag gebou is nie, maar gelukkig ook nie in een dag geval het nie. Ons moet net die tyd gebruik. Die opbouers se groot uitdaging is om vinniger op te bou as wat dinge verval en daarom sal ek kortliks verwys na ons planne om die opbouproses te versnel.
Normaliteit
Dit is belangrik om vír iets te staan, anders val ʼn mens vir alles. Ons staan nie vir een of ander snaakse ideologie nie. Ons staan vir normaliteit. Normaliteit is ʼn samelewing waar jy snags veilig is; waar dinge werk; waar jy waarde kry vir jou belastinggeld; waar daar nie straffelose korrupsie is nie; waar die regstelsel optree teen misdaad; waar onreg nie as reg voorgehou word nie; waar rassewette nie jou toekoms bepaal nie; waar die regering die dienaars in plaas van die heersers is; waar daar gesonde rassebetrekkinge is; en waar ʼn normale toekoms vanselfsprekend is. Normaliteit is waar die vryheid bestaan om self besluite te neem en dit uit te voer in plaas daarvan dat ʼn onbekwame regering teen jou regeer.
Die strewe na normaliteit beteken dat ons nie na die verlede onder die NP verlang nie, maar dat ons nie uitsien na ʼn toekoms onder die ANC nie. Die mislukking van ANC-bestuur beteken terselfdertyd dat groter selfbestuur die enigste uitweg is. Ons strategie is groeiende selfbestuur deur groeiende organisasies. Selfbestuur is ʼn proses; nie ʼn gebeurtenis nie. Die spoed van die opbou van selfbestuur word bepaal deur ons vermoë om ons gemeenskap deur ons droom te begeester om saam te bou. Daarom moet ons mekaar eerder besiel met dít wat ons opbou as wat ons mekaar moedeloos praat oor alles wat verval. Ons vra nie vooraf-toestemming van die ANC nie. Ons doen dinge reg en wettig, en kry dan ná die tyd erkenning vir wat opgebou is.
Nuwe bedeling
Die regering is ongelukkig nie die land en sy mense se enigste probleem nie. Ons regeringsprobleem word vererger deurdat ons terselfdertyd ʼn bedelingsprobleem het. Suid-Afrika is groter as agt Europese lande saam, naamlik Brittanje, Ierland, Nederland, Denemarke, België, Duitsland, Italië en Griekeland. Dit sou totaal onsinnig wees om hierdie agt lande as ʼn eenheidstaat sentraal te probeer regeer, met net een regering, een beleid, een Eskom, een lugdiens en een staatsdiens. Hierdie lande is geografies en demografies mos net té uiteenlopend. Dieselfde geld vir Suid-Afrika wat duidelik meer ʼn subkontinent is soos Oos-Afrika of Wes-Europa as wat dit een land soos Swede of Botswana is. Dit spreek vanself dat ʼn land met 11 amptelike tale té kompleks is om as ʼn eenheidstaat sentraal regeer te word.
Die fout wat die ANC ná 1994 gemaak het, was om ʼn nasie vir die staat te probeer bou in plaas van ʼn staat vir die nasie. Demokrasie beteken dat die staat by die nasie moet aanpas in plaas daarvan om, soos die ANC, die nasie by die staat te probeer indwing. Daarom het die ANC eenvormigheid in die naam van verskeidenheid probeer afdwing deur een nasie vir die eenheidstaat te probeer skep deur almal deur transformasie-rassekwotas by die meerderheid te probeer inlyf. Dit is waar die dryfveer van een land, een nasie, een taal, een party, een verlede, een Eskom en een skoolstelsel vandaan kom. Dit is ook hoekom die ANC ʼn land met vele kulture in een land met twee rasse probeer omskep wat hulle dan deur hul rassebeleid ten gunste van die meerderheid vir “altyd” kan regeer.
Vir hulle gaan dit oor “gelykheid,” eenvormigheid en staatsmag. Ons staan vir vryheid, verskeidenheid en gemeenskapskrag. Ons glo aan eenheid in verskeidenheid; hulle aan “eenheid’ deur die ontkenning van verskeidenheid. Ons sien die land as ʼn gemeenskap van gemeenskappe; hulle sien dit as een ANC-oorheerste staatsnasie. Ons glo aan vriendskap en hartlike samewerking tussen gemeenskappe; hulle aan onderhorige onderdane wat gehoorsaam doen wat die ANC besluit.
ʼn Vrye en demokratiese staatsbestel moet gegrond wees op die erkenning van geografiese en bevolkingswerklikhede in plaas van die ontkenning daarvan.
Die groot prentjie wat hom tans afspeel, is dat die verval en heropbou wat ons in die land sien, een is van ʼn onwerkbare bedeling wat verval en ʼn beter bedeling wat in sy plek opgebou word.
Hoe vinniger die regering van bo af verval, hoe vinniger word ʼn nuwe bedeling van onder af opgebou. Die verval van sentrale infrastruktuur waarin ons geen inspraak het nie, word teengewerk deur die opbou van gedesentraliseerde / plaaslike oplossings waarby mense self betrokke is. Neem nou maar Eskom as voorbeeld: Die verval van hierdie sentrale monopolie maak ons met reg woedend en dit is ʼn nasionale tragedie en die grootste enkele krisis in die land. Maar wat my opgewonde maak, is dat duisende maatskappye en miljoene mense besig is om hulself teen hierdie verval te verskans deur planne vir kragopwekking in werking te stel. Dit is natuurlik baie duur, baie moeilik en gaan baie lank neem, maar met die hulp van nuwe planne, nuwe tegnologie en nuwe rolspelers gaan die kragopwekkingsituasie binne ʼn paar jaar lyk soos hoe die diens van die Poskantoor deesdae daaruitsien. Dit gaan mettertyd al makliker, goedkoper en meer doeltreffend word om energie op kleiner skaal op te wek. Eskom gaan seker nog bestaan, maar baie min mense gaan dit baie min gebruik.
Die ironie is dat hoe vinniger die regering van bo af verval, hoe meer dwing die werklikheid die burgery om al vinniger weer op te bou. Ons kan dit met ʼn wipplank in ʼn speelpark vergelyk:
Hoe vinniger die een kant afgedruk word, hoe vinniger kom die ander kant op.
Ons mag nie dat die klank van die dawerende verval in die land ons verdoof vir die sagte klank van die heropbou wat bykans onsigbaar maar onkeerbaar gebeur nie. Net soos ʼn harde donderbui baie meer aandag trek as sagte reën, klink die verval van die staat baie harder as die sagte heropbou deur duisende mense reg oor die land.
Eilande
Daar is wel groot risiko’s in ʼn bedeling wat verval, en dit bly ʼn verskriklike tragedie dat soveel dorpe verval en dat so baie van die infrastruktuur wat opgebou is ten gronde gaan. Dink maar aan die spoorweë wat net soos soveel ander staatsinstellings agteruitgaan tot so ʼn mate dat vragmotors ons paaie voos ry! Dekolonisering word inderdaad demodernisering. Daarom moet ons eilande van orde bou in wat soms ʼn see van wanorde word.
Daarom kan ons nie bekostig om op die kantlyn te sit en te wag dat dieselfde mense wat die bedeling laat verval ʼn ander een probeer oprig nie. Dit is hoekom ons Beweging op soveel gebiede so diep betrokke is by beskerming aan die een kant en heropbou aan die ander kant. Daarom behels die een been van ons strategie om te probeer keer dat dinge agteruitgaan, terwyl ons terselfdertyd kliphard bou aan vooruitgang.
ʼn Ander Suid-Afrika
Die heropbou van die bedeling wat verval beteken beslis nie dat die “ou” Suid-Afrika of die “nuwe” Suid-Afrika gaan terugkom nie. Die verlede is verby en heimwee daarna gaan niks help nie. Dit sal nie help om te wens die ou of die nuwe Suid-Afrika kom terug nie; ons werk eerder aan ʼn ander Suid-Afrika. Die harde werklikheid is dat die verval in die land so groot is dat nie alles en orals gered sal kan word nie. Daarom konsentreer ons ons pogings op en fokus daar waar ons ʼn verskil en impak kan maak, want hoe breër ons fokus, hoe kleiner gaan ons invloed wees.
Ons kan nie verantwoordelikheid neem vir alles en almal in die land nie. Ons kan nie staatsdienste lewer sonder staatsinkomste nie. Die ANC word immers verkies, betaal en met ons belasting befonds om dienste aan die land te lewer.
Daarom is ons strategie eerstens om sekere projekte aan te pak wat almal in die land bevoordeel, maar tweedens projekte in belang van Afrikaners as kultuurgemeenskap en die breër Afrikaanse taalgemeenskap aan te pak. Ons doen wat ons kan vir beter regering, maar ons bou ook aan ʼn nuwe bedeling. Politieke verandering is baie nodig, maar staatkundige hervorming is net so belangrik. Die ANC sal albei probeer keer, maar hulle kan nie teen die werklikheid veg nie. ʼn Bedeling neem die vorm van die werklikheid aan en die werklikheid laat hom nie in ʼn ideologiese dwangbuis indwing nie.
Ons wil die omstandighede skep waarin Afrikaners blywend vry, veilig en voorspoedig hier kan bly sodat hulle dan ʼn volhoubare bydrae tot die welstand van die land en al sy mense sal kan maak.
Ons raak nie by die partypolitiek betrokke nie omdat ons meer weeg as wat ons tel. Ons skakel wel met politici wanneer dit in ons gemeenskap se belang is, maar dit is soms meer ʼn kwessie van “saam in die kryt” as “saam in die bed” wees!
Huis en tuis
ʼn Bedeling is die somtotaal van al sy instellings waarin en waardeur mense leef. As hierdie instellings verval of oorgevat word, moet ʼn gemeenskap in belang van sy eie voortbestaan nuwe instellings opbou. Dit is soos ʼn huis wat net ʼn tuiste is as daar kamers vir elke gebruik is. Daarom bou ons “kamers”, oftewel instellings, vir veiligheid, werk, dorpsdienste, onderwys, opleiding, maatskaplike sorg, die media en ons taal en kultuur. Hoe hoër ons die mure bou, hoe groter is ons selfbestuur. Hoe vinniger ons dit kan doen, hoe gouer is ons vry van die staatsverval. Ons bou ook nie hierdie kulturele huishouding om ander uit te sluit nie, maar juis om dit vir ons moontlik te maak om veilig saam met hulle in hierdie Suider-Afrikaanse buurt te bly.
Versnelling
Ons plan is wel groter as die probleem, maar dit is nie moontlik om dit alleen uit te voer nie. Dit gaan dan té lank neem, en ons sal ons planne moet versnel. Daarom werk ons aan vennootskappe tussen kultuur en kapitaal waar beleggers ʼn geldelike opbrengs en ʼn kulturele dividend kan kry as hulle saam opbou.
Die mislukking van die sentralistiese bedeling noop ons terselfdertyd om ons federale of selfbestuurplanne in meer besonderhede uit te werk. Ons gaan binnekort ons konsep-federale plan met julle deel vir insette, waarna dit wyd gekommunikeer en dan geïmplementeer gaan word.
Dit is meer gegrond op “volksveelheid” as op volkseenheid omdat ons nie verwag dat almal met alles hoef saam te stem nie. Dit is ook nie nodig om dit waarmee jy nie saamstem nie teen te staan nie. Demokratiese volwasseheid beteken om ruimte vir mekaar se sienings te hê en te bou waaraan jy wil sonder om in ander se pad te staan wat verder of groter wil bou. Ons planne word gevorm deur die bevolkingswerklikhede in die land, wat bepalend is vir die uitvoerbaarheid daarvan.
Die bevolkingsverspreiding en konsentrasies het daartoe gelei dat ons plan ruimte maak vir:
• Landswye ankergemeenskappe waarbinne ons gemeenskap gekonsentreerd bly;
• ʼn Pretoria- kulturele kanton;
• Selfstandige instellings op elke gebied soos wat ons reeds gevestig het;
• Groeiende federalisme in die Wes-Kaap;
• ʼn Internasionale kanton om ons mense in die buiteland te betrek;
• ʼn Orania Kanton-gebied in die weste van die land; en
• ʼn Interkulturele netwerk van kultuurgemeenskappe wat met mekaar saamwerk.
Ons Beweging staan wel voor groot uitdagings, maar dit is terselfdertyd ʼn voorreg om aan oplossings te werk en nie net oor die probleme te kla nie.
Baie dankie vir julle almal se saamwerk, saambou, moedhou en volhou. Ons grootste uitdaging gaan wees om te volhard as dit moeilik gaan. Onthou net – as jy met ʼn groot beer stoei, hou jy nie aan tot jy moeg is nie, maar tot hy moeg is!
Baie sterkte met die bouwerk aan dít wat groter as onsself is.
Flip Buys
